De dreiging van het rechts-extremisme in België blijft toenemen en de radicalisering van jongeren binnen het rechts-extremisme is zorgwekkend. Dat schrijft de Staatsveiligheid in haar nieuwe jaarverslag, dat Knack en Le Soir konden inkijken.
In haar gloednieuwe Intelligence report 2021-2022 geeft de Staatsveiligheid een overzicht van de belangrijkste dreigingen waarop de inlichtingendienst focust. Je hebt natuurlijk de oorlog op het Europese continent, spionageactiviteiten door minder bevriende mogendheden, de latente dreiging van een terreuraanslag door een lone actor, en de aanhoudende activiteit van jihadisten in Syrië en elders.
Maar daarnaast signaleert de dienst voor het eerst ook een ‘zorgwekkende ideologische radicalisering’ van ‘steeds jongere mensen’. In een interview met Knack en Le Soir verduidelijkt administrateur-generaal Francisca Bostyn dat het zelfs gaat om 14- en 15-jarigen.
‘Rechts-extremisme in België dijt uit en verjongt’
‘Net als elders in de westerse wereld blijft de dreiging van het rechts-extremisme in België toenemen, in een samenspel met antioverheidsextremisme’, schrijft de Staatsveiligheid in het jaarverslag. Sinds midden de jaren 2010 stelt de inlichtingendienst een toename vast van potentieel gewelddadig rechts-extremisme in België. ‘Na de aanslag op een moskee in Christchurch in de lente van 2019, lijkt ook in België de drempel voor rechts-extremistisch geweld te zijn verlaagd – al blijft het tot nog toe bij voorbereidingen, plannen of afgebroken intenties.’
Een belangrijke trend binnen het rechts-extremisme is volgens de Staatsveiligheid de ‘zorgwekkende radicalisering’ van jongeren:
‘Ook in België stelt de Staatsveiligheid vast dat steeds meer jongeren achter het klavier van hun pc of op hun smartphone in snel tempo radicaliseren en zich in sommige gevallen ontpoppen tot haatpropagandisten en keyboard warriors die aanzetten tot haat en geweld’, klinkt het. ‘De grafische stijl en de zeer haatdragende en ronduit gewelddadige inhoud van hun boodschappen op diverse socialemediaplatformen, zoals Telegram, vertonen zekere gelijkenissen met de verheerlijking van geweld door Islamitische Staat van enkele jaren geleden.’
De Staatsveiligheid heeft in de voorbije twee jaar meerdere dossiers van geradicaliseerde jongeren doorgespeeld aan de politiediensten en het parket. ‘In sommige gevallen ging het om minderjarigen die achter hun scherm haat en geweld predikten met radicale nazistische en antisemitische standpunten, in andere gevallen om jongeren die zelf dreigden met geweld.’
Volgens de dienst wordt het tijdig detecteren en voorkomen dat deze jongeren overgaan tot geweld de komende jaren een ‘ernstige uitdaging’.
Corruptieschandaal Europees Parlement
De inlichtingendienst gaat in zijn nieuwe jaarverslag ook dieper in op het corruptieschandaal in het Europees Parlement: ‘meer dan anderhalf jaar’ hebben teams van de Staatsveiligheid onderzoek gevoerd naar die inmengingsactiviteit door Marokko en Qatar. ‘Het is het eerste inmengingsdossier van deze omvang dat de Staatsveiligheid ooit aan het Belgisch gerecht heeft doorgegeven.’
Het dossier toont volgens de dienst aan dat niet enkel grote machtsblokken aan inmenging en spionage doen. ‘In het verleden is reeds gebleken dat offensieve activiteiten bij de Europese instellingen niet zelden het werk zijn van kleinere regionale mogendheden.’
De Staatsveiligheid bevestigt ook dat een brede waaier aan inlichtingenmethodes is ingezet in het dossier. ‘Het was een leerrijke ervaring, die veelbelovend is voor de verdere versterking van de samenwerking tussen de Europese leden van de inlichtingengemeenschap in de strijd tegen inmenging.’
Chinese bedrijven ingeschakeld
Een apart hoofdstuk in het jaarverslag gaat over China. ‘Voor de behartiging van zijn belangen doet China een beroep op heel wat open en verdoken beïnvloedingstechnieken die zich afspelen in een grijze zone tussen lobbying, inmenging, politieke beïnvloeding, spionage, economische chantage en desinformatiecampagnes’, schrijft de Staatsveiligheid. ‘Het is een spel waarin China uiterst bedreven is omdat het een strak geleid land is met een grote verwevenheid tussen de overheid en de bedrijfswereld.’
Chinese bedrijven kunnen volgens de Staatsveiligheid ingeschakeld worden in de langetermijnstrategie van de Chinese staat. ‘Daarnaast doet China ook een beroep op personen actief in en rond de Europese instellingen om zijn belangen te behartigen. Deze werken mee, omdat ze er eigenlijk alleen maar de voordelen van inzien. De voornaamste winst voor China zit in het adresboekje van deze mensen.’
Oekraïne-strijders
De Staatsveiligheid heeft vastgesteld dat de Belgen die vertrokken naar Oekraïne tot nu toe geen impact hebben gehad op de algemene dreiging in België. ‘Wel wordt bijzondere aandacht besteed aan een zeer kleine minderheid van het veertigtal Belgen die naar Oekraïne waren afgereisd.’
Interne keuken
– Tegen 2025 zal de Staatsveiligheid haar intrek nemen in een nieuw hoofdkwartier: Möbius II, vlak bij het Brusselse Noordstation.
– Eind 2022 telt de inlichtingendienst 810 personeelsleden. Tegen 2024 moet dat stijgen tot 1000 medewerkers.
– Vanaf 2024 zal de Nationale Veiligheids Overheid geïntegreerd worden in Staatsveiligheid. Vanaf dan zal de inlichtingendienst verantwoordelijk worden voor het beschermen van alle geclassificeerde informatie in België.
– De samenwerking met de ADIV, de militaire tegenhanger van de Staatsveiligheid, wordt verder uitgebreid en krijgt meer facetten.
– Op internationaal vlak werkt de Staatsveiligheid momenteel samen met een 120-tal partnerdiensten. Een 70-tal hebben ‘correspondenten’ in België.
– De dienst heeft een protocol afgesloten met het Rijksarchief. Op korte termijn zullen medewerkers van het Rijksarchief samen met de Staatsveiligheid de archieven herorganiseren.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier