De Belgische Staatsveiligheid krijgt tegen de zomer een verbindingsofficier in Rabat. Marokko is na de Verenigde Staten het tweede land waar de Belgische inlichtingendienst voet aan grond krijgt.
De verbindingsofficier van de Staatsveiligheid kan op die manier rechtstreeks informatie van de Marokkaanse veiligheidsdiensten krijgen over dossiers die België aanbelangen. Die samenwerking bestaat in principe al, maar met een persoon ter plaatse kan het veel directer.
Dat Rabat na Washington de tweede plek wordt waar de Belgische inlichtingendienst voet aan grond krijgt, is niet toevallig. De Marokkaanse gemeenschap vormt de grootste niet-Europese diaspora in ons land en dus zijn goede relaties belangrijk. Daarnaast speelt de problematiek van illegaal verblijf, die gelinkt is aan (drugs)criminaliteit en zo ook aan de overbevolking van de gevangenissen. Op dit moment bevinden zich ongeveer 700 illegale Marokkanen in Belgische cellen. Van alle intercepties waarbij de politie mensen in illegaal verblijf aantreft, is de Marokkaanse veruit de eerste nationaliteit.
Om die Marokkaanse onderdanen terug te kunnen sturen moet Marokko zogenaamde laissez-passers afleveren. Dat lukte tot 2016 relatief goed, maar na de terreuraanslagen in Brussel en de heisa naar aanleiding van het Marrakeshpact verslechterden de relaties en sputterde de machine. Sinds november zit er opnieuw wat schot in de zaak, na massagewerk van achtereenvolgens premier Alexander De Croo en minister van Justitie Paul Van Tigchelt. In de eerste maanden van het jaar werden bijvoorbeeld al een 40-tal Marokkaanse veroordeelden vanuit België teruggestuurd, terwijl het er in heel 2023 maar 26 waren.
Dat cijfer moet verder naar omhoog en in die context reisde de halve regeringstop, met naast De Croo en Van Tigchelt ook Annelies Verlinden, Nicole de Moor en Hadja Lahbib, zondagmiddag af naar Marokko. Aan de hand van een bezoek met enige ampleur hoopt De Croo de hernieuwde relaties te bestendigen en te versterken. Voor harde engagementen, denk aan een minimaal aantal terugnames per jaar, is het nog te vroeg, maar de missie legt wel het grondwerk voor de volgende regering, is de redenering. Dat er ook een twintigtal Belgische bedrijfsleiders mee reizen, past in die evenwichtsoefening.
Marokko is happig op buitenlandse investeringen en expertise, vooral op vlak van hernieuwbare energie en infrastructuur. Tegelijkertijd biedt het land mogelijkheden: de haven van Antwerpen-Brugge werpt zich op als draaischijf voor groene waterstof, waarvoor het potentieel in het wind- en zonrijke Marokko gigantisch is. Het WK voetbal van 2030 is dan weer interessant voor de Belgische bouwsector.
De Croo zelf heeft het over een nieuwe aanpak in contacten met landen als Marokko. Waar de Belgische diplomatie vroeger vaker het opgestoken vingertje hanteerde, is de relatie nu veel meer gebaseerd op gelijkheid, en die aanpak werkt, zegt hij. ‘Dit zijn de eerste stappen. Maar we tonen wel dat het kan.’
