Stukje bij beetje hakken de N-VA, Vooruit en CD&V knopen door om tot een Vlaams regeerakkoord te komen. ‘Maar eerlijk: we weten niet of we klaar zullen zijn tegen de gemeenteraadsverkiezingen.’
Een absolute mediastilte. Dat kwamen de onderhandelaars van de N-VA, Vooruit en CD&V overeen en daar lijken ze zich aan te houden. Dat betekent doorgaans dat het goed opschiet aan tafel bij formateur Matthias Diependaele (N-VA).
Meerdere anonieme ontboezemingen wijzen daar op ook. Honderd dagen na de verkiezingen van 9 juni is de sfeer niet alleen ‘constructief’, maar worden er wel degelijk inhoudelijke beslissingen genomen. Stukje bij beetje kruipen de onderhandelende partijen vooruit. De deadline van de Septemberverklaring, gepland voor 23 september, lijkt haast onhaalbaar. ‘Maar er worden knopen doorgehakt om richting laatste discussies te kunnen gaan’, klinkt het.
‘We zitten in de laatste rechte lijn, goed wetende dat die lijn nog lang kan duren.’
Een onderhandelaar gebruikt de beeldspraak van de fuik: door op allerhande gebieden deelakkoorden te vormen, zwemmen de politici richting een groot akkoord. ‘Als je allerhande zaken uitklaart en compromissen maakt’, zegt een onderhandelaar, ‘raak je zo ver in het proces dat er op een bepaald moment geen weg meer terug is.’
Een situatie zoals die van vorige week, waarin voorzitter Sammy Mahdi (CD&V) de formatie leek op te blazen door voor de camera’s zijn ongenoegen te laten blijken, wordt dus minder waarschijnlijk.
‘Sammy Mahdi wilde gewoon eens zijn programma voorlezen in de zeven uur-journaals’
Dienstencheques
Wat er dan veranderd is tegenover vorige week? Niet al te veel, zo bevestigen twee onderhandelaars. Sammy Mahdi heeft vooral het signaal gekregen van Diependaele dat de zogenaamde landingsnota – de derde versie, nota bene – níét te nemen of te laten was.
Ondertussen worden deelakkoorden gesloten, bijvoorbeeld over de aankoop van landbouwgronden door de overheid. Een groter aanbod van De Lijn ligt eveneens op tafel. En binnen het thema kindergeld (officieel het Groeipakket) werd al overeengekomen dat het kindergeld vervalt in huishoudens waar zowel ouders als inwonende student een leefloon krijgen. Volgens zakenkrant De Tijd zou er ook overeenstemming zijn om de dienstencheques een derde duurder te maken, al is dat thema volgens bronnen tijdelijk geparkeerd. De maatregel zou vooral de middenklasse raken, wat met name gevoelig ligt bij de N-VA.
Zoals altijd geldt het adagium dat er over niets een akkoord is totdat er over alles een akkoord is. En er worden nog altijd allerlei knelpunten vooruitgeschoven: over welzijn, over de kinderopvang, over een eerlijkere verdeling binnen het Gemeentefonds, een strijdpunt van de CD&V.
Tom Van Grieken: ‘Meneer Ridouani, hoogopgeleiden zijn opener voor de multiculturele droom’
Parlement ligt lam
Toch blijft het moeilijk voor de N-VA en Vooruit om Mahdi en de zijnen te lezen. CD&V is de kleinste van de drie partijen en staat in sommige dossiers – stikstof bijvoorbeeld – alleen tegenover de alliantie N-VA-Vooruit. Tegelijk is de CD&V nog altijd heer en meester in de Dorpsstraat. De gemeenteraadsverkiezingen zijn een zoveelste existentiële uitdaging voor de christendemocraten. In welke mate kunnen zij dan grote toegevingen doen in de Vlaamse regeringsonderhandelingen?
Maar voorlopig regeert het voorzichtige optimisme. Volgens de N-VA en Vooruit zou een regering vóór 13 oktober een mentale opsteker betekenen. Vooruit-voorzitter Conner Rousseau zegt dat een Vlaams regeerakkoord zelfs zou kunnen helpen bij zijn campagne voor de sjerp in Sint-Niklaas. ‘Als het voortgaat zoals nu, denk ik dat we die deadline zullen halen’, zegt een onderhandelaar. ‘We zitten in de laatste rechte lijn, goed wetende dat die lijn nog lang kan duren. Al komt er ongetwijfeld nog ruzie.’ In de komende dagen, sommigen zeggen zelfs uren, moet blijken wat er mogelijk is.
Een goed teken voor de cohesie is alvast dat de drie partijen niet meegaan in het voorstel van de Open VLD om een parlementair debat te organiseren, ook al is er geen Septemberverklaring. Volgens Vlaams Parlementslid en ex-voorzitter Tom Ongena ‘leggen de Arizona-partijen het parlement lam’. Een optimist zou zeggen: het is de Arizona-partijen menens om tot het gaatje te gaan.
Verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier