De Franstalige partijen kunnen leven met de supernota van formateur Bart De Wever (N-VA), gelooft journalist David Coppi. ‘Maar ik vraag me af hoe Conner Rousseau dit door een ledencongres krijgt. Niets in deze nota is links.’
De gelekte, laatste versie van de sociaaleconomische supernota van formateur Bart De Wever (N-VA), met 23 miljard euro bezuinigingen in vooral de pensioenen, de arbeidsmarkt en de sociale zekerheid, doet de vakbonden steigeren. Vlaamse commentatoren en politieke waarnemers vonden echter vrijwel unisono dat de scherpste randjes uit vorige supernota’s weg waren. Hoe kijken de Franstaligen naar de huidige stand van de formatie? We vroegen het aan David Coppi, politiek journalist bij Le Soir.
David Coppi: Deze supernota is, voor de onderhandelende Franstalige partijen althans, heel acceptabel. Zeker voor de MR, en op bepaalde concrete onderhandelingspunten na ook voor Les Engagés. Fundamentele problemen zijn er niet. De MR is een uitgesproken rechtse partij. Les Engagés hebben weliswaar sociale eisen op het gebied van de zorg, maar hun voorzitter Maxime Prévot heeft van Les Engagés een centrumrechtse partij gemaakt. Daarom is deze sociaaleconomische supernota van De Wever voor de Franstalige partijen perfect haalbaar.
Dat ligt anders voor de Vlaamse onderhandelaars van de CD&V, maar vooral van Vooruit?
Coppi: Precies, het enige echte struikblok voor deze gelekte nota is: hoe kan Vooruit dit slikken? De nota zweeft ergens tussen centrumrechts en rechts, maar is zeker niet links.
De sociale correcties die Vooruit probeert binnen te halen wegen te licht?
Coppi: Ik vermoed dat Vooruit een matigende rol heeft gespeeld, maar werkelijk niets wat we in de supernota konden lezen, zou een onderdeel van een links of centrum-links programma kunnen zijn. Maar goed, misschien volstaat het als ze bij Vooruit kunnen zeggen dat ze de schade hebben beperkt. Maar dat lijkt me dan toch in hoge mate semantiek. Elke politicoloog zal je zeggen dat als Arizona met deze supernota vertrekt, het een uitgesproken centrumrechtse regering wordt. Rousseau is een behendig politicus, maar ik vraag me toch af hoe hij dit door een ledencongres krijgt. Moeilijk te verteren pensioenhervormingen, zware bezuinigingen in de sociale zekerheid en de uitkeringen, de aanpassingen aan de index…
‘Vooruit bluft niet over supernota: formateur Bart De Wever moet terug naar de tekentafel’
Maar De Wever heeft op dit punt van de onderhandelingen dus veel minder last van de Franstalige partijen dan van de Vlaamse partijen?
Coppi: Klopt, maar bij de CD&V gaat het over onderhandelbare nuances, waarvoor je toch even moet rondbellen om te begrijpen waar nou precies het schoentje knelt. Bij Vooruit is het van een andere orde. Je hoeft geen politicologie te hebben gestudeerd om te begrijpen dat het document níét links is.
Niemand in Franstalig België ventileert verontwaardiging over het feit dat Bart De Wever het voor onbepaalde duur mag blijven proberen.
Leeft bij Franstalige politieke waarnemers en journalisten ook het gevoel: hemel, hoeveel rondjes nog en waarom moeten die formatiegesprekken zo lang duren?
Coppi: Het is niet om aan te zien, maar aan de andere kant is er in België een soort berusting gekomen als het gaat over lange regeringsonderhandelingen. Die berusting is er aan Franstalige kant ook over het feit dat Bart De Wever sinds het begin van de onderhandelingen formateur is en aan het roer staat. In andere tijden had dat vrij snel een probleem kunnen opleveren. Maar vandaag lijkt ook de Franstalige publieke opinie het normaal te vinden dat De Wever voor onbepaalde duur mag blijven proberen. Zelfs na acht maanden is er niemand in Franstalig België die hierover verontwaardiging ventileert.
De balans: ‘Beleggers betalen voor te trage hervormingen’
Hoe zit het met de PS? Zitten de Franstalige socialisten, die zich klaarmaken voor stevig oppositiewerk tegen de toekomstige Arizona-regering, uiteindelijk in een comfortabele positie, omdat ze geen deel hoeven te hebben aan zware bezuinigingen?
Coppi: De PS is nog altijd groggy door de verkiezingsnederlaag in juni en bevindt zich, wat voorzitter Paul Magnette ook mag beweren, nog ergens in niemandsland. Feit is wel dat een Arizona-regering met een rechtse, Vlaams-nationalistische figuur als Bart De Wever als premier, Paul Magnette de kans zou geven om zich te ontpoppen als diens politieke tegenstander en concurrent nummer één. Dat zou een troefkaart kunnen zijn. Maar je moet wel weten hoe je die kaart moet spelen, in een constant veranderend politiek landschap.
De kritiek op formateur De Wever luidt soms dat hij MR-voorzitter Bouchez inhoudelijk de koers laat uitzetten. De Wever zou er als de dood voor zijn dat hij een tweede Alexander De Croo (Open VLD) wordt, die in Vlaanderen door Bouchez de hele tijd rechts werd ingehaald. Zien jullie dat ook zo aan Franstalige kant?
Coppi: De nota’s die wij onder ogen krijgen, dragen toch altijd het N-VA-stempel. Het zijn ‘Bart De Wever-nota’s. Bouchez is niet de baas in de onderhandelingen, wel een hoofdrolspeler. Mede ook omdat hij ergens in het achterhoofd altijd nog een ander ijzer in het vuur heeft liggen, als Arizona toch zou mislukken. Dan kan hij altijd nog de Open VLD aan boord halen. Los daarvan is het natuurlijk zonneklaar dat de N-VA en de MR sociaaleconomisch heel dicht bij elkaar zitten en dus de harde kern zullen vormen van een toekomstige Arizona-regering. Wordt dat dan de regering-De Wever of de regering-Bouchez? Eigenlijk is dat journalistenpraat. Waar het op aankomt, is dat die twee sociaaleconomisch twee handen op één buik zijn.
Ik kan me niet voorstellen dat een regering onder leiding van Bart De Wever een toonbeeld van rustige vastheid wordt.
Betekent een moeilijke formatie ook een moeilijke regering straks?
Coppi: Het zijn natuurlijk moeilijke tijden, nationaal en internationaal. In die context moet de volgende regering navigeren. Mogelijk komt er ook veel sociaal protest, al staat het nog te bezien hoe goed de vakbonden kunnen mobiliseren. En dan zijn er de persoonlijkheden die de Arizona-regering, als de onderhandelingen slagen, gaan vormen. Ik kan me niet voorstellen dat een regering onder leiding van Bart De Wever een toonbeeld van rustige vastheid wordt. De Wever is een schurend, dominant figuur. Hij is strijdbaar, en heel politiek en ideologisch. Dat zal sowieso politieke onrust veroorzaken.
Verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier