‘Wat heeft president Macron aan Charles Michel beloofd voor na zijn Europese loopbaan?’

In deze bijdrage staat professor Herman Matthijs (VUB & UGent) stil bij wat hij omschrijft als de ‘Elysering van de Belgische politiek’.

Charles Michel (MR) blijft dan toch op post als permanent voorzitter van de Europese Raad. Met andere woorden, hij gaat zijn termijn uitdoen tot in november van dit jaar. Het gevolg is dat hij de MR-lijst bij de aankomende verkiezingen van het Europees Parlement in juni niet zal trekken.

Michel kreeg en krijgt nogal wat kritiek over zijn beslissingen over zijn verdere toekomst, als zou één en ander enkel te maken hebben met persoonlijke carrièreplanning. Maar waarom krijgt Michel dit verwijt en andere politici die hetzelfde doen niet? Bovendien moeten de verkiezingslijsten voor de stembusgang van juni pas over enige maanden worden ingediend.

Om de wendingen van Michel goed te begrijpen, moeten we vooral kijken naar de band tussen de Franstalige liberalen en de partij van de Franse President Emmanuel Macron.

(Lees verder onder de preview.)

Renew Europe

De MR heeft momenteel 2 van de 8 Franstalige verkozenen voor het Europees Parlement en meer dan dat zit er niet in. Bovendien behoort de MR tot de liberale Renew Europe-fractie, die beheerd wordt door de Renaissance-groep van de Franse President Macron. De macht van het Elysée op deze huidige derde fractie in het Europees Parlement is erg groot.

Valérie Hayer leidt sinds eind januari Renew Europe. Zij volgde haar Franse partijgenoot Stéphane Séjourné op, die minister van Buitenlandse Zaken werd in de nieuwe regering van zijn vriend, premier Gabriel Attal. Ook de Nederlandse liberale partij VVD heeft al kennis gemaakt met de macht van Macron in deze fractie, want een poging om de post van Séjourné over te nemen, maakte geen schijn van kans.

Alleen zijn de voorspellingen voor deze fractie, met vandaag 100 leden, niet geweldig. De kans is reëel dat de conservatieve- en de ID-fracties qua aantal leden over de liberale fractie zullen springen. De macht van de liberale fractie zal er zeker op achteruit gaan. Meer dan waarschijnlijk heeft Charles Michel die prognoses ook bestudeerd.

Elysée

Iedereen weet dat er een open lijn bestaat tussen de MR en het Franse Elysée. Zoals vroeger in de grote tijden van de Franse PS ook de Waalse PS veelvuldig aanwezig was in de Parijse machtscentra. Men kan zich dus niet van de indruk ontdoen dat de recente beslissing van Charles Michel in samenspraak met President Macron is genomen.

Charles Michel heeft vorige week vrijdag laten weten dat hij toch op post blijft, zodat het permanent voorzitterschap bemand blijft. Dit betekent dat het roterend voorzitterschap van de Raad, met België en Hongarije, dit niet kunnen overnemen. Het voordeel voor Macron is ook dat het Franse staatshoofd greep blijft behouden op de Raad via zijn trouwe MR-vriend, Charles Michel.

De vraag is nu vooral: wat heeft president Macron aan Charles Michel beloofd voor na zijn Europese loopbaan? Dat is nog een geheim tussen het Elysée en de MR. Want uiteindelijk worden Europese topjobs verdeeld door de Europese Raad van staats- en regeringsleiders, en daarin heeft President Macron veel macht. Het pleidooi van het Franse staatshoofd voor een EU-defensie en een begrotingsunie zal daarnaast wellicht ook leiden tot nieuwe Europese politieke functies.

(Lees verder onder de preview.)

Machiavelli

Andere belangrijke vraag is wie de MR-lijst zal trekken bij de Europese Parlementsverkiezingen, nu Michel dat toch niet zal doen. De populaire Sophie Wilmès blijft in de federale politiek en voorzitter Georges-Louis Bouchez moet in Henegouwen blijven om de electorale strijd aan te gaan met zijn grote opponent Paul Magnette (PS).

Maar er is nog de Machiavelli-kenner van de Belgische politiek: Didier Reynders. Zijn mandaat als EU-commissaris loopt ten einde en deze functie zal hoogstwaarschijnlijk bij de PS belanden. Zijn kandidatuur voor de Raad van Europa is ook geen zekerheid.

Conclusie

Macron is nog tot in 2027 de President van Frankrijk en daar kan de MR van profiteren. De MR is ook de enige partij in dit land met een dergelijke directe band met de buitenlandse toppolitiek. Gezien de invloed van de MR over het Belgische diplomatiek en militair apparaat, weet de MR maar al te goed waar de klepel van de macht hangt. Daarvan kunnen de Vlaamse politiek partijen nog iets leren.

Bouchez en zijn partij moeten wel opletten dat de PS bij de verkiezingen niet aan een meerderheid geraakt zonder de MR.