Zijn Bart De Wever en Jos D’Haese echt elkaars beste vijanden?

In de laatste rechte lijn naar 13 oktober hebben de media er dan toch een Antwerpse tweestrijd tussen Bart De Wever (N-VA) en Jos D’Haese (PVDA) van gemaakt. Experts zeggen dat beide politici daar wel bij varen. Klopt dat?

Vrolijke vrienden zijn beide heren nooit geweest, maar na afgelopen week is de sfeer tussen Bart De Wever (N-VA) en Jos D’Haese (PVDA) slechter dan ooit. De twee Antwerpse politici vechten een bitse strijd uit met als inzet de sleutels van ’t Schoon Verdiep. Na meerdere debatten is de onderlinge aversie van hun gezichten af te lezen.

Toch is de tweestrijd een godsgeschenk voor beiden, zo zeggen experts. ‘Zowat alle media gaan door met het ondersteunen van de Antwerpse verkiezingscampagne van Bart De Wever en Jos D’Haese’, tweette politicoloog Dave Sinardet (VUB). ‘Daarmee zijn ze nog voorspelbaarder dan de politiek.’

Tijdens een debat weigerde Groen-lijsttrekker Bogdan Vanden Berghe te kiezen tussen burgemeester De Wever of burgemeester D’Haese. Het oppositielid heeft, net als vele anderen, zijn buik vol van de framing alsof er maar twee kandidaten in ’t Stad zouden rondlopen.

Zowel De Wever als D’Haese doet weinig moeite om die framing te doorbreken. De Wever presenteert de PVDA als het rode gevaar. De Antwerpenaar moet kiezen tussen ‘Rome of Moskou’. De N-VA’er heeft nog levendige herinneringen aan de Koude Oorlog en de dreiging van de Sovjet-Unie. Hij is verbaasd dat hij anno 2024 moet strijden tegen wat hij ‘het restafval van de 20^e eeuw’ noemt.

Daartegenover presenteert D’Haese zich als de enige geloofwaardige uitdager van De Wever. Hij zegt – terecht – dat de linkse partijen Vooruit en Groen een coalitie met de N-VA realistisch achten. Wie De Wever uit het stadhuis wil, moet dus voor de PVDA stemmen.

Sexy affiche

Is de kritiek op de media dan terecht? Onder meer Het Laatste Nieuws, Terzake en VTM Nieuws brachten beide heren tegenover elkaar. De indruk leeft dat slechts twee partijen meedoen.

De keuze voor de twee is niet onlogisch. Noch Bogdan Vanden Berghe noch Kathleen Van Brempt (Vooruit) presenteert zich als een geloofwaardige kandidaat-burgemeester. D’Haese doet dat wel. De CD&V en de Open VLD zijn quantité négligeable geworden.

Een extra argument zijn de verkiezingsuitslagen van 9 juni. Onverwacht haalde de PVDA 22,5 procent in het kanton Antwerpen. Dat kwam wel erg dicht bij de 25,5 procent van de Vlaams-nationalisten. Niet te vergeten: dat was na een campagne van De Wever die door vriend en vijand als ijzersterk werd bestempeld. En dat uitgerekend in Antwerpen, traditioneel het politieke laboratorium van Vlaanderen.

De Wever versus D’Haese is niet alleen een sexy, maar ook een logische affiche.

Noord-Korea

Maar hebben Sinardet en andere waarnemers dan gelijk dat De Wever en D’Haese de vruchten plukken van zo’n titanenstrijd? Dat valt nog te bezien. Beide politici incasseren immers ook klappen.

Neem Jos D’Haese. Vanaf het eerste dubbelinterview met De Wever in Het Laatste Nieuws krijgt die de vraag met welk geld hij zijn plannen – van gratis openbaar vervoer tot meer geld voor ontwikkelingssamenwerking – zal betalen. Enkele duels later kan D’Haese daar nog altijd geen coherent antwoord op geven. Een culinair belevingscentrum afschaffen? Dat is geen Antwerps, maar Vlaams geld. De fietsbrug over de Schelde tegenhouden? Opnieuw: Vlaams geld. De ‘sleuf’ onder de Scheldekaaien afserveren? Dat levert weinig op, want dat is een eenmalige uitgave.

Ook de beeldvorming dat de PVDA Antwerpse moslims naar de mond zou praten, doet pijn. De Wever drukt D’Haese met zijn marxistische neus op de feiten. Als godsdienst het opium van het volk is, waarom spreekt de PVDA dan zo vaak over hoofddoeken? De Wever verwijt D’Haese apartheid te organiseren.

Omgekeerd ziet De Wever dat D’Haese niet zomaar zwicht. Het jonge talent van de PVDA is ongrijpbaar. Door vaak naar de aandacht van de PVDA voor allochtonen en moslims te wijzen, lijkt het gek genoeg alsof De Wever zelf minder geïnteresseerd is in die bevolkingsgroepen.

Bovendien hebben D’Haese en zijn partij amper bestuurservaring. De burgemeester van de grootste stad van Vlaanderen heeft daarom zowaar de evolutie van de huisprijzen in Zelzate bestudeerd. Dat is de Oost-Vlaamse gemeente waar de PVDA bestuurt. Het is moeilijk om de PVDA echt te raken op haar beleid. Geen toeval dat de communistische excessen in de Sovjet-Unie, Vietnam, Cuba en Noord-Korea zo vaak ter sprake komen.

Ontmaskering

Daarnaast lijkt De Wever niet te hebben geleerd uit zijn eigen lessen na Het Conclaaf. In dat televisieprogramma bracht De Wever Tom Van Grieken (Vlaams Belang) aan het wankelen door zijn ‘kookwekkertje’ belachelijk te maken. Afgelopen zomer formuleerde De Wever in Het Laatste Nieuws bedenkingen bij die scène. ‘Mijn toon was te venijnig. Die was nergens voor nodig, want ook zonder verbale agressie was die ontmaskering gelukt.’ En nog: ‘De man die daar de vloer aanveegde met Van Grieken, die wil ik liever niet zijn.’

Tijdens het laatste duel met D’Haese in Terzake was er weinig te merken van dat inzicht. De Wever gunt hem amper een blik waardig en is zichtbaar geïrriteerd. Hoe oprecht die gevoelens ook mogen zijn: De Wever neemt een risico tegenover de kijker-kiezer.

En dan is er nog de kwestie over de federale regeringsvorming. De Wever was de enige die zichzelf vertrouwde met het premierschap. Tegelijk is hij dé kandidaat-burgemeester. De nummer twee op de N-VA-lijst, Els van Doesburg, draagt misschien een trui met de tekst ‘De Wever-Van Doesburg ‘24’, De Wever doet dat niet. Op wie stemt de Antwerpenaar nu eigenlijk wanneer die het bolletje van De Wever inkleurt?

Er zijn dus voordelen bij een boksmatch, maar risico’s zijn er evenzeer. Met Vlaams Belang, Groen, Vooruit, CD&V, Open VLD en zelfs Team Fouad Ahidar liggen er genoeg spreekwoordelijke derde honden op de loer.