‘Waar is België in het vredesoverleg over Oekraïne?’

In Londen kwamen dit weekend 15 landen, waarvan 10 EU-leden,  samen om een oplossing voor de oorlog in Oekraïne te bespreken. Wat stellen die landen militair voor? En waarom was België niet aanwezig?

Afgelopen weekend kwam in Londen een Europese defensietop samen, nadat de ontmoeting tussen de Amerikaanse president Donald Trump en zijn vicepresident J.D. Vance met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky in het Witte Huis in een scheldpartij was geëindigd. Europa wil mee aan de onderhandelingstafel komen die het einde van de oorlog in Oekraïne moet bespreken.  

Maar welke landen waren aanwezig op de Europese defensietop in Londen? Wat stellen ze militair voor? Op basis van de NAVO -cijfers voor 2024  geven we hoeveel miljard euro elk land uitgeeft aan defensie, hoeveel procent dat is van het bbp en over hoeveel manschappen ze beschikken. De landen zijn geordend volgens de defensie-uitgaven in euro. 

Deze lijst geeft een overzicht:

Grote landen

De vier EU-landen met de hoogste defensie uitgaven zijn: Duitsland, Frankrijk, Italië en Polen. Vooral Polen heeft enorm geïnvesteerd in zijn verdediging en dat leger kan vandaag  als hoogwaardiger worden beschouwd dan de Bundeswehr.

Ogenschijnlijk besteedt de Bondsrepubliek het meest aan defensie, maar dat geld  zit in fondsen en het Duitse leger bevindt zich in een penibele situatie net zoals de infrastructuur, de energie, de economie  enz. van het land. 

Frankrijk heeft wel uitgebreide militaire productielijnen en bezit een volledige onafhankelijke kernmacht. Italië is terug bezig aan een inhaal operatie en bezit moderne wapensystemen alsook militaire productielijnen. 

Verenigd Koninkrijk en Canada

Een prioritaire rol spelen de Britten in het verhaal van een Europees leger, want zij hebben het meest inzetbare leger en heeft nog militaire productielijnen. Een nadeel voor het VK is hun niet onafhankelijke kernmacht, want voor het lanceren van kernwapens van hun duikboten hebben ze instemming van de VS nodig in het kader van het ‘twee sleutel systeem’. Frankrijk is zoals gezegd een volledig onafhankelijke kernmacht, en kan dus zelf beslissen.

Het VK heeft een band met Canada, een land dat meer dan interessant isvoor de Europese verdediging en is ook aan een militaire inhaalrace bezig qua bewapening en bezit reeds een vrijhandelsakkoord (CETA) met de EU.

Het wordt deze zomer uitkijken naar de onderhandelingen tussen Londen en Brussel met betrekking tot de herziening van het handelsakkoord post Brexit.   

Nederland

Nederland heeft de laatste jaren zijn defensiecapaciteit serieus opgetrokken. Er is een militaire band met België door de integratie van de beide marines.  Met Frankrijk is er de band door de aanbesteding van de nieuwe duikboten.

Misschien is de creatie van een Benelux-leger, nog een middel om België terug op de  militaire kaart te zetten. Opvallend is ook dat Nederland een groter defensiebudget heeft dan Spanje, een land dat nog slechter dan België scoort ten aanzien van de NAVO-bbp-norm van BBP norm van 2 procent.

Scandinavië

Opvallend was de grote aanwezigheid van liefst drie Scandinavische landen. Alle drie besteden ze de laatste jaren meer aan defensie, want ze grenzen rechtstreeks aan Rusland.  Hier moet onderlijnd worden dat Zweden een belangrijke militair arsenaal bezit en ook de nodige productielijnen.  Afwezig waren de drie Baltische staten, die nochtans de moeilijkste grens hebben met Rusland.

België  

België was niet aanwezig op de defensietop te  Londen en ook niet op de eerdere vergadering in Parijs.  Nochtans geven we met 7,9 miljard euro meer uit aan defensie dan Tsjechië,  Griekenland en Finland.

Maar ons bedrag staat voor 1,3 procent bbp en daardoor zijn we al jaren een van de slechtste leerlingen van de NAVO-klas. Maat dat is procentueel nog steeds iets meer dan  Spanje (1,28 procent) en iets minder dan Canada (1,37), die wel aanwezig waren in Londen.

Met 21.300 manschappen hebben we er  meer dan Denemarken (17.300) dat wel was uitgenodigd. Bovendien is dit land met een bijdrage van 6,8 miljard euro de zevende betaler aan de EU begroting.

Waarom was België dan niet aanwezig?  

EU

Al de 13 geciteerde EU-lidstate hebben tezamen een defensiebudget van 316 miljard euro en 1,2 miljoen manschappen.  Met Noorwegen en het VK erbij, komt dat op 1,4 miljoen en 405 miljard aan middelen. Canada brengt ons op 435 miljard euro en quasi 1,5 miljard euro.

Von der Leyen zal snel met een concreet voorstel moeten komen met betrekking tot de EU-begrotingsregels inzake defensie. Gaan die uitgaven globaal niet meer worden meegeteld of gaat dat enkel betrekking hebben op de uitgaven boven de 2% BBP?

 Turkije

Dit Euro-Aziatisch lid van de NAVO heeft een defensie budget van 22,4 miljard euro of 2,09% BBP.  Het Turkse leger telt liefst 481.000 manschappen. Maar is dit land bruikbaar voor een verdediging van Europa, wetende dat de Erdogan-administratie  zich niets aantrekt van de NAVO-EU sancties tegenover Poetin?

USA

Ter vergelijking, het Amerikaans leger telt 1,3 miljoen manschappen en geeft omgerekend 931 miljard euro aan defensie, wat overeenkomt met 3,38 procent van het bbp. De aanwezige landen in Londen geven tezamen 457 miljard  euro uit aan defensie, maar hebben wel veel meer manschapen: 1,9 miljoen.