‘Misschien is het opnieuw tijd voor stem vrouw-campagnes’, zegt politoloog Karen Celis (VUB).
De gemiddelde Waalse of Brusselse burgemeester is man, 52 jaar oud, van MR-signatuur en heet Philippe. Dat blijkt uit een analyse van de RTBF na de gemeenteraadsverkiezingen. Bij de 98 procent Waalse en Brusselse gemeenten die al een nieuwe burgemeester hebben, zitten 213 mannen en 62 vrouwen. Logisch, als je weet dat 77 procent van de nieuwe lokale verkozenen mannen zijn.
Gemeentepolitiek blijft daar dus net als in Vlaanderen grotendeels een mannenzaak. ‘Terwijl Wallonië twee belangrijke regels heeft die op papier zouden moeten leiden tot meer vrouwen aan de top van de lokale politiek’, zegt professor politologie Karen Celis (VUB). ‘Met name de verplichte pariteit op lokale lijsten, en het feit dat een derde van het college van schepenen en burgemeester uit het andere geslacht moet bestaan. Maar dat heeft tot nog toe dus niet tot een doorbraak geleid.’
Het burgemeesterschap is het politieke ambt dat het langzaamst vervrouwelijkt, zegt ook politoloog Jean-Benoît Pilet (ULB) bij de RTBF. Dat komt onder meer omdat mannen veel vaker de lokale lijsttrekker zijn, en daar hun voordeel mee doen. Het burgemeesterschap gaat in Wallonië naar degene met het hoogste aantal voorkeurstemmen. Doorgaans geldt: hoe hoger op de lijst, hoe meer voorkeurstemmen.
Burgervaders houden lang aan hun functie vast. Ook dat houdt vervrouwelijking en verjonging tegen.
‘Misschien is het tijd om opnieuw campagnes te voeren genre: stem vrouw, stem grijs, stem divers, stem whatever’, zegt Karen Celis. ‘Om de burger alerter te maken op de impact van zijn voorkeurstem.’
Vrouwelijke kandidaat-burgemeesters moeten opboksen tegen de ballast van het verleden: scheidende burgemeesters, in de praktijk dus overwegend mannen, hebben in hun gemeente electoraal een serieuze streep voor. Bovendien plegen die burgervaders lang aan hun functie vast te houden. Ook dat houdt vervrouwelijking en verjonging tegen. De oudste burgemeester van Wallonië, Gérard Couronné (80), begint in Genappe aan zijn zevende termijn.
Toch heeft de wetgever in Wallonië al veel gedaan om de vervrouwelijking van de gemeentepolitiek te bevorderen, vindt Celis. Wat kan beter? ‘Politieke partijen moeten voor hun verantwoordelijkheid worden geplaatst’, zegt ze. ‘We betalen in dit land heel veel belastinggeld voor de democratische functies die zij voor ons uitoefenen. Misschien moeten we daar ook maar eens democratische doelstellingen aan verbinden in verband met representatie en inclusiviteit.’
