‘Singles hebben minder maar intenser contact’

De coronapandemie heeft ook invloed op ons liefdesleven. De Duitse relatietherapeut Eric Hegmann heeft enkele tips voor koppels én singles.

Hoe gaat het met de liefde in tijden van lockdown?

Eric Hegmann: De meeste mensen stellen vast dat het heel fijn is om in zo’n situatie iemand aan hun zijde te hebben. Toch zijn er het afgelopen jaar meer mensen bij me komen aankloppen voor relatietherapie. Door de pandemie hebben relaties een sterkere dynamiek gekregen. Partners ergeren zich aan elkaar omdat ze niet meer genoeg ruimte voor zichzelf hebben, zowel fysiek als mentaal. Mannen kunnen bijvoorbeeld niet naar de fitness, vrouwen niet naar de yogales. Sommige karaktereigenschappen die vroeger niet zo opvielen, kunnen veel scherper tot uiting komen en zelfs leiden tot persoonlijkheidsstoornissen – grenzend aan paranoïde of schizofreen gedrag, bijvoorbeeld als iemand meegaat in allerlei samenzweringstheorieën.

Kunt u nog voorbeelden geven van die versterkte dynamiek?

Hegmann: Koppels voeren vaak een soort van dans op: de ene partner zoekt toenadering om een probleem op te lossen, terwijl de andere zich uit angst terugtrekt. Met als gevolg dat de ene nog feller reageert en de andere nog meer in zijn schulp kruipt. Zo wordt de dynamiek versterkt. Veel mensen zeggen ook dat ze het gevoel hebben dat ze hun partner niet kunnen bereiken, ondanks de fysieke nabijheid.Dat kan een pijnlijk gevoel van eenzaamheid veroorzaken. Als je partner een muur optrekt, is het moeilijk om daar nog doorheen te komen.

Wat kan een koppel dan doen?

Hegmann: Zodra de partners de dans begrepen hebben en inzien dat ze door hun houding allebei hun relatie proberen te beschermen, is het keerpunt bereikt. Dan ontstaat er ruimte voor empathie en kunnen ze nadenken over wat anders kan. Ze leggen een andere plaat op om op te dansen en overleggen hoe ze elkaars wensen kunnen vervullen.

Wat moeten koppels leren die niet goed met elkaar communiceren?

Hegmann: In een ruzie moet je je partner niet overdonderen met argumenten, maar hem of haar proberen te begrijpen. De relatietherapeut John Gottman heeft ons geleerd dat kritiek een tegenaanval of vluchtgedrag uitlokt. Maar ook als je een louter verdedigende houding aanneemt, neem je de gevoelens van de ander niet ernstig. Door je af te keren van je partner en onbereikbaar te worden, kom je in een neerwaartse spiraal terecht.

Tijdens een crisis denken sommigen wellicht ook aan scheiden. Kun je op zo’n moment maar beter geen fundamentele beslissingen nemen, waar je later mogelijk spijt van krijgt?

Hegmann: Mijn advies is: ga na wat je aan elkaar hebt. Soms passen mensen echt niet bij elkaar en zijn ze ongelukkig in hun relatie, dan moet je ze niet aanraden om vol te houden. Het is vaak zo dat een koppel al langer ruzie maakt en dat het door de coronacrisis alleen maar tot een kookpunt komt. Ook in normale tijden geef je een relatie niet zo makkelijk op. Gescheiden koppels zeggen vaak achteraf: ‘We hadden niet nog twee jaar moeten wachten.’

U begeleidt ook singles. Net door de afstandsregels verlangen velen van hen naar contact en intimiteit. Treft de eenzaamheid hen nog harder tijdens deze pandemie, of gaan ze zelfbewuster op zoek?

Hegmann: Ik zie zowel zelfverzekerde als wanhopige mensen. Sommige singles vinden het fantastisch om meer tijd voor zichzelf te hebben en hun gedachten op een rij te zetten. Anderen zijn enorm eenzaam en verlangen naar contact en intimiteit. Ik merk wel dat er anders gecommuniceerd wordt bij het online daten, er zijn meer diepgaande gesprekken. Meestal klagen vrijgezellen dat er geen vonk is en dat ze bij het daten het gevoel hebben dat ze een sollicitatiegesprek voeren. Maar in coronatijden zijn de gespreksonderwerpen emotioneler en dat creëert een andere sfeer. Het zijn de diepere gesprekken die een band scheppen en mensen sneller verliefd doen worden. Ik ben benieuwd of die relatieslanger zullen standhouden.

Dus eigenlijk zijn de omstandigheden goed om iemand te leren kennen? Of ontstaan er in de pandemie relaties die vroeger geen schijn van kans zouden hebben gehad – gewoon omdat sommigen niet alleen willen zijn?

Hegmann: Ik heb niet de indruk dat mensen nu overhaast in een relatie stappen omdat ze zich eenzaam voelen. De meeste singles die ongelukkig zijn, romantiseren de liefde te veel of hebben te hoge verwachtingen wat hun partner betreft. Dat is een ongezonde houding die de liefde in de weg kan staan. Tijdens de lockdown kunnen singles zich bewust worden van die overspannen verwachtingen.

Wat biedt de meeste kans op succes: altijd op zoek gaan naar de Grote Liefde, of pragmatisch zijn?

Hegmann: Vraag je koppels die al lang samen zijn naar de grote liefde, dan hebben ze het niet over rozenblaadjes en gedempt kaarslicht, maar over diepe vriendschap. Er zijn romantische zielen die geloven in liefde op het eerste gezicht. Daarnaast heb je mensen die elkaar leren kennen, naar elkaar toegroeien en geleidelijk aan verliefd worden. Het kan allebei, het ene type is niet beter dan het andere. Volgens mij hangt het ervan af of je je wilt binden aan iemand of niet. Als mensen daarvoor openstaan, zullen ze doelbewust op zoek gaan. Als ze daarentegen bang en onzeker zijn om zich te binden, zullen ze eerder kiezen voor de zogezegd romantische manier.

Zou corona het verlangen om zich te binden kunnen versterken?

Hegmann: Ja, dat verlangen is tijdens de coronacrisis toegenomen. Vrijgezellen hebben momenteel minder contact, maar het contact dat ze hebben is intenser. Bijgevolg worden ze ook minder afgewezen en durven ze zich meer open te stellen voor de ander.

Door Stefanie Maeck

Copyright Der Spiegel, vertaling: Nina Lauwaert