‘We weten nog altijd niet echt wat Rusland uitricht in de Noordzee’

De beveiliging van de windmolenparken op de Noordzee zal forse investeringen vergen.

‘We hebben ze te lang laten begaan’, zei een Franse admiraal in 2017 tijdens een vergadering in het Britse Portsmouth. Hij verwees naar Russische marineschepen die almaar vaker in de buurt van onderzeese kabels werden opgemerkt. Eerst ging het vooral om telecommunicatiekabels, maar de laatste jaren doemen de Russen ook vaak op nabij elektriciteitskabels. Nu we onszelf meer afhankelijk maken van wind op de Noordzee, moeten die netwerken beveiligd worden.

De Amerikanen waarschuwden in 2015 al publiekelijk voor Russische onderzeeboten nabij de kabels op de bodem van de Atlantische Oceaan. En na de annexatie van de Krim waagden Russische oppervlakteschepen zich steeds frequenter op de Noordzee. Officieel gaat het altijd om onderzoeksschepen, zoals de Yantar, de Boris Petrov, de Joeri Ivanov en de Admiral Vladimirsky.

De schepen blijven net buiten de kustwateren, die zich op 12 mijl van de kust uitstrekken, en hebben het recht om daar te varen. Het kostte enige tijd vooraleer het in Europa doordrong dat ze een risico vormden. In politieke kringen werd erg lauw gereageerd op de waarschuwing dat de schepen een rol zouden kunnen spelen in spionage en sabotage. Toen in 2017 begonnen werd met de aanleg van de Nemo-kabel, die stroom tussen België en het Verenigd Koninkrijk vervoert, was er weinig belangstelling voor wat Rusland met zulke verbindingen kon uitrichten.

Nederland en België stuurden weliswaar vaak patrouilleschepen op de Russische vaartuigen af, maar zeker in de eerste jaren was het lastig om te achterhalen wat ze er precies deden. En dat weten we nog altijd niet echt. Waren ze daar om communicatie af te luisteren? Legden de Russen explosieven langs de communicatie- en elektriciteitsnetwerken? We weten het niet en het is lastig om dat nu nog uit te zoeken in het brakke Noordzeewater. De laatste jaren staan onze marines op scherp, maar het blijft een moeilijke onderneming. Dat zagen we ook vorig jaar, toen een Russisch schip urenlang rond Nederlandse en Belgische windmolenparken bleef varen.

Op zich kunnen de netwerken wel wat hebben. Als een kabel uitvalt, zijn er doorgaans alternatieven. Maar het risico blijft bestaan. Frankrijk trekt tientallen miljoenen uit voor sensoren op de zeebodem en onbemande tuigen die de kabels inspecteren. Qua oppervlakte is de Noordzee ongeveer even groot als het Franse vasteland. De Noordzee bewaken is als met enkele politiewagens en een helikopter heel Frankrijk afspeuren naar een boef. De beveiliging van de windmolenparken op de Noordzee zal forse investeringen vergen.