Sami Zemni (UGent): ‘Forza Ninove is fascistoïde’

Het VB haalt stevig uit in Oost-Vlaanderen. In Ninove levert de partij misschien zelfs de eerste burgemeester uit haar bestaan. Toch is ook hier de neergang van de sociaaldemocratie het belangrijkste feit, vindt politicoloog Sami Zemni (UGent).

Sami Zemni is formeel. ‘Veel erger dan de SP.A die op apegapen ligt, is het risico dat de sociaaldemocratie an sich irrelevant dreigt te worden’, vindt de politicoloog van de UGent. ‘Dat zou de democratie schaden. De sociaaldemocratie draagt immers in belangrijke mate bij tot de kwaliteit ervan door haar streven naar een evenwicht tussen vrijheid, gelijkheid en rechtvaardigheid.’

Hoe verklaart u de neergang van de SP.A in bastions zoals Gent?

Sami Zemni: Vlaanderen ontsnapt niet aan de internationale tendens waarin het centrum afkalft. Vandaar de hergroepering op rechts én op links. Het Vlaams Belang is terug, en Groen en PVDA breken door. Groen scoort nu zelfs in landelijke gemeenten zoals Horebeke, waar Petra De Sutter van niets naar 21,7 procent gaat. En de PVDA ook buiten Antwerpen. Drie Gentse zetels, dat is een succes. Bovendien is het structureler dan even opveren bij een schandaaltje over sociale woningen: dit is háár thema.

Zou Filip Watteeuw (Groen) een geschikte Gentse burgemeester zijn? Zijn circulatieplan riep veel weerstand op. Verbindend is hij niet.

Zemni:De machtsoverdracht van SP.A naar Groen is niet meer dan logisch. En Watteeuw polariserend? Hij is niet afgestraft door de kiezer, integendeel. Trouwens, ook Frank Beke en Daniel Termont werden aanvankelijk onderschat. Uiteindelijk werden het bijzonder populaire burgemeesters.

Mathias De Clercq (Open VLD) wordt niet onderschat – alvast niet door zichzelf. Hij eiste vanaf de tweede plek de sjerp op.

Zemni: Veel te voorbarig. In een democratie blijft de grootste partij aan zet, zelfs bij verlies. Van buitenaf de sjerp opeisen kan als een boemerang terugkeren. Zeker als na een nachtje slapen blijkt dat het vooral de SP.A is die verliest, en niet Groen. Dat Groen dan de onderhandelingen leidt en eventueel de burgemeester levert, is dus perfect logisch.

Het Vlaams Belang tekent in Oost-Vlaanderen voor spectaculaire comebacks. Het is de grootste in Ninove (40 procent) en Denderleeuw (26 procent), en staat op twee in Aalst en Sint-Niklaas (17 procent).

Zemni: Dat had ik verwacht, net vanwege die erosie van het centrum. Het is nog te vroeg om zeker te zijn dat de winst ten koste gaat van de N-VA. Hier en daar stijgen ze samen, zoals in Sint-Niklaas en Aalst. De groei is vooral merkbaar in de omgeving van Aalst, Dendermonde, Denderleeuw. Veel Brusselaars wijken uit naar die streek, op zoek naar betaalbare woningen en rust. Steden kleuren vaak groen, of ‘progressief op z’n Mechels’, maar in de randsteden wordt daar vaak angstig op gereageerd – of met kwalijker emoties.

U maakt zich zorgen om Forza Ninove en co?

Zemni:U hebt wellicht de foto’s van de aanhangers van Guy D’haeseleer gezien? Laten we de dingen bij hun naam noemen: dat is fascistoïde.

De N-VA en het VB kunnen in verscheidene gemeenten een meerderheid vormen. Staat het cordon sanitaire meer dan ooit onder druk?

Zemni:Bart De Wever blijft zeggen dat hij wel praat met ‘de extreme partijen’ PVDA en VB, maar dat hij weigert met hen te besturen. Maar in Ninove is besturen bijna onmogelijk zonder het VB. Zij zijn aan zet. Ninove zou weleens een testcase kunnen worden.

Zou een één-tegen-allencoalitie tegen Forza Ninove ondemocratisch zijn?

Zemni:Nee. Je moet de helft plus één behalen om te besturen. Net zoals meneer De Clercq moet meneer D’haeseleer begrijpen dat democratie meer is dan een persoonlijke populariteitspoll.

Het andere spectrum dan. De partijen die tegen wil en dank ‘migrantenpartijen’ werden genoemd, slaan in Gent geen deuk in een pakje boter.

Zemni: Ook dat is geen verrassing. Vlaanderen is te klein voor zulke partijen. Specifiek voor Gent geldt dat de grote Turkse gemeenschap hevig gepolariseerd is door de politiek in het thuisland. In Gent speelde de Turkse politiek een rol, of ze dat nu willen of niet.