‘De Bleeker staat binnen de regering één keer op haar strepen, en ze mag meteen inpakken’

Knack-redacteur Peter Casteels gooit elke week een blokje hout op het vuur.

Het vernietigende portret in de Volkskrant van de Nederlandse presentator Matthijs van Nieuwkerk – ik was/ben/geen idee een grote fan – opent met een van de pijnlijkste anekdotes. Als er een keer iets misloopt met het geluid in een uitzending van De Wereld Draait Door, gaat Van Nieuwkerk meteen achteraf verhaal halen bij de verantwoordelijke geluidsman. ‘Het was alsof de duivel in hem kroop’, herinnert een van de redacteuren zich over dat moment. ‘Het is meneer Van Nieuwkerk voor jou’, schreeuwt Van Nieuwkerk tegen de man. ‘Jij had hier op je knieën moeten zitten, en moeten zeggen: sorry’, gaat de presentator verder. ‘Zeg sórry meneer Van Nieuwkerk’, roept hij nog. Het is muisstil op de redactie als de geluidsman uiteindelijk doet wat hem wordt gevraagd.

‘Sorry, meneer Van Nieuwkerk.’

U moet het mij misschien maar vergeven, maar vorig weekend klonterde dit verhaal in mijn hoofd samen met het ontslag van Eva De Bleeker (Open VLD) tot één onsmakelijke brij. De staatssecretaris moest, in een land waar verder al jarenlang haast geen enkele politicus nog ontslag hoeft te nemen, vrijdag opstappen omdat er wat rekenfoutjes stonden in de begroting die ze naar het parlement had gestuurd. Ze had ze niet eens zelf gemaakt, ze had er enkel overheen gekeken. Het was even futiel als het ongelukje waarvoor die geluidsman op de knieën moest, met dat verschil natuurlijk wel dat dit niet de echte reden was waarom De Bleeker moest buigen en breken. Ze had eerder in de week voorzichtige cijfers in de begroting geschreven over de btw-verlaging op gas en elektriciteit. De accijnsverhoging die dat straks moet compenseren, is namelijk nog lang niet afgeklopt binnen de regering-De Croo.

Zat De Bleeker daar niet juist als staatssecretaris voor zulke tussenkomsten?

Ik zeg er wel bij: nog minder dan waarom Eva De Bleeker uiteindelijk moest opstappen, begreep ik al niet waarom zij in de eerste plaats staatssecretaris van Begroting moest worden. Begrotingstabellen opstellen is, alles welbeschouwd, een taak voor ambtenaren. Meestal gaat die bevoegdheid in België naar iemand met een andere politieke kleur dan de premier, om hem of haar te controleren. Alexander De Croo dacht volwassen genoeg te zijn om een partijgenoot naast zich te kunnen dulden, en Open VLD kon ook wel iemand gebruiken die de kiezer er af en toe aan herinnert dat de partij wél iets geeft om fiscale verantwoordelijkheid. In de feiten was dat staatssecretariaat een ceremoniële functie, alleen in interviews hoorden we De Bleeker piepen over de noodzaak van een gezonde begroting. Tot ze één keertje ook binnen de regering op haar strepen stond, toen mocht ze meteen inpakken. Sorry, meneer De Croo.