Zondag overleed gewezen VRT-journaliste en nieuwsanker Martine Tanghe. Hoe groeide een ‘hippiemeisje’ in een vrouwonvriendelijke omgeving uit tot een icoon voor televisiekijkend Vlaanderen?
In Lubbeek overleed afgelopen zondag Martine Tanghe (67). Vier decennia lang was ze een vertrouwd VRT-schermgezicht. Haar journaals sloot zij steevast af met de riedel: ‘Dank dat u bij ons was’. In 2020 keken 2 miljoen kijkers naar haar laatste nieuwsuitzending, een record.
Tanghe komt uit Bellem, een deelgemeente van het Oost-Vlaamse Aalter. Het gezin, met pa die als vertegenwoordiger voor Imperial Vleeswaren werkt, verkast al snel naar Bissegem, Kortrijk. Daar gaat het meisje naar de nonnenschool van Sint-Vincentius. Ze is er de primus, de zusters sturen aan op een Grieks-Latijnse humaniora. Martine aardt moeilijk in het elitaire Kortrijkse internaat, maar ze vindt er schatten van leerkrachten. Tanghe leert er van klassieke muziek te houden, maar toch leest ze vooral. Vijf boeken per week, het maximum dat de bib uitleent. Op haar zeventiende dingt zij mee in feestzaal De Troubadour in Bissegem naar de titel van Leieprinses. Ze wordt eerste eredame.
Dan komt de KU Leuven en studies Germaanse filologie. De ontluikende feministe is een gedisciplineerde studente, ze is geëngageerd en geeft lessen Nederlands aan politieke vluchtelingen en doet vrijwilligerswerk op Cuba. Ze wil het onderwijs in, maar schrijft zich in voor het journalistenexamen van de BRT. Er zijn duizend kandidaten, zeven maanden later schieten er elf uitverkorenen over. Twee vrouwen: Lea Cornelis en Martine Tanghe. Die investeert prompt in haar eerste televisietoestel.
Hippiemeisje
In 1978 begint ze als verslaggeefster en tv-anker. Bij het eerste journaal dat Tanghe presenteert, zit collega Bavo Claes achter een gordijn om in te springen ‘als het misloopt’. Maar Martine en de camera blijken een match. Het hippiemeisje brengt het nieuws feilloos onderkoeld en verovert de huiskamer. Als jonge vrouw laveert zij op de BRT tussen misogyne drankorgels als administrateur Paul Vandenbussche of geheel uit testosteron en onzin opgetrokken collega’s, genre Carl Huybrechts. Gelijke monniken, gelijke kappen gaat niet op in die omgeving en zij sneert (in Humo): ‘Secretaresse, typiste of regieassistente, dat mag natuurlijk voor vrouwen.’
Bij haar eerste journaal zit collega Bavo Claes achter een gordijn klaar om in te springen ‘als het misloopt’.
Uit de politiek krijgt ze ook de wind van voren. Eric Van Rompuy (CVP) noemde haar ooit ‘de exponent van een nihilistisch Vlaanderen’ en moet daarvoor door het stof. Door de aanhoudende stemmingmakerij tegen haar, pakt rechts gepeupel de journaliste fysiek aan op een betoging. Zij verteert dat met een ‘extreme gelijkmoedigheid’ (dixit Siegfried Bracke, lang haar collega). In 1985 neemt ze loopbaanonderbreking om met journalist en producer Jos Van Hemelrijck – zij trouwen en krijgen drie kinderen – een jaar te zeilen. In 1991 probeert ze het even als woordvoerster van het Vlaams Parlement. Maar ze keert naar de oude stal terug.
Als onvertogen taalpuriste – zij presenteert lang het Groot Dictee der Nederlandse Taal – wordt zij de oermoeder van de nieuwsdienst. Bracke weet het zeker: ‘Martine was daar veruit de professioneelste. Vooral bij de hectische verkiezingsshows was zij onovertroffen’. Veeleisend, streng voor zichzelf en voor haar collega’s, soms een bitch. Maar Bracke nuanceert dat en noemt haar ‘zeer warmhartig en gevoelig’.
Bij de eeuwwisseling stapt ambtenaar Tanghe over naar het beter betaalde maar minder beschermde statuut van contractueel medewerker. In 2011 krijgt ze – zelf jarenlang het boegbeeld van Kom op tegen Kanker – borstkanker. Zij herstelt, gaat weer aan de slag, hervalt in 2016 en vanaf dan is het – zonder ophef noch zelfbeklag – vallen en opstaan. Tot aan haar (gedwongen) pensioen in 2020.
Daarna kijkt ze om naar haar kinderen en kleinkinderen, de dieren op haar lochting, het vrijwilligerswerk in Lubbeek, het voorzitterschap van de nieuwe Vlaamse literatuurprijs Boon en een theatervoorstelling met schrijver Bart Moeyaert. En ze pendelt naar het ziekenhuis voor almaar meer uitzichtloze behandelingen. Ook die draagt ze met ‘extreme gelijkmoedigheid’.
