Om de zoveel tijd laait in ons land de discussie op over de rol van de koning en de kostprijs van onze monarchie. Ook nu weer, met de discussie over de successieplanning van koningin Fabiola.
Er wordt nu niet alleen gesproken over de aanpassing van de dotatie van koningin Fabiola. Zo pleit vicepremier Johan Vande Lanotte (SP.A) voor het vervangen van de dotaties door een budget waarop controle mogelijk is. En ook de rol van de koning staat weer ter discussie. Vicepremier Didier Reynders (MR) opperde dat het niet langer ‘nuttig’ is dat de koning alle wetten nog zou ondertekenen.
Professor Herman Matthijs (VUB en UGent):Dat zijn discussies die om de zoveel tijd opleven. De koning ondertekent al geen decreten van gemeenschappen en gewesten meer, maar nog wel de federale wetten, verdragen en Koninklijke Besluiten. Hij zou ook dat laatste niet meer kunnen doen. In Zweden tekent bijvoorbeeld de parlementsvoorzitter alles. Je kunt zeker ook nadenken over de rol van de koning bij de regeringsvorming. Maar als we de rol van de koning willen wijzigen, moet wel de Grondwet gewijzigd worden en daarvoor is een tweederdemeerderheid nodig. Dat acht ik niet meteen haalbaar. Maar voor het wijzigen van de dotaties is maar een gewone meerderheid nodig. Dat is al realistischer.
Hoe dan ook zijn de politici uiteindelijk verantwoordelijk voor de rol en de financiering van ons koningshuis?
Matthijs: Zo is het. Het zijn twee dossiers die de politici al veel eerder hadden kunnen oplossen en in het buitenland zijn er goede voorbeelden, zowel voor de rol van een modern koningschap als de transparantie van de inkomsten en uitgaven. Maar de politiek schuift beide dossiers voor zich uit. We kunnen vandaag toch niet anders dan vaststellen dat een wissel van het koningschap er hoe dan ook aankomt. Dan is het misschien het goede moment voor de politici om eindelijk de daad bij het woord te voegen. Als ze er dan geen werk van maken, zijn we weer voor een tijdje vertrokken.
Zou een presidentieel regime goedkoper zijn?
Matthijs: Niet per se. In Duitsland was vorig jaar 30,7 miljoen euro uitgetrokken op de presidentiële civiele lijst, en Frankrijk – dat sinds Nicolas Sarkozy een zeer transparante presidentiële begroting heeft – meer dan 111 miljoen. In een republiek vallen de dotaties wel weg, maar de presidenten worden maar voor een beperkt aantal jaren verkozen. Daarna krijgen ze een pensioen en afhankelijk van hoeveel levende staatshoofden er nog zijn, kan dat een grote kostenpost zijn.
Neem nu Frankrijk, daar leven er nog vijf. Idem in Duitsland. En de werkingsmiddelen blijven lopen. Ook een ex-staatshoofd heeft nog recht op personeelsleden en beveiliging. Hoe lang, dat hangt af van land tot land. Maar een presidentieel regime is dus zeker niet per definitie goedkoper. (EP)
Deze week vindt u in Knack een volledig dossier over de kostprijs van het koningshuis in België en andere landen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier