‘PS is baas, Bouchez is boos: het afgevoerde demonstratieverbod is 100 procent Vivaldi’

Het is zo’n week waarin je zou kunnen denken dat sommige werknemers te veel in plaats van te weinig rechten hebben. De 48-urige staking van de spoorwegen deze week doet nog weinig wenkbrauwen fronsen. Wij Belgen vloeken even en nemen ze erbij, zoals de regen en de wind. Maar vervelend is de vakbondsactie wel, getuige het spervuur van kritiek, zowel in Franstalige kranten als bij vertegenwoordigers van TreinTramBus in Vlaanderen.

Wie uitzoomt, krijgt een ander beeld. De NMBS mag dan een bastion van de vakbonden zijn, die hebben wel redenen om nerveus te zijn. In dezelfde week waarin het treinverkeer al te lichtzinnig wordt platgelegd, wordt er bijvoorbeeld ook stevig over de contouren van het recht op betogen gedebatteerd. Dat recht is een belangrijke verworvenheid, cruciaal voor het moeizaam opgebouwde sociale evenwicht, maar politici van liberale signatuur ondermijnen het met plezier.

Over het ‘demonstratieverbod’ wordt binnen Vivaldi al maanden gediscussieerd. In de kern gaat het om een poging om relschoppers uit betogingen te weren, naar analogie met een ‘stadionverbod’ voor voetbalsupporters. Dat kan op het eerste gezicht een goed idee lijken, maar de vakbonden zijn niet zonder reden zo alert. Dat heeft ook de PS ondertussen begrepen, tot grote woede van MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez.

Onder impuls van de vorige minister van Justitie was het wetsontwerp tegen gewelddadige relschoppers al bijna goedgekeurd. Vincent Van Quickenbornes ‘loi anti-casseurs’ was aangenomen door de kern, er waren al amendementen toegevoegd om de maatregel voor de PS verteerbaar te maken, en hij was ook al in de commissie Justitie gepasseerd. Niets stond de stemming nog in de weg. Als je je ogen sloot voor de dure beloften over de pensioenen of de fiscaliteit had je heel even kunnen denken: Vivaldi werkt, of toch een beetje.

Premier Alexander De Croo zal flink moeten masseren om de impasse niet nog erger te maken.

Tot Paul Magnette de wet dit weekend in zakenkrant L’Echo in de fik stak. ‘We gaan deze tekst niet goedkeuren’, zei de PS-voorzitter vlakaf. Een uitspraak waarin de kadaverdiscipline van de particratie doorschemert – de voorzitter beslist, de volksvertegenwoordigers volgen – maar ook het verzet van de vakbonden en de PTB/PVDA. Magnette haalde de syndicale strijd over de verzelfstandiging van Delhaize-filialen aan: ‘Er is een voor en een na’, zei hij over die regeling waarbij duizenden werknemers allerhande voordelen verloren. En vooral: waarbij vakbondsacties door rechters werden verboden, rechters die volgens Magnette duidelijk ‘de kant van het patronaat’ hadden gekozen.

De repliek van zijn nemesis Georges-Louis Bouchez kwam meteen. De MR-voorzitter twitterde dat de PS dat niet zomaar zelf kon beslissen, en dat hij nu ook andere politieke akkoorden zou herbekijken. Dat de PS nu de rechten van relschoppers verdedigt, vond hij ‘totaal ongepast’ voor een democratische partij.

PS is baas, Bouchez is boos: het afgevoerde demonstratieverbod is 100 procent Vivaldi. In de perceptie heeft Bouchez alles mee: waarom zou je hooligans het recht geven om te blijven betogen? N-VA-parlementslid Sophie De Wit framede het nog venijniger en zei na het interview dat Magnette afstand nam van het principe van geweldloos betogen. Maar de waarheid is dat er al voldoende wetten zijn om relschoppers te bestraffen, en dat iedereen beseft dat het heel moeilijk is om hooligans uit een betoging te weren, zelfs met een demonstratieverbod. Magnette neemt het op geen enkele manier voor de casseurs op, integendeel: net als de Brusselse burgemeester Philippe Close, ook een PS’er, zou hij als burgemeester in Charleroi graag wat potiger tegen vandalen optreden. Maar zelfs de Raad van State heeft forse kritiek. Een demonstratieverbod is een fausse bonne idée.

De politieke fall-out van de bocht van Magnette is nog lastig in te schatten. Premier Alexander De Croo (Open VLD) zal flink moeten masseren om de impasse niet nog erger te maken. Nu de Vlaamse regering deze week verder ploetert in het moeras van het stikstofdecreet, zou de ploeg van De Croo zich tevreden kunnen stellen met een gelijkspel. De regering-Jambon, zo is het verhaal dan, raakt ook amper vooruit. Maar de facto verliezen beide regeringen, en alle coalitiepartners. Ook al deed Magnette hier alleen maar wat hij al veel eerder had moeten doen: zijn steun voor het demonstratieverbod intrekken. ‘De verdienste van Vivaldi’, zei Magnette nog, ‘is dat ze er is.’ Het is de vraag of Georges-Louis Bouchez het daar nog mee eens is.