‘Vlaams voorstel voor kinderopvang gaat niet over meer jobs. Het gaat over wie rijk is nog rijker maken’

‘Vernietigend’, het is een woord dat te vaak gebruikt wordt, maar in dit geval is het op zijn plaats. Het SERV-rapport over de kinderopvang bliksemde vorige week de voorstellen van de Vlaamse regering neer. De schaarse plaatsen in de crèches voorbehouden aan ouders die minstens vier vijfde werken, zoals de regering voorstelt, is een heel slecht idee. Vorig jaar kon een op de drie Vlaamse ouders geen opvang vinden. Het nieuwe voorstel maakt de situatie nog erger. Het betekent onder meer dat veel alleenstaande ouders die halftijds moeten werken géén plek voor hun kroost zullen vinden. Het betekent ook – verbijsterend toch – dat zoiets zelfs de bedoeling is. Voor veel ouders is dat meteen het einde van hun zoektocht naar werk. En was het niet net de bedoeling van de Vlaamse regering om méér mensen aan het werk te krijgen?

Het staat er wat ambtelijker, zoals het past voor een gerespecteerde adviesgroep met werkgeversorganisaties en vakbonden. Maar het is niet moeilijk om de inschatting van de SERV in begrijpelijk Nederlands om te zetten. Keuzes van de regering worden ‘niet objectief onderbouwd’, er dreigt een ‘averechts effect’ en bij de praktische uitwerking van het decreet kunnen er allerhande ‘vraagtekens’ geplaatst worden. In mensentaal: terug naar de tekentafel, beste politici. Feitelijk zegt het werkveld tegen de Vlaamse regering: ‘Hoe halen jullie het in je hoofd?’

Dan komt meteen minister van Welzijn Hilde Crevits (CD&V) in beeld. Zij is het die finaal heeft toegegeven aan de druk van de N-VA, en de kinderopvang is ook haar bevoegdheid. Crevits kwam nochtans als grote winnaar uit de laatste begrotingsronde, omdat ze een cheque van 270 miljoen euro binnenhaalde die integraal naar de verbetering van de kinderopvang zal gaan. Die injectie kwam laat – er moesten eerst doden vallen – maar door Crevits kwam ze er wel. Alleen, ze moest er een prijs voor betalen aan coalitiepartner N-VA.

Het zou een geweldige overwinning zijn voor de Vlaamse regering als deze dwaze maatregel wordt teruggedraaid.

Voor de N-VA is werk al jaren een topprioriteit, en dat is helemaal terecht. Economen en arbeidsmarktdeskundigen vinden elkaar blindelings als het gaat over het belang van een job: een job is beter en goedkoper dan een uitkering en een job geeft betekenis aan je leven. Zeker in de beginjaren ging de N-VA er prat op dat ze naar recepten greep die werken, los van elk ideologische vooroordeel. Dat laatste is er de laatste jaren niet altijd meer bij. De posities zijn verhard tot twijfelachtige doctrines. Het bevoordelen van mensen met voltijdse jobs is zo ver doorgeschoten dat het contraproductief is geworden.

De recente voorstellen over de kinderopvang zijn het beste voorbeeld. Om zeker geen enkel voordeel te geven aan mensen die het moeilijk hebben – want dat zou hen in de hangmat kunnen jagen, in plaats van naar een job – geeft de N-VA ze dan maar geen kinderopvang meer. Laat die toegang tot kinderopvang nu net een van de belangrijkste voorwaarden zijn om aan de slag te kunnen. Met profileringsdrang ten aanzien van de tweeverdieners van de hogere middenklasse schiet de N-VA zich in de voet. Het voorstel van de partij is kortzichtig, dogmatisch en kwaadaardig.

Het sleutelbegrip staat in het rapport van de SERV. ‘Deze decreetsaanpassing’, klinkt het statig, versterkt ‘het mattheuseffect’. Dat concept verwijst naar het vers van evangelist Mattheus dat begint met ‘want wie heeft zal nog meer krijgen, en wel in overvloed’. Het is de kern van het nieuwe voorstel van de Vlaamse regering: wie het al goed heeft – bijvoorbeeld tweeverdieners uit de hogere middenklasse – zal het nu nog iets makkelijker krijgen. Dit gaat niet over meer Vlamingen aan het werk krijgen, dit gaat over wie rijk is nog rijker maken.

De werkgevers, de vakbonden én de experts zeggen dat dit een ramp is voor sectoren met veel deeltijds werk zoals de zorg of de schoonmaak, voor mensen met een beperking, voor startende zelfstandigen en voor mensen met gezondheidsproblemen. Minister Crevits, altijd een trouwe soldaat van de regering-Jambon, verdedigt de plannen en zegt dat de opvanginitiatieven voor 10 procent van de plaatsen kunnen afwijken van de voorrangsregels. ‘Dat zal volstaan.’ De SERV zegt klaar en duidelijk: nee, dat volstaat niet.

Durft Crevits door te pakken? Het zou een geweldige overwinning zijn voor de Vlaamse regering, zeg maar een toonbeeld van Vlaamse daadkracht, als deze dwaze maatregel wordt teruggedraaid.