Frank Vandenbroucke moest zich dinsdagmiddag andermaal verdedigen in het parlement in de Medista-zaak. De N-VA blijft het dossier oprakelen, zeker sinds Het Laatste Nieuws videofragmenten publiceerde waaruit het ongelijk van de minister zou kunnen blijken. Let u wel op die voorwaardelijke wijs.
Waar gaat het over?
Medista is een bedrijf dat onder meer zorgt voor de opslag van medisch materiaal. Tijdens de coronacrisis ging het bijvoorbeeld om vaccins en coronatests. In het begin van de crisis werd het door de federale overheid ingeschakeld voor een heel aantal opdrachten, maar die samenwerking verliep niet zonder problemen. Toen in 2022 een overheidsaanbesteding voor 50 miljoen euro werd uitgeschreven voor een nieuwe opdracht tijdens de vaccincampagne, greep Medista daarnaast. Concurrenten Movianto en Raes Logistics gingen met de opdracht aan de haal. De belangrijkste reden was eenvoudig: Medista was aanzienlijk duurder. Het bedrijf vocht de beslissing nochtans aan, en beschuldigde de administratie van Vandenbrocuke, de FOD Volksgezondheid, van gesjoemel. Het bedrijf vond met die kritiek ook enigszins gehoor. In het parlement was het N-VA’ster Kathleen Depoorter die altijd al vragen heeft gesteld aan Vandenbroucke over dit dossier.
Heeft Medista gelijk?
Wel, het antwoord op die vraag is eigenlijk heel eenvoudig: nee. Op voorwaarde dat u het arrest gelooft dat de Raad van State ondertussen over deze discussie velde. In de zomer van 2022 was er al een uitspraak in deze zaak, waarin Medista over de hele lijn ongelijk kreeg. Het bedrijf koos er ook voor om niet verder in beroep te gaan tegen deze uitspraak.
Waarom gaat het hier nu opnieuw over?
Medista koos er misschien voor om geen verdere juridische stappen te nemen, maar het bedrijf heeft het dossier absoluut niet laten rusten. Het Laatste Nieuws kon vorige week met een aantal videofragmenten komen die volgens de krant een nieuw licht werpen op de zaak. Daarin vertelt de ambtenaar die verantwoordelijk was voor deze aanbesteding dat ze Movianto hielp om het contract binnen te halen. ‘Ja, ik probeerde te helpen. Eigenlijk, als je weet dat een bedrijf het juiste is, dan moet je soms wat geven. Je moet hen soms de weg wijzen.’ Ook een medewerker van Movianto vertelt dat het bedrijf zonder die hulp het contract wel degelijk nooit zou hebben binnengehaald. ‘Als we niet zo’n goed contact hadden met de mensen die de leiding hadden, dan zouden we nooit gewonnen hebben.’ De video’s werden door Black Cube gemaakt, in opdracht van Medista.
Black Cube, wat is dat?
Black Cube is ondertussen berucht in Vlaanderen, daar heeft Frank Vandenbroucke voor gezorgd. Het is een Israëlisch bedrijfje van privéspionnen die vroeger voor de Mossad werkten en in het verleden al even beruchte klanten als Harvey Weinstein hadden. Ook de werkwijze in dit dossier was op zijn minst dubieus: Black Cube lokte de ambtenaar onder valse voorwendselen naar Amsterdam, voor een zogezegd ‘sollicitatiegesprek’. De vrouw werd in een lege brasserie geïnterviewd, en het gesprek werd opgenomen. Vandenbroucke heeft het, onder meer op een persbriefing die hij vorige vrijdag over deze zaak gaf, over ‘onethische praktijken’.
Slechts enkele fragmenten van het gesprek belandden op de site van Het Laatste Nieuws, waardoor het heel moeilijk is om de eigenlijke waarde van de uitspraken te bepalen. Medista liet in oktober wel een agressieve brief sturen naar de ambtenaar in kwestie waarin ze zelfs wordt opgedragen ontslag te nemen. Ze stapte ondertussen met die brief naar de politie.
Los van hoe die video’s werden gemaakt: bewijzen de uitspraken van de ambtenaar niet dat Medista alsnog gelijk heeft?
Voor de N-VA zijn de video’s in elk geval een indicatie dat er mogelijk meer aan de hand is, en dat het arrest van de Raad van State misschien zelfs in de vuilnisbak kan. De Raad van State baseert zich namelijk op verklaringen onder ede. ‘Die fragmenten zijn voldoende om het gevoel te krijgen dat hier iets schuurt’, zegt N-VA-fractieleider Peter De Roover erover. ‘Misschien is er meineed gepleegd, misschien probeerde die ambtenaar met grootspraak indruk te maken om een nieuwe job aangeboden te krijgen. We weten het niet, maar er zijn wel vragen te stellen.’
Vandenbroucke houdt vol dat zelfs in de videofragmenten niet eens per se iets wordt gezegd dat ontoelaatbaar is. Ambtenaren mogen bedrijven aansporen om deel te nemen aan openbare aanbestedingen, en mogen hen daar tot op zekere hoogte ook bij helpen. Dat zorgt voor meer concurrentie waarbij de overheid alleen maar gebaat is. Vandenbroucke zag in de fragmenten wél een aanleiding om een nieuwe, forensische audit te bestellen. Het was die audit waar hij dinsdagmiddag in de Kamer telkens naar verwees als er meer vragen werden gesteld, tot frustratie van de N-VA. ‘Zelfs op eenvoudige vragen komt er geen antwoord’, zegt De Roover. ‘Als Vandenbroucke van in het begin veel transparanter was geweest, was hij misschien al van dit dossier af geweest. Nu blijft er een grijze zone.’
Hoe dan ook: Medista, dat al veel langer over deze fragmenten beschikt, zag hierin geen aanleiding om een nieuwe procedure op te starten om zijn gelijk voor de rechtbank te halen. Het bedrijf ligt wel nog altijd overhoop met de overheid over facturen van iets meer dan vijf miljoen euro. De FOD Volksgezondheid betwist dat ze moeten worden uitbetaald, maar Medista is al langer op zoek naar drukkingsmiddelen om dat geld alsnog te krijgen. Voorlopig slaagt het bedrijf ook daar niet in.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier