In de Verenigde Staten leidt het pro-Palestijnse studentenprotest tot geweld. In België dreigen studenten met de bezetting van universiteitsgebouwen. Donderdag moest de politie het rectoraat van de KU Leuven ontruimen. Rector Luc Sels wil volgende week overleg plegen met de studenten.
Maandag willen een honderdtal studenten een campus van de UGent bezetten met de eis om samenwerkingen tussen hun universiteit en Israëlische instellingen stop te zetten. Ook aan de Brusselse universiteiten VUB en ULB zouden al plannen klaarliggen om gebouwen te bezetten. Het studentenprotest gaat in België zo een nieuwe fase in.
Donderdag gingen aan de KU Leuven zo’n 25 studenten al tot de actie over. Onaangekondigd drongen ze het rectoraat binnen voor een sit-in. ‘Meteen werd er security en politie bij geroepen’, vertelt studente Hanna De Boe, die namens KULStudents4Palestine actie voerde. ‘De politie heeft dan voor ons onderhandeld om een afspraak met rector Luc Sels te regelen.’
De 18-jarige De Boe deed eerder al een driedaagse hongerstaking. ‘Die hongerstaking doe ik niet opnieuw, maar ik blijf wel actievoeren’, klinkt ze strijdvaardig. ‘De negatieve reacties van online trollen dat ik een terrorist of aandachtzoeker zou zijn, wegen niet op tegen de steun die we al ontvingen.’
Drones
Volgens studentenblad Veto heeft de KU Leuven dertig samenwerkingsprojecten lopen met Israëlische instellingen. Onder meer met de universiteit Bar-Ilan, die advies verleent aan het Israëlische leger, en met de technische universiteit Technion, waar ze onderzoek doen naar de ontwikkeling van drones ‘met […] mogelijk toepassingen in defensie’.
KULStudents4Palestine eist de stopzetting van die samenwerking. Rector Luc Sels stuurde daarover op 2 mei een mailbericht naar studenten en personeel: ‘De meeste Israëlische universiteiten hebben banden met het leger en/of worden gefinancierd door de Israëlische overheid. Daarom raadt de EC DMM (Ethische Commissie Dual Use, Military Use and Misuse of Research, nvdr.) aan om zolang de Israëlische regering haar harde lijn aanhoudt de nodige zorgvuldigheid en terughoudendheid aan de dag te leggen bij het plannen van nieuwe samenwerkingen.’
(lees verder onder de preview)
Bestaande samenwerkingen zal de KU Leuven ‘na grondige evaluatie’ niet stopzetten. ‘Het blijft bij woorden zonder daden,’ vindt De Boe, die ook het gebrek aan transparantie aanklaagt. ‘Wel positief is dat Sels met deze mail eindelijk communiceert over de rol van de KU Leuven in het Israëlisch-Palestijnse conflict. Dat was tot nu toe nauwelijks gebeurd.’
In november werd het standpunt van de KU Leuven wel al gemaild naar personeel en studenten. Dat de nieuwe mail er enkele uren na de bezetting van het rectoraat kwam, is volgens perswoordvoerder van de KU Leuven Emmanuel Rottey toeval: ‘Dat statement was al langer in de maak.’
Rector Sels wil volgende week voor het eerst zelf in gesprek gaan met de actievoerende studenten. Rottey: ‘Eind november (ook na een bezetting van het rectoraat, nvdr) was er al een gesprek tussen pro-Palestijnse studenten en vicerector internationaal beleid Peter Lievens. Rector Sels was toen net gerepatrieerd uit Australië na een nierscheur en was nog herstellende.’
Druk opgevoerd
Sels reageert duidelijk onder toenemende druk. Zo dienden ook de personeelsvakbonden ACV en ABVV een nota in bij de Ondernemingsraad om de samenwerkingen te bespreken, maar die werd niet aanvaard. Ook aan de UGent wordt de druk door professoren en studenten opgevoerd. De Standaard sprak met een pro-Palestijnse studente aan de UGent die zei dat ‘al honderd mensen zijn ingeschreven voor de bezetting maandag’.
Professor internationale politiek Dries Lesage (UGent) juicht dat engagement toe: ‘Studenten die gebouwen van een universiteit bezetten, hebben een lange geschiedenis. Het zou jammer zijn mocht die traditie verdwijnen door repressieve maatregelen. Ik hoop dat de UGent niet overgaat tot tuchtmaatregelen. De rector kan hier het best rustig en constructief op reageren.’
(lees verder onder de preview)
UGent-collega en onderwijsexpert Wouter Duyck denkt daar anders over: ‘Bij een bezetting door de communistische studenten van Comac, die er steeds als de kippen bij zijn, moet de universiteit ontruimen. Iedereen heeft het recht om te betogen, maar eigendommen onbeschikbaar maken – waardoor onderwijs of onderzoek onmogelijk worden – kan niet. Luisteren naar de actievoerders is goed, maar Amerikaanse toestanden moeten we vermijden.’
Het verschil in sympathie voor de actievoerders hangt ook samen met de persoonlijke mening van Lesage en Duyck.
Lesage reageerde op X scherp toen N-VA-ideoloog Joren Vermeersch postte dat ‘het bezetten van de universiteit door studenten altijd zou moeten resulteren in schorsing’. Lesage: ‘Wanneer zal de N-VA eens de Israëlische misdaden aanklagen? Sancties eisen tegen 57 jaar illegale bezetting en kolonisatie ondersteund met bloedige repressie? Wanneer zal de Wetstraatpers die pro-zionistische koers van de N-VA kritisch bevragen?’
‘Alle institutionele banden met Israëlische universiteiten doorknippen is voor de UGent zeker aan de orde’, zegt Lesage. ‘Dat werd ook gedaan met Russische universiteiten na de inval in Oekraïne. Van die dubbele standaard moeten we af.’
Duyck ziet dat anders: ‘Elke individuele wetenschapper aan de UGent moet voor zichzelf bepalen met welke instelling hij of zij samenwerkt. Stel dat je een burgerlijk ingenieur bent die onderzoek doet naar springstoffen. Dan moet je naar eigen eer en geweten beslissen of je nu wilt samenwerken met het Israëlisch leger. Een generiek verbod lijkt me al te gek. Na de aanslag door Hamas op 7 oktober was er bijzonder weinig empathie aan de UGent voor de Israëlische slachtoffers. Ik heb collega’s toen dingen horen zeggen of delen op sociale media waarbij ik de wenkbrauwen moest optrekken. Maar bon, dat is een persoonlijke opinie. Ik denk dat wetenschappers bij uitstek mensen zijn die voor zichzelf kunnen denken. Dat moet geen enkele studentenvereniging voor mij bepalen.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier