‘Welke toekomst biedt deze regering aan de jongeren van vandaag?’

‘De stem van jongeren ontbreekt vandaag in de debatten over het nieuwe regeerakkoord’, schrijft Aaron Soens. ‘Wie vertelt een inspirerend verhaal dat ons meeneemt en ons motiveert voor de toekomst?’

Premier De Wever zei het al: ‘De tocht die voor ons ligt wordt geen wandeling door het park.’ We staan voor grote uitdagingen die offers vragen van iedereen in de samenleving om de welvaart van alle burgers te beschermen en verder op te bouwen.

Veel experts en organisaties hebben hun mening al gegeven over de plannen van de nieuwe regering. Maar één stem ontbreekt nog in het debat: die van jongeren. Zij zijn de volgende generatie die na deze zware tocht moet kunnen genieten van het uitzicht. Welke toekomst biedt deze regering hen? In welk verhaal moeten zij zich inschrijven? Zonder te pretenderen namens alle jongeren te spreken, wil ik mijn angst en boosheid delen in enkele reflecties.

Wie heeft de zaklamp bij?

Een eerste vraag gaat over wat men verstaat onder het beschermen van de welvaart in dit land. Slaat dit op het garanderen van een performant gezondheidszorgsysteem en het mogen genieten van een waardige oude dag? Hoe zal die oude dag eruit zien voor wie vandaag onder 30 is? Welke horizon voor een betaalbaar pensioen mogen wij ons voorspiegelen? Eerlijk gezegd durf ik er zelfs niet van uit gaan dat er ooit een pensionering zal aankomen voor onze generatie. Zelfs al zouden we kunnen stoppen met werken, dan nog zal er onvoldoende personeel zijn om de zorg te kunnen garanderen.

We zijn verleerd om lange termijn verhalen te vertellen en te durven dromen. Wie durft met de zaklamp richting de sterren te schijnen? Waar ligt de onvoorstelbare horizon? Wie vertelt een inspirerend verhaal dat ons meeneemt en ons motiveert voor de toekomst? Van een ministerraad vol oudere witte mannen, die diversiteit als onbelangrijk beschouwen, hoeven we dat niet te verwachten. Gelukkig is er aan Waalse kant een lichtpuntje: een jonge vrouwelijke minister (al helpt haar afkomst daar wel bij).

Knokke off Molenbeek

Een tweede opvallende reflectie is dat weinig jongeren wakker lijken te liggen van de nieuwe regering. Het is dezelfde partij die op Vlaams niveau aandringt op hogere eisen voor scholieren, maar er niet in slaagt om snel een regering te vormen. Laten we de lange proloog van deze ploeg niet vergeten. De vraag is dan: wie bedoelen we met ‘alle burgers’ van dit land?

Zien we jongeren als de karikaturen uit Knokke Off? Plukt de Vlaamse jeugd vooral de vruchten van het harde werk en het geïnvesteerde kapitaal van hun (voor)ouders? Moeten we die welvaart verdedigen tegen herverdeling? Of zien we jongeren als lastpakken die door een verkeerde opvoeding vooral miserie hebben geërfd, zoals in Molenbeek dat zogenaamd niet meer in ons land ligt?

Het maakt me bang en boos dat we muren zouden bouwen rond de verkeerde gevestigde waarden. Het belang van democratische waarden staat bijvoorbeeld buiten kijf. Maar het belang van bepaalde neoliberale waarden en uitingen daarvan in de maatschappij, staan best verder ter discussie. Hoe kunnen we anders nog nieuwe dingen ontdekken? Waarom zou onze buur, enkel door de omstandigheden waarin hij geboren is, meer of minder rechten hebben? Wat rechtvaardigt dat de ene meer welvaart mag genieten dan de ander?

Mag de tocht ook avontuurlijk zijn?

Hier ligt de kern van de metafoor van de tocht. België is een land waar veel wandel- en fietstochten worden gemaakt voor ontspanning. Ja, die zijn soms uitdagend, maar vooral ook leuk. Waarom wordt alles als moeilijk en zwaar gepresenteerd? Welk mooi uitzicht wacht ons aan het einde van de rit? Wat is de meerwaarde voor de verschillende belanghebbenden, en vooral voor de volgende generatie?

Waar zit de positieve energie in dit verhaal? Wie zal het tot leven brengen? Is het niet juist een enorme meerwaarde om in contact te komen met andere culturen en gewoontes en daarvan te leren? Zijn nieuwe werkkrachten niet een verrijking voor onze arbeidsmarkt? Zorgt diversiteit niet voor innovatie in plaats van steeds opnieuw oude wijn in nieuwe zakken te schenken? Wie gaat bijvoorbeeld het klimaatprobleem oplossen? En waarom denken we nog steeds vanuit het traditionele gezinsmodel van een getrouwd koppel, in plaats van allerlei andere samenlevingsvormen?

Het is tijd dat deze vragen de aandacht krijgen die ze verdienen. Zoals De Wever zelf zegt: ‘Men kan de verantwoordelijkheid van morgen niet ontlopen door ze vandaag te ontwijken.’ Laten we de volgende generatie(s) meenemen op een avontuurlijke en inspirerende tocht.

Aaron Soens (28) is filosoof en diensthoofd onderwijs & kwaliteit aan de Odisee hogeschool.