Vijftien landbouwers krijgen de komende vijf jaar begeleiding om ‘koolstofboer’ te worden. Daarbij passen ze hun methodes aan, om zoveel mogelijk CO2 vast te leggen in de bodem. Ze kunnen daaraan verdienen door de CO2 in de vorm van “carbon credits” te verkopen. Het project is een initiatief van retailer Lidl, in samenwerking met onder andere landbouworganisatie Boerenbond en ngo Rikolto.
Koolstofboeren of ‘carbon farming’ kan een bijdrage leveren aan de strijd tegen de klimaatverandering. Want niet alleen bomen, maar ook planten en grassen kunnen broeikasgassen uit de atmosfeer halen en die opslaan in de bodem. ‘In Vlaanderen alleen al zouden koolstofboeren over verschillende jaren heen tot 18,3 miljoen ton CO2 kunnen opslaan onder hun akkers. Dat komt overeen met 13 procent van de totale uitstoot van de landbouwsector in de afgelopen twintig jaar’, zo staat in een persbericht over het proefproject.
Maar daarvoor moeten de boeren wel hun manier van werken aanpassen. Voor een optimale CO2-opslag is het immers de bedoeling dat ze hun grond zoveel mogelijk bedekt houden met planten en de bodem minimaal bewerken. ‘Dus bijvoorbeeld niet elk jaar de bodem diepgaand ploegen, langdurige monoteelten vervangen door afwisselende teelten met gewassen die op verschillende dieptes in de grond wortelen, of nog zorgen voor meer biodiversiteit door bomen en hagen aan te planten op of langs percelen’, duidt Boerenbond-woordvoerster Vanessa Saenen.
De woordvoerster ziet veel interesse bij de landbouwers, ook omdat die ingrepen op lange termijn de kwaliteit van de bodem verbeteren. ‘Maar er moet voor hen ook een verdienmodel aan zijn’, klinkt het, ze moeten een vergoeding krijgen voor de inspanningen die ze doen. En daar kunnen ‘carbon credits’ een rol spelen: de boeren kunnen de extra CO2 die ze opslaan verkopen aan bedrijven die hun CO2-uitstoot willen verminderen.
Supermarktketen Lidl zal het proefproject financieel ondersteunen. ‘Lidl engageert zich om haar klimaatvoetafdruk aan te pakken van ‘farm to fork”, zegt Lidl-CEO Boudewijn van den Brand. ‘Uit onderzoek blijkt dat het grootste deel van de emissies verbonden aan onze producten plaatsvinden aan het begin van onze keten, in de primaire sector. We willen dit als keten aanpakken en landbouwers in de transitie helpen, want de kosten vallen op korte termijn, terwijl de voordelen pas later voelbaar zijn.’ De komende weken worden de vijftien landbouwers geselecteerd.
De ervaringen bij hen moeten helpen om het koolstofboeren de komende jaren verder uit te rollen. Het consortium dat het proefproject organiseert, bestaat uit Lidl, Boerenbond, Rikolto (het vroegere Vredeseilanden), de Bodemkundige Dienst van België (een onafhankelijke onderzoeks- en adviesinstelling voor landbouw, tuinbouw en milieu) en Boerennatuur Vlaanderen (een vzw die landbouwers ondersteunt om werk te maken van landschaps- en natuurbeheer).
