Lees hier alle reacties van de belangrijkste politieke kopstukken op de verkiezingsuitslag van 9 juni.

N-VA-voorzitter Bart De Wever heeft zondagavond in een toespraak de verkiezingsoverwinning opgeëist. De N-VA is ‘de leidende volkspartij van Vlaanderen’, klonk het in de kelder van het Brusselse NH-hotel. Tegelijkertijd feliciteerde hij ‘de andere winnaars’ van de verkiezingen. ‘Vlaanderen heeft meer dan ooit gekozen voor autonomie’, klonk het.

De Wever trad de zaal binnen op de tonen van I’m Still Standing van Elton John, zijn militanten scandeerden massaal ‘Bartje premier’. De N-VA hield goed stand in Vlaanderen en lijkt de grootste partij van Vlaanderen te kunnen blijven, hoewel de peilingen het Vlaams Belang al jarenlang op die positie zetten.

‘Ad astra per aspera’, zo opende De Wever zijn overwinningsspeech, Latijn voor ‘via de moeilijkste weg naar de sterren’. ‘Wij hebben de verkiezingen gewonnen, en geef maar toe, dat hadden jullie niet verwacht’, zo sprak hij de 300 N-VA-militanten toe. De N-VA is ‘de leidende volkspartij van Vlaanderen’. 

In zijn speech noemde hij het Vlaams Belang niet bij naam, in een interview achteraf deed hij dat wel. ‘Vlaanderen heeft gekozen voor het redden van de welvaart, voor een beleid dat mensen waardeert die werken, sparen en ondernemen. Vlaanderen heeft meer dan ooit gekozen voor autonomie.’ 

De Wever richtte ook een woordje aan de verliezers van de verkiezingen. Ook die noemde hij niet bij naam, maar wellicht doelde hij op de Open VLD van premier Alexander De Croo. ‘Vlaanderen heeft afgerekend met het Vivaldi-bestuur. Ik spreek mijn deelneming uit aan de militanten van de verliezende partijen. (…) Je moet waardig zijn in winst en verlies. Ik spreek die woorden uit in de hoop dat deze uitslag ook hen kan inspireren.’ 

Vanaf morgen/maandag wil de N-VA-voorzitter, ook over de taalgrens, de ‘nodige contacten leggen om te kijken of we zo snel mogelijk een alliantie kunnen maken om het land budgettair uit het moeras te trekken’.

Vooraf gooide De Wever de deur voor een regering met het Vlaams Belang dicht. Nu zit hij in een andere rol, zei hij achteraf in een interview, maar tegelijkertijd ‘zegt hij na de verkiezingen niet iets anders dan ervoor’. 

Na de speech van De Wever klonk Happiness van Sam Sparro door de zaal. Dat was het nummer dat de N-VA-voorzitter na zijn verkiezingsoverwinning in 2012 de woorden ‘zet die ploat af’ ontlokte.

Alexander De Croo: ‘We will be back’

Premier Alexander De Croo (Open VLD) heeft zondagavond in een toespraak ‘de winnaars van deze verkiezingen, N-VA, Vlaams Belang en Vooruit’ gefeliciteerd. ‘En onze vrienden van MR in Franstalig België. Voor ons is dit een bijzonder zware avond, wij hebben verloren. Vanaf morgen ben ik ontslagnemend premier. Maar de liberalen zijn sterk, we will be back.’

Een zichtbaar emotionele De Croo kreeg veel applaus en gejoel van de militanten tijdens zijn korte speech. Hij werd bijgestaan door de andere kopstukken Open VLD.

Van Grieken roept N-VA op samen Vlaamse regering te vormen

‘Ik roep N-VA expliciet op deze historische kans niet te laten liggen.’ Met die woorden heeft Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken zijn collega Bart De Wever opgeroepen samen een Vlaamse regering te vormen. Of dat mathematisch mogelijk wordt, is nog onzeker.

Vlaams Belang was de afgelopen maanden en zelfs jaren met voorsprong koploper in de peilingen. In zijn toespraak voor de militanten gaf voorzitter Van Grieken aan dat zijn partij de grootste wordt in drie van de vijf provincies. ‘Maar ik wil eerlijk zijn: we hadden de ambitie om de grootste partij in heel Vlaanderen te worden. Daar zijn we niet in geslaagd.’ 

Van Grieken feliciteerde daarom zijn N-VA-collega De Wever. Meteen benadrukte hij ook dat Vlaanderen ‘nog rechtser en Vlaamser heeft gestemd dan vijf jaar geleden’. Volgens Van Grieken ziet het ernaar uit dat ‘een V-meerderheid’ mogelijk is in het Vlaams Parlement. ‘Ik roep daarom expliciet op deze historische kans niet te laten liggen. Vlaanderen heeft heel duidelijk gesproken. Vlaanderen wil een rechtser en Vlaamser beleid.’ 

Of dat mathematisch ook zal kunnen, moet de komende uren blijken. ‘Het is kantje-boord’, zei Van Grieken achteraf in interviews. Hij gaf aan trots te zijn op het resultaat. Vlaams Belang is dan wel niet als grootste uit de bus gekomen, maar ‘u gaat mij geen depressie aanpraten’, klonk het. ‘U ziet alleen maar plusjes.’

Mahdi: ‘Geen reden om te zegevieren, dit is een tussenstop’

‘Er is geen reden om te zegevieren, dit is een tussenstop voor onze partij.’ Dat zei CD&V-voorzitter Sammy Mahdi zondagavond tegenover de militanten. ‘We moeten de vernieuwing die deze partij heeft ingezet doorduwen. We moeten de komende jaren hard blijven werken om te bewijzen dat het centrum terug zal zijn van nooit weggeweest.’

Afhankelijk van het bestuursniveau staat de CD&V momenteel op een verlies van 1 à 2 procent ten opzichte van het vorige verkiezingsresultaat. ‘Twee jaar geleden stonden we wel ergens anders’, zei Mahdi in een verwijzing naar de slechte peilingen. ‘Toen zijn we geëvolueerd van een van de elfjes naar een achtje. We werden ten dode opgeschreven. Vandaag moeten we kijken naar waar we nu staan. Hadden we twee jaar geleden gezegd dat we hier zouden staan met 12 à 13 procent, dan hadden de meesten ons voor zot verklaard.’

Volgens de CD&V’er betekent dat echter niet dat de partij sowieso wil toetreden tot de regeringen. ‘Inhoudelijk weet ik wat we willen. (…) In welke rol de CD&V dat de komende jaren zal doen: time will tell. Wij zullen altijd onze principes dicht bij ons houden en zorgen dat daar rekening mee wordt gehouden. Anders heeft het geen zin om mee te besturen’, aldus Mahdi.

‘De meeste mensen die mij kennen, hebben gezien dat ik niet te chanteren ben. We hebben heel duidelijke voorwaarden. Als daar rekening mee wordt gehouden, willen wij luisteren. Maar we moeten vasthouden aan onze principes als we kiezers willen overtuigen.’

Depraetere: ‘Voor het eerst in 20 jaar bij winnaars van de verkiezingen’

‘Voor het eerst in twintig jaar gaan we erop vooruit en zijn we bij de winnaars van de verkiezingen.’ Dat heeft Vooruit-voorzitster Melissa Depraetere gezegd in haar toespraak voor de partijmilitanten.

‘Hier staat een trots team en een trotse voorzitter’, zo zei Depraetere voor een luid joelende Vooruit-menigte. ‘Vlaanderen heeft duidelijk getoond dat er plaats is in Vlaanderen voor een partij die opkomt voor de mensen, voor hun koopkracht en voor hun zorg’, aldus Depraetere.

Volgens haar staat Vooruit ook ‘open voor constructieve gesprekken’, maar de partij stapt enkel in een regering als ‘de mensen erop vooruitgaan’ met aandacht voor ‘meer koopkracht, meer zorg en een beter onderwijs’. 

Depraetere werd tijdens haar speech niet enkel geflankeerd door ministers Caroline Gennez en Frank Vandenbroucke, maar ook door gewezen voorzitter Conner Rousseau, die vanaf de lijstduwersplaats stemmenkampioen in Oost-Vlaanderen lijkt te worden. ‘Niemand is zo content als ik dat je hier opnieuw staat. (…) Ik heb er altijd in geloofd, vanaf dag één, dat we hier samen zouden staan en dat we zouden winnen. De mensen zijn niet vergeten wat je voor hen hebt gedaan, voor hun pensioen en voor hun lonen.’

“Vanaf morgen begint het echte werk en zullen onze kiezers, maar ook de mensen die niet op ons hebben gestemd, volop op ons kunnen rekenen om de gewone Vlaming erop vooruit te laten gaan”, gaat Rousseau verder. De voormalige Vooruit-voorzitter benadrukt ook dat hij heel veel steun gevoeld heeft vanuit “zijn” Oost-Vlaanderen, na een “hobbelige” periode.
“Ik wil alle mensen die voor mij gestemd hebben bedanken, maar hen ook duidelijk maken dat ik ga opkomen voor iedereen. Vanaf morgen wil ik opnieuw met twee voeten in de politiek, in de modder gaan staan, om mensen te helpen. We hebben opnieuw de wind in de zeilen.”
Rousseau feliciteert tot slot Bart De Wever en zijn N-VA met de verkiezingsoverwinning. “Hij heeft een sterke campagne gereden en we hebben samen gestreden tegen extreemrechts en het klein gekregen. Ik ga liever op de koffie met Bart De Wever dan bij Tom Van Grieken”, besluit het Vooruit-kopstuk.

Groen wil zo snel mogelijk Brusselse regering vormen

Groen leidt in Brussel de onderhandelingen en wil er zo snel mogelijk een regering vormen. Dat heeft covoorzitster Nadia Naji zondag verklaard in haar toespraak voor de militanten.

Groen is bij de verkiezingen voor het Brussels parlement nog vooruit gegaan en wordt afgetekend de grootste. Het was een zichtbaar emotionele minister en lijsttrekster Elke Van den Brandt die het applaus in ontvangst nam. “We willen de komende jaren dat werk verderzetten”, aldus Naji.

In Brussel gaan de groenen erop vooruit, maar elders in het land is dat niet het geval. De kopstukken van de partij zien dat anders. Daarbij verwijzen ze naar de peilingen in de aanloop naar de verkiezingen. “Eén ding is heel duidelijk: tegen de stroom in, Groen krijg je niet zomaar klein”, stelde de andere covoorzitter Jeremie Vaneeckhout. “Groen houdt stand.” 

Vaneeckhout verwees ook naar de sterke vooruitgang van Vlaams Belang. “Helaas groeit extreemrechts ook in Vlaanderen. Ondanks de overwinningsnederlaag scoren ze hoog en dat baart ons zorgen”, luidt het. Maar, benadrukte Naji, “wij verrechtsen niet. Groen is de bondgenoot van elke minderheid in dit land.”

“Wij zullen altijd de mensenrechten verdedigen, wij zullen altijd de menselijkheid beschermen en willen de veerkracht in de samenleving versterken”, verwoordde Petra De Sutter het.

Hedebouw: “Niemand kan nog naast PVDA kijken”

“Wij zijn de enige nationale partij en een van de grootste fracties van het federaal parlement. Vandaag kan niemand nog naast PVDA kijken.” Dat zei PVDA-PTB-voorzitter Raoul Hedebouw zondag tijdens zijn speech in La Madeleine in Brussel.

“De kiezer heeft gesproken en PVDA is een van de grote winnaars van de verkiezingen”, aldus Hedebouw voor een enthousiast publiek. De partij haalt het beste resultaat ooit, met bijna een verdubbeling in Vlaanderen (van 5,3 naar 9 procent) en een derde plaats in Brussel, van 13,5 naar 19 procent.

“In Wallonië moeten we nog wachten op de resultaten, maar we zien een consolidatie van de score van 2019, dat is belangrijk voor ons.” “Sommigen hebben gedacht dat het vandaag zou draaien rond een splitsing van het land. Wij laten de roep van eenheid door heel het land klinken”, aldus Hedebouw ook.

“In alle parlementen staat PVDA sterker dan ooit, met nieuwe krachten, jongeren en arbeiders, die een frisse wind door de parlementen blazen.” De keuze is volgens Hedebouw duidelijk: “ofwel de N-VA die 4,5 miljard wil besparen, ofwel wij die een miljonairstaks willen om te investeren in de zorg, pensioenen en het onderwijs”.

“Een historisch moment” voor MR-voorzitter Bouchez

“Dit is geen overwinning, dit is een historisch moment voor onze politieke partij.” Dat heeft  Georges-Louis Bouchez, de voorzitter van de Franstalige liberale partij, zondagavond gezegd. Want “nog nooit heeft de Mouvement Réformateur (MR) zich bij regionale verkiezingen op de Franstalige eerste plaats kunnen hijsen”.

In Brussel is de MR de grootste politieke partij. “Het is de eerste keer dat de liberalen, alleen (niet in kartel, red.), de grootste zijn in de hoofdstad.” En ook in Wallonië staat MR volgens voorlopige cijfers aan de leiding. De partij flirt er met de kaap van 30 procent, “waarover ik jullie al lang gesproken heb”. 

“Een verkiezingszege is geen geschenk, het is een verantwoordelijkheid”, ging Bouchez voort. “We hebben de taak om ons programma uit te voeren. We hebben de taak om een coalitie op poten te zetten die de hervormingen kan uitvoeren die de Brusselaars en de Walen van ons vragen.” 

De MR-voorzitter voegde nog toe dat hij vanaf maandag contacten zal leggen om aan regeringen te vormen aan Fanstalige kant. “Zowel voor Brussel als voor Wallonië is er geen minuut te verliezen. De liberalen zullen meteen in actie schieten.”

Magnette: ‘Niet resultaat waar we op gehoopt hadden in Wallonië’

De voorlopige resultaten van de PS in Wallonië zijn niet zo goed als de partij had gehoopt. Dat zei voorzitter Paul Magnette in een korte toespraak voor zijn militanten.

Volgens de gedeeltelijke resultaten zou de PS de tweede of de derde partij in Wallonië worden, na de MR en mogelijk ook Les Engagés. Magnette wilde rond 21.30 uur geen grote uitspraken doen over de resultaten zolang er geen duidelijkheid is, maar wilde zijn militanten toch toespreken.  In Brussel lijkt de partij stand te houden, maar in Wallonië “zien we een tendens van een erosie van ons resultaat, dat niet zo goed is als we hadden gehoopt”.

Magnette drukte ook zijn ongerustheid uit over de “stijgende tendens van rechts en centrumrechts, die we ook zien in de andere gewesten in ons land en in heel Europa. We zien een duidelijke verschuiving van het globale politieke landschap naar rechts”.

En hoewel het Vlaams Belang niet de grootste partij is geworden in Vlaanderen, heeft de partij toch beter gescoord dan in 2019. Het partijbureau komt maandagnamiddag samen om de resultaten te bespreken en te analyseren, en om te bekijken welke houding de partij zal opnemen in de komende maanden. “We gaan altijd blijven vechten voor onze waarden”, aldus de PS-voorzitter nog.