Wie betaalt straks de rekening van een leger dat iets voorstelt? ‘Als links er nu niet in slaagt om een serieuze bijdrage van de superrijken binnen te halen, zal het nooit lukken’, schrijft Knack-redacteur Peter Casteels.
En daar is dat oude citaat van Angela Merkel weer. Deze ochtend stond het nog eens te blinken op de opiniepagina’s van de Financial Times. Het is ondertussen zo’n klassieker dat ik niet meteen meer terugvind in welk jaar de oud-bondskanselier van Duitsland die cijfers voor het eerst liet vallen: ‘De Europese Unie is goed voor 7 procent van de wereldbevolking, een kwart van de economie en de helft van de sociale uitgaven.’
De Europese welfare state moest volgens die columnist dringend wat meer een warfare state worden. Er moet de komende jaren (veel) extra geld voor het leger gevonden worden, en er zijn er die al heel goed weten waar er eerst gezocht moet worden.
Binnen de regering-De Wever hoopt men die discussie zo lang mogelijk uit te stellen. Er is een ontroerende eensgezindheid over de vastberadenheid waarmee meeruitgaven aan defensie buiten de begroting moeten worden gehouden.
Dat is natuurlijk slechts een boekhoudkundige truc, maar het is verrassend dat uitgerekend Bart De Wever (N-VA) die wel wil uitvoeren. De Wever bazuint al jaren rond dat de Belgische begroting aan de rand van een Griekse afgrond staat, maar met de eerste onverwachte uitgavenkosten die hij als premier tegenkomt, probeert hij de facturen al meteen achter het gordijn weg te moffelen.
Uiteindelijk zal de vraag toch beantwoord moeten worden, zeker omdat de uitgaven voor defensie elk jaar terugkomen en niet met de eenmalige verkoop van dit-of-dat gedekt kunnen worden: waar gaat dat geld vandaan komen?
Veertig jaar jagen
Als de linkse partijen willen vermijden dat er opnieuw naar de sociale zekerheid en de gezondheidszorg wordt gekeken, moeten ze eerst en vooral hun eigen mislukking toegeven: momenteel betalen de superrijken helemaal niets mee aan de begroting van de regering-De Wever.
Begrijpelijkerwijze probeerden ze de voorbije maand de meerwaardebelasting weliswaar te verkopen als zo’n trofee. ‘Links jaagt al veertig jaar op een bijdrage van de superrijken. Ik heb ze binnengehaald’, zei Vooruit-voorzitter Conner Rousseau in De Morgen.
Enkele dagen daarvoor had econoom Paul De Grauwe nochtans al in Knack uitgelegd waarom die superrijken die meerwaardebelasting helemaal niet zullen voelen: zij verdienen hun geld echt niet door op de beurs aandelenpakketjes te verkopen. Iedereen heeft ondertussen ook wel begrepen dat de (hogere) middenklasse zal moeten betalen. Rousseau had het bovendien in dat interview over een ‘historische’ bijdrage, terwijl ze pas tegen het einde van deze regeerperiode een half miljard euro moet opbrengen. In de Belgische begroting is een paar honderd miljoen bepaald niet historisch te noemen.
Hard geld
Links heeft zichzelf geen cadeau gedaan door jarenlang te drukken op het symbolische belang van een vermogensbelasting voor de allerrijksten. Het had nooit over de symboliek van zo’n belasting mogen gaan, maar altijd meteen over de harde bedragen. Rechtvaardigheid is niet symbolisch.
De begroting die in het regeerakkoord-De Wever zit is daar het ongelukkige resultaat van: terwijl de armste dutsen zoals werklozen, leefloontrekkers en langdurig zieken miljarden bijdragen aan de begrotingstabellen, wordt van de sterkste schouders een louter symbolische bijdrage gevraagd.
Een solidariteitsbijdrage-van-niks.
Nergens weten ze beter dan in het leger dat niemand iets aan symbolen heeft. We kunnen Europa niet in het oosten verdedigen met symbolische habbekratsen. De defensie-industrie wil de komende jaren hard geld zien. Als links er nu niet in slaagt om een serieuze bijdrage van de superrijken binnen te halen, zal het nooit lukken. Het argument dat zo’n belasting nooit kan werken omdat de rijken gaan lopen, is tot op de draad versleten.
Probeer het, doe eindelijk een ernstige poging. Er zijn al genoeg voorstellen gedaan, ik hoef ze niet nog eens op te schrijven. Frankrijk is bovendien hetzelfde van plan. Het zijn tenslotte ook de superrijken die het meeste te verliezen hebben als Vladimir Poetin nog eens met zijn klauwen in het rond grijpt.
‘“Whatever it takes”: crisisvergadering regering-De Wever over hogere defensie-uitgaven dringt zich op’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier