Zolang het budgettaire plaatje niet duidelijk is, heeft het weinig zin om te onderhandelen over een nieuwe regering.
Dus de onderhandelingen over een nieuwe federale regering onder leiding van N-VA-voorzitter Bart De Wever gaan niet meer over de begroting en daaraan gekoppelde hervormingen in de arbeidsmarkt, pensioenen en fiscaliteit. Nee, nadat die besprekingen op de klippen zijn gelopen, bekijken de vijf partijen N-VA, CD&V, Vooruit, MR en Les Engagés nu de ‘gemakkelijkere’ thema’s. In thematische werkgroepen worden deze week onder meer de armoedebestrijding, defensie, gezondheidszorg en het buitenlands beleid bediscussieerd.
Nog los van het feit dat er ook over die thema’s grote meningsverschillen bestaan, hebben ook de beslissingen daarover budgettaire consequenties. Hoeveel meer geld zal er bijvoorbeeld gaan naar defensie? Als België zijn NAVO-beloftes wil nakomen, zal het jaarlijks bijna 5 miljard euro meer moeten uitgeven aan defensie dan vandaag. Het is niet erg zinvol om over die thema’s te praten als je niet weet waar je het geld gaat halen – en dus zonder een akkoord over de budgettaire inspanningen.
Voor de verkiezingen bekende zelfs premier Alexander De Croo (Open VLD) het in een interview met Knack: ‘Er is één domein waar we nog veel werk hebben: dat is de begroting.’ Eerder hadden een vijftigtal Belgische economen en beleidsexperts een opiniestuk ondertekend met als titel ‘Toestand overheidsfinanciën is onhoudbaar’.
Na de verkiezingen had toen nog informateur De Wever de sanering van de begroting als hoofdopdracht voor een regering voor ogen. De gelekte begrotingstabel van de coalitie die onder zijn leiding in de steigers stond, rammelt van alle kanten. Dat er op 1,5 miljard euro aan inkomsten werd gerekend dankzij ‘bestrijding fiscale en sociale fraude’, tot daar aan toe, het vormt een sluitstuk waar alle regeringen gebruik van maken. Erger is dat er 19,5 miljard zou komen van ‘terugverdieneffecten’ omdat meer mensen aan de slag zouden zijn en een verhoging van de productiviteit. Dat is een ongeloofwaardig hoog bedrag, men rekende zich rijk. De begrotingstabel valt niet ernstig te nemen, zoals ook de Leuvense econoom Wim Moesen elders in dit blad zegt.
De vijf partijen onderhandelen nu verder, zonder begrotingstabel. Dat is tegelijkertijd makkelijk en onrealistisch, men houdt geen rekening met de zorgwekkende toestand van onze overheidsfinanciën. Dat is onderhandelen in het ijle. Bovendien zal er toch ook ooit iets moeten worden gezegd over welke financiële inspanning de regio’s moeten doen. Daarover blijft het stil.
