‘Waarom Open Vld niet moet opgaan in MR’

‘Hoe serieus word je nog genomen als partij nadat je “gered” wordt door een andere politieke partij?’ vraagt Ruben Ravignot zich af. ‘Een fusie tussen Open VLD en MR biedt meer risico’s dan kansen.’

De recente politieke peiling plaatst Open Vld op een historische rock bottom. In de media wordt er daarom veel zuurstof gegeven aan de vraag of de Vlaamse liberalen beter zouden opgaan in de MR. Onze partij kampt daarbij ook met ontrouwe stemmen binnen de partij die dit narratief maar al te graag lijken te voeden.

Op het eerste gezicht lijkt een overname een aantrekkelijke, verstandige zet om de krachten te bundelen en zo een sterkere liberale stem in Vlaanderen te creëren. Maar als we beide partijprogramma’s en track records naast elkaar leggen, blijft er weinig over van een unique selling proposition. In het drukbezette politieke landschap van Vlaanderen is het net belangrijk om met één stem, één ideologie te spreken.

In de voorbije jaren heeft Open Vld zich door een proces gesparteld over haar ideologische plek in het politiek spectrum in Vlaanderen. Uit operatie Liberaal Vuur kwam bijvoorbeeld een focus op strengere migratie, een rechtvaardigere toegang tot de sociale zekerheid maar ook een meer laissez-faire houding tegenover drugs en het zelfbeschikkingsrecht.

MR daarentegen geniet van een brede basis in Franstalig België, geënt op een liberale politiek doorspekt met conservatisme. Deze toekomstige partijgenoten beschouwen de progressieve kant van het liberalisme liever van (heel) ver.

Onze fundamentele verschillen in benadering van zowel socio-economische en culturele vraagstukken gaan niet plots verdwijnen. Het zal leiden tot een splijtzwam zoals op het einde van de Verhofstadtperiode, of door de deelname in Vivaldi en het leveren van de premier.

Willen de leden van de Open Vld daadwerkelijk hun identiteit en overtuigingen opgeven voor een agenda waarbij enkele fundamentele waarden op de schop gaan? A man can only take so much.

Het is belangrijk om stil te staan wie er daadwerkelijk zal profiteren van een dergelijke fusie. De zogenaamde ‘linkse coryfeeën’ zouden in een Vlaamse MR minder invloed kunnen uitoefenen, dat klopt waarschijnlijk. Maar ondanks hun tegenstand vandaag tegen een overname is de kans reëel dat prominente figuren door de aard van het politiek beest even goed niet zullen aarzelen om het liberalisme in Vlaanderen te marginaliseren in een nieuwe, gefuseerde structuur.

Dit zou niet alleen de cohesie van de partij ondermijnen, maar evengoed kan het ook de representativiteit van de Vlaamse liberalen opnieuw in vraag stellen. Alleen de tegenstanders van de liberalen in beide gemeenschappen zullen er wel bij varen.

Hoe serieus word je nog genomen als partij nadat je “gered” wordt door een andere politieke partij?

Daarnaast is er de kwestie van geloofwaardigheid. Hoe serieus word je nog genomen als partij nadat je “gered” wordt door een andere politieke partij? Het ontneemt de Nederlandstalige liberalen om een casus als CDH of zelfs Vlaams Belang te ondernemen. Een echte herbronning en vernieuwing, waarbij de mayonaise pakt met een nieuwe casting. Jawel, er is wel degelijk een talent pool binnen de Nederlandstalige liberale partij.

Het voorbeeld bij uitstek is de Brusselse afdeling, onder leiding van Frédéric De Gucht, die bijzonder toonaangevend is. De fusie is een gemakkelijkheidsoplossing, die de problemen niet oplost, maar wel een echte renaissance in de kiem zal smoren.

De vraag die we ons eerder moeten stellen is: hoe kunnen de Vlaamse liberalen zich geloofwaardig in de markt zetten. Een Vlaamse MR zou zich moeten inboksen in een socio-economisch én cultureel rechtse positie met de nodige double standards. Deze exacte positie is in de Vlaamse politieke context immers reeds ingenomen door de N-VA.

In het verleden heeft onze partij de N-VA al proberen achterna te lopen en zo’n posities te verkondigen. We slaagden daar niet in. Daar zit het Unique Selling Proposition van deze nieuwe partij dus ook niet.

Tot slot, laten we de rol van Georges-Louis Bouchez, de huidige voorzitter van de MR, niet vergeten. Is hij werkelijk de grote leider van onze generatie die we vanuit ons perspectief als Vlaamse liberalen geblinddoekt willen volgen? Of is de man even goed gewoon een rechts-conservatieve denker, die met zijn pleidooi voor pakweg staatsvermindering probeert de harten van onze kiezers en leden te winnen. Dit valt sterk te vergelijken met de blauwe inquisitie van Bart De Wever de voorbije jaren die leidde tot menig implosie van afdelingen en het overstappen en masse naar de N-VA door onze voorgaande generatie.

Breder publiek

Een stevige scheut Sarkozisme, wat de leidraad van Bouchez is, vormt op het eerste zicht een interessante combinatie. Zij het niet dat in Nederlandstalig België zijn cocktail van economisch liberalisme, voluntarisme en een bling-bling flitsende persoonlijkheidscultus reeds ingenomen is door onze premier. Bovendien komt, net zoals bij De Wever, de visie op liberalisme van Bouchez niet overeen met onze kernwaarden, met het authentieke blauwe verhaal die een echte Vlaamse liberale partij in de markt kan uitspelen.

Het is niet ongebruikelijk dat politieke leiders zich een liberaal label aanmeten om een breder publiek te bereiken. Dat betekent niet dat ze de principes van het liberalisme in hun geheel omarmen. De scheidingslijn met rechtse en radicale partijen is soms niet zo groot.

De Google-translate van het MR programma botst op een ideologische en politieke armoede en zal geen zoden aan de dijk brengen.

Georges-Louis Bouchez, redder van de Vlaamse liberalen?

De Google-translate van het MR programma botst dus op ideologische en politieke armoede en zal geen zoden aan de dijk brengen. Het hoofd van Bouchez er op plakken ook niet. De liberalen in Vlaanderen hebben zéker nood aan inspirerende en flamboyante intellectuele leiders. Maar dat moet iemand zijn met onze waarden, die onze ideologie en de partij die daarvoor staat naar buiten brengt.

 Er ligt dus enorm veel werk op de plank voor de liberalen. Er is ruimte voor een authentieke liberale partij in Vlaanderen, hoewel dit de dag van vandaag een kleine niche lijkt. Het aanbod van economisch rechts, cultureel links wordt vandaag beschimpt als zijnde zelfdestructief voor onze samenleving en de bron van al het kwaad door zowel rechts als links. Nog erger, fascisme wordt genormaliseerd in eerste wereldlanden.

Radicaal de overheid loslaten

Een nieuw alternatief vereist dan ook moed en het onvermoeid bepleiten van een consistent verhaal, want successen komen nu eenmaal niet vanzelf in de politiek. Het is aan de nieuwe generatie om de micro te grijpen. Een generatie die stopt met het op een ander te steken en het laken naar zich toe trekt. Een generatie die heeft geleerd uit de fouten van het verleden en loyaal aan onze basiswaarden blijft. Een generatie die de tijd neemt om mensen mee te krijgen in een concreet verhaal waarin we radicaal de overheid loslaten en de mens vooraan plaatsen.

Samenvattend, de fusie tussen Open Vld en MR biedt meer risico’s dan kansen. Het is van vitaal belang dat de Vlaamse liberalen zichzelf (her)organiseren, hun eigen identiteit en waarden behouden, en niet in een grotere, mogelijk inconsistente, politieke entiteit worden opgenomen.

De toekomst van het liberalisme in België ligt niet in een Franstalige overname, maar in het versterken van de eigen standpunten en marktpositionering volgens de electorale dynamiek die er leeft. We moeten hoe dan ook blijven pleiten voor een beleid dat recht doet aan de diversiteit van onze samenleving.