‘Premie van 5.000 euro voor elektrische wagen? Voor een échte modal shift hebben we vooral minder auto’s nodig’

De ‘nieuwe mobiliteit’ waarover zijn bank hem adviseert, duwt hem enkel richting elektrische auto’s, merkt Dirk De Weerdt op. Dat vindt hij geen goede aanpak. Meer dan een modal shift naar elektrisch hebben we een verschuiving nodig naar mínder auto’s. Iedereen kan autominderen. Door tóch voor een alternatief te kiezen.

Modal shift en modal split: het blijven rare termen. Ze worden voortdurend door elkaar gebruikt, al leren onze kinderen op de basisschool zelfs al dat er een betekenisverschil is. De split is de taartgrafiek, de shift is de verschuiving. Wat schuift er dan? Geen model, maar de modus, de manier waarop je je verplaatst: met de (deel)auto, de trein, de tram, de bus, de fiets of te voet. Hopelijk gaat die shift van modi in de goeie richting. We willen immers geen modal shift weg van tram en bus terug de auto in, zoals in de coronatijd of omdat je bushalte wegvalt.

Onlangs kreeg ik een mailtje van mijn bank met ‘onze oplossingen voor uw nieuwe mobiliteit’. Daarin gaat het enkel over de financiering van elektrische auto’s. Met een cadeau van 5.000 euro moedigt de Vlaamse regering ons aan om over te stappen van onze dieselwagen naar een elektrische bolide. Alsof daarmee alles opgelost is. Dat is géén modal shift.

Niks tegen elektrische auto’s, maar…

Ik heb niks tegen elektrische auto’s an sich, maar ze nemen evenveel plaats in als andere. Of zelfs meer, want vaak zijn ze nog dikker. Ze zorgen evenzeer voor verkeersdruk in onze leefbuurten, vaak rijden ze nog sneller, en ze staan evengoed in de file.

(Lees verder onder de preview.)

Niks tegen elektrische auto’s, maar er is een probleem. Als je die koopt of krijgt van je werkgever, zijn alle extra kosten zo goed als verleden tijd: je betaalt er geen accijnzen op en het stroomverbruik kost meestal erg weinig. Er staat dus niet genoeg rem op te veel gebruik.

Niks tegen elektrische auto’s, maar er is nog een probleem: als de batterij helemaal opgeladen is, mag je die auto niet laten staan want dat is heel slecht voor die batterij. Je moet dus wel gaan rijden! En daarbij produceert die elektrische auto, via de banden, bijna evenveel fijnstof als een benzinewagen.

Niks tegen auto’s, maar…

Ik heb ook niks tegen auto’s an sich. Ik heb er zelf ook één en die gebruik ik af en toe als het nodig is. Daarna staat hij weer twee weken stil. Een auto is een fantastisch ding, maar ik gebruik hem enkel als het niet anders kan.

Voor een echte modal shift moeten we autominderen. We moeten proberen ons dagelijks leven autovrij te houden. Voor het woon-werkverkeer zijn er twee goeie oplossingen: dicht bij huis gaan werken of dicht bij het werk gaan wonen. Toen ik 40 jaar geleden werk zocht, was de arbeidsmarkt erg krap. Maar nu met 200.000 vacatures heb je toch wel meer kans om een geschikte job te vinden in eigen regio. We wonen ook niet in de Amerikaanse Midwest: de afstanden zijn hier klein. Onze regio is gezegend met zoveel winkels en scholen dat je die dagelijkse trips best ook te voet of per fiets kan doen.

(Lees verder onder de preview.)

Rust in ons hoofd

Als we minder autorijden en ons echt duurzamer verplaatsen, komt er meer rust in ons hoofd, we komen vaker op tijd, ons overgewicht smelt weg omdat we meer bewegen, er vallen minder verkeersslachtoffers. Dat alles is goed voor jezelf, je omgeving, de planeet, …

Voor een mental shift is het belangrijkste woordje het woordje toch:

• Er is wat regen voorspeld, maar tóch neem ik de fiets. Ik ben geen watje.
• De tram doet er wat langer over, maar tóch laat ik mijn auto thuis. Dan kan ik onderweg mijn sociale media checken.
• Op dat feestje zullen we de enigen zijn, maar tóch gaan we met de fiets. Waarom niet eigenlijk?
• De stad is nog een eindje verder, maar tóch laat ik mijn auto achter op de park-and-ride. Ik heb mijn auto niet nodig in de oude stad.
• Ik moet naar de supermarkt, maar tóch neem ik de fiets. Ik krijg mijn boodschappen wel in mijn fietszakken.
• Het is even wachten op de bus, maar tóch geef ik mijn auto vrijaf. Dan heb ik minder filestress.
• Ik kies voor die winkelstraat dichterbij, en ga tóch met de fiets. Dan moet ik geen parkeerplaats zoeken.
• Het is even fietsen naar het station, maar tóch neem ik de trein. Ik laat me rijden.

Kortom, een mental shift is tóch kiezen voor trein, tram, bus, fiets, te voet of deelmobiliteit.
En tóch heb ik niks tegen privé-auto’s.

Dirk De Weerdt is vrijwilliger bij Ringland en de Fietsersbond.