Dat het Vlaams Belang in het grootste deel van de Denderstreek dan toch niet ver boven de 30 procent scoort, komt volgens cultuurwetenschapper Ico Maly door de sluwe strategie van Bart De Wever, het Conner-effect en de groei van de PVDA.
‘Dat Vlaanderen niet door een zwarte maar wel door een zwart-gele golf is overspoeld, komt voor een groot stuk door de campagne die Bart De Wever de voorbije twee weken heeft gevoerd’, zegt cultuurwetenschapper Ico Maly (Tilburg University).
‘Hij domineerde het debat en groeide haast uit tot de kingmaker van de Vlaamse politiek. Zelfs Tom Van Grieken keek de hele tijd in zijn richting voor bevestiging, die hij nooit kreeg. Door de Vlaams Belangers keer op keer als incompetente dromers met onrealistische plannen weg te zetten, heeft De Wever hun groei afgeremd. En terwijl hij de leegloop van zijn partij in de richting van het Vlaams Belang probeerde te beperken, overspeelde Van Grieken zijn hand. Het viel ook op hoe De Wever die stemmen van het Vlaams Belang meteen probeerde te recupereren in zijn overwinningsspeech.’
Door erop te wijzen dat Vlaanderen meer dan ooit voor autonomie heeft gekozen?
Ico Maly: Zo worden de verkiezingsresultaten inderdaad geframed. Dat zowel de N-VA als het Vlaams Belang zijn gegroeid, betekent natuurlijk ook een versterking van het Vlaams-nationalisme. Daarbij heeft de N-VA op een soort economisch nationalisme ingezet en het Vlaams Belang op een cultureel, conservatief nationalisme. Toch was dat voor de kiezers niet het belangrijkste thema van de verkiezingen.
Vlaanderen is niet van Tom Van Grieken
Wat dan wel?
Maly: Koopkracht natuurlijk. Dat thema verklaart de winst van álle partijen die vooruit zijn gegaan. We vergeten vaak dat het discours van de N-VA altijd heel sterk op een soort economisch nationalisme heeft gesteund. ‘We zijn geen nationalisten om te vendelzwaaien, maar wel omdat we daar economisch beter van worden’, is de boodschap. Toch zal De Wever de verkiezingsresultaten handig gebruiken om de illusie nog te versterken dat het verder uit elkaar halen van België aan de welvaart zal bijdragen. Daarmee is hij al begonnen in zijn overwinningsspeech.
In Oost-Vlaanderen, en dan vooral in Gent, hebben ook de linkse partijen Vooruit en PVDA het niet slecht gedaan.
Maly: Ook dat komt grotendeels door de sociaal-economische boodschap van die partijen. Al zal het Conner-effect ook wel hebben meegespeeld, zeker in Oost-Vlaanderen. Vooruit heeft de voorbije weken een straks geregisseerde en georganiseerde campagne gevoerd en dat heeft duidelijk vruchten afgeworpen. De partij was ook een van de eerste die de nieuwe features van Instagram gebruikte, waardoor kiezers van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat persoonlijke berichten van onder meer Conner Rousseau kregen. Op die manier kun je als kandidaat een heel nauwe band met je achterban smeden.
Dat de overwinning van het Vlaams Belang in Oost-Vlaanderen minder groot is dan verwacht, komt dus door Bart De Wever en Conner Rousseau?
Maly: Vergeet zeker de PVDA niet. Ook die partij heeft hoogstwaarschijnlijk stemmen weggehaald bij het Vlaams Belang. De combinatie van al die factoren heeft ervoor gezorgd dat de overwinning van die partij niet nog groter is geworden.
Walter Pauli analyseert: Bart De Wever verdient stilaan respect van links Vlaanderen
