‘Het niet aangeven van de 130.000 dollar zwijggeld door Donald Trump is al zes jaar lang een groot schandaal in de Verenigde Staten’, schrijft politoloog Bart Maddens (KU Leuven) naar aanleiding van de strafzaak rond pornoactrice Stormy Daniels. ‘Het niet aangeven van de 33.000 euro door Open VLD wordt met de mantel der liefde toegedekt.’
Vandaag, 15 april, begint de Stormy Daniels-strafzaak tegen Donald Trump. Vlak vóór de presidentsverkiezingen van 2016 zou advocaat Michael Cohen, op aansturen van Trump, 130.000 dollar zwijggeld hebben betaald aan pornoactrice Stormy Daniels. Dat op zich is niet strafbaar. Het probleem is dat het zwijggeld niet officieel werd aangegeven als een bijdrage aan de campagne van Trump. Het door Cohen betaalde bedrag was duidelijk bedoeld om het kiesgedrag te beïnvloeden, aldus de openbare aanklager. Daarom moest het worden gerapporteerd aan de Federal Election Committee. Dat is niet gebeurd.
Met andere woorden, Trump wordt vervolgd omwille van een inbreuk op de regels inzake de campagnefinanciering.
Als het over de Amerikaanse presidentsverkiezingen gaat, dan is enig moreel superioriteitsgevoel nooit ver weg bij Belgische commentatoren. Die schilderen de Amerikaanse politiek graag af als een jungle waar alles is toegelaten. De macht is er te koop voor grof geld. Wat een verschil met het Belgische systeem, waar alles voorbeeldig is geregeld.
De Stormy Daniels-affaire bewijst echter dat de regels nog altijd best streng zijn in de Verenigde Staten. En vooral dat er zeer zwaar wordt getild aan het schenden ervan. Als Trump schuldig wordt bevonden aan die inbreuk op de campagneregels, dan riskeert hij een celstraf die kan oplopen tot vier jaar.
Sihame El Kaouakibi
In België hebben we ook strenge regels inzake campagnefinanciering. Maar je hebt de indruk dat die minder au sérieux worden genomen dan in de Verenigde Staten. Politici die de regels aan hun laars lappen, lijken daar verrassend gemakkelijk mee weg te komen.
Neem nu de verkiezingscampagne van 2019. Er zijn ernstige aanwijzingen dat Open VLD toen heeft gefraudeerd. Dat tonen we aan in ons recente boek De Kolonisten van de Wetstraat.
De partij betaalde de loonkosten van een communicatiemedewerkster van kandidate Sihame El Kaouakibi, ten belope van 33.000 euro. Die medewerker werd specifiek voor de campagne aangeworven. Dat was onmiskenbaar een verkiezingsuitgave. Dat bedrag werd door Open VLD echter niet aangegeven. Mocht dit wel gebeurd zijn, dan zou het wettelijke maximumbedrag overschreden zijn. Dat was een beslissing van de partij zelf en gebeurde buiten het medeweten van El Kaouakibi. Het is toenmalig partijvoorzitster Gwendolyn Rutten die hiervoor verantwoordelijk was.
Relatief gezien is de 33.000 euro van Open VLD een veel hoger bedrag dan de 130.000 dollar van Trump. Het niet aangegeven bedrag van Trump verzinkt in het niets tegenover de totale kostprijs van de campagne voor de presidentsverkiezingen, die in 2016 opliep tot zo maar liefst 2,4 miljard dollar. De 33.000 euro van Open VLD weegt veel zwaarder door in de totale kostprijs van de Belgische campagne, die in 2019 ‘slechts’ 40 miljoen euro bedroeg.
Dat de politici verkozen om hier zedig over te zwijgen, doet vermoeden dat er wel meer partijen zijn die losjes omspringen met de regels
Verjaring
Voor inbreuken op de campagneregels geldt bij ons een verrassend korte verjaringstermijn van 200 dagen. Die was al lang verlopen toen het schandaal rond El Kaouakibi losbarstte, in februari 2021. Aangezien El Kaouakibi op een lijst stond voor het Vlaams Parlement was dit in principe een bevoegdheid van de Vlaamse parlementaire controlecommissie. Maar die verschool zich achter de verjaringstermijn en sprak zich niet uit over de zaak.
Dat is jammer. Want zelfs zonder dat er nog kon worden vervolgd of gesanctioneerd, had de controlecommissie wel eens de puntjes op de i kunnen zetten: de loonkosten van personeelsleden die specifiek voor de campagne worden aangeworven zijn verkiezingsuitgaven, en moeten bijgevolg worden aangegeven.
Dat de politici verkozen om hier zedig over te zwijgen, doet vermoeden dat er wel meer partijen zijn die losjes omspringen met de regels en het vertikken om de loonkosten aan te geven. Daarbij helpt het natuurlijk niet dat de politici tegelijkertijd rechter en partij zijn.
Hoe dan ook is het contrast met de Verenigde Staten groot. Het niet aangeven van de 130.000 dollar zwijggeld door Trump is nu al zes jaar lang een groot schandaal in de Verenigde Staten. Het niet aangeven van de 33.000 euro door Open VLD, in verhouding een veel hoger bedrag, wordt met de mantel der liefde toegedekt.
We vaardigen strenge campagneregels uit, maar zien niet al te streng toe op de naleving ervan. Verkiezingsuitgaven moeten worden aangegeven, maar als je ze niet aangeeft dan gaan we daar niet moeilijk over doen. Het doet denken aan de opkomstplicht. We verplichten de kiezer om te gaan stemmen. Maar als je niet gaat stemmen, dan is het ook goed. Dat zal wel typisch Belgisch zijn.
Amerikaanse verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier