Waarom zou Tom Van Grieken niet voluit mikken op de allochtone stem?

Voorzitter Tom Van Grieken jaagt op elke stem. Dries Van Langenhove zelfs op de likes van jonge allochtonen.

In koerstermen: één jaar voor de verkiezingen ligt de partij van Tom Van Grieken los op kop, althans in de peilingen. Tom Van Grieken komt uit de wereld van de reclamebureaus, hij kent de waarde van een ‘sterk merk’ en ‘VB’ is zo’n merk.

Sinds de stichting van die partij, in 1978, is de naam weliswaar veranderd van Vlaams Blok in Vlaams Belang, maar de afkorting VB niet en het logo (een leeuw op zwart-geel) nauwelijks. Het VB hoort in het rijtje van vertrouwde vaderlandse merken, genre Jupiler, VTM of Suske en Wiske: je weet wat het is en wat je er (niet) aan hebt.

Een sterk merk behoeft geen krans. Vertaald naar de politiek: als het merk ultrasterk is, doet de naam van de kandidaten er minder toe. Meer nog, te uitgesproken kandidaten kunnen zelfs een negatief effect hebben op de brede aantrekkingskracht en het electorale potentieel beperken. Het is geen toeval dat Van Grieken het ‘succes’ van zijn partij in de peilingen aangrijpt om een dubbele beweging in te zetten. Hij verjongt zijn lijst en legt andere inhoudelijke klemtonen, of geeft althans die indruk.

Wie is Britt Huybrechts?

Nergens is de wissel zo duidelijk als in Vlaams-Brabant: de 24-jarige Britt Huybrechts, een onbekende lerares geschiedenis, zal daar op 9 juni 2024 de Kamerlijst trekken. In 2019 was die plaats nog voorbehouden voor Dries Van Langenhove, die momenteel verwikkeld is in het Schild & Vrienden-proces.

Hoewel, onbekend. Huybrechts is een voormalige preses van de rechts-conservatieve studentenvereniging Katholiek Vlaams Hoogstudenten Verbond (KVHV). Ze was de eerste vrouw die tot preses verkozen werd in de 150-jarige geschiedenis van het KVHV. ‘Wij zijn apolitiek’, zei Huybrechts in oktober 2022 in het studentenblad Veto, ‘maar veel van onze leden zijn wel politiek geëngageerd.’ Al in januari 2023 zat ze, met haar KVHV-lint om de schouder, in de speciale 35e-verjaardageditie van De Zevende Dag. Toen werd ze voorgesteld als voormalig lid van de N-VA in het Limburgse Leopoldsburg. Huybrechts was ‘enorm hard teleurgesteld’ in ‘alle partijen’, omdat ze jongeren voortdurend wegzetten als ‘jong en naïef’.

Een kleine maand later, op 4 februari 2023, maakte Dries Van Langenhove, schouder aan schouder met Tom Van Grieken, zijn ontslag als Kamerlid bekend. Had die laatste toen al de potentiële nieuwe lijsttrekker (m/v) in gedachten, met een vrouwelijkere en, zo wil het cliché, een zachtere, charmantere touch?

Welke plaats voor Filip Dewinter?

Het illustreert het mentale comfort waarmee Van Grieken aan politiek kan doen, of die indruk wekt hij toch graag. De 61-jarige Filip Dewinter verhuist op de Antwerpse lijst voor het Vlaams Parlement van de lijsttrekkerplaats (die is straks voor Van Grieken zelf) naar die van lijstduwer.

Die zet is niet zonder risico. Bij de vorige Antwerpse gemeenteraadsverkiezingen was Dewinter met zijn 18.000 voorkeurstemmen nog altijd de tweede populairste politicus, ver achter de 76.702 stemmen van Bart De Wever, maar voor Wouter Van Besien (Groen, 16.969) Jinnih Beels (Vooruit, 12.815) en andere lijsttrekkers.

Tegelijk maakt in Mechelen de 62-jarige Frank Creyelman plaats voor de 35-jarige advocaat Dries Devillé. Dewinter zit al bijna veertig jaar (sinds 1987) in het parlement, Creyelman al bijna dertig jaar (sinds 1995) in de Mechelse gemeenteraad. Maar elke voorzitter weet dat verjongen en vernieuwen beter lukt in een partij die fors groeit – en daarop wijzen toch alle peilingen – dan in één die stevig krimpt.

Cordon sanitaire doobreken

Van Grieken duwt de extreme rechtervleugel van zijn partij naar onder op de lijsten omdat hij hoopt op die manier de vorming van mogelijke coalities na de verkiezingen van 2024 te vergemakkelijken en zo het door zijn partij gehate cordon sanitaire te doorbreken.

Op veel plaatsen lijkt het VB daartoe in staat. In Turnhout bijvoorbeeld haalt de partij volgens een peiling van de Gazet van Antwerpen niet minder dan 34,5 procent, dubbel zoveel als eerste achtervolger Vooruit. Het VB haalt er wellicht 15 zetels op 35. Aangezien ook de PVDA volgens diezelfde peiling twee zetels behaalt in Turnhout, moet er al een monsterverbond van zes partijen komen om een meerderheid zonder VB en/of PVDA te vormen, namelijk van Vooruit, Groen, N-VA, CD&V en Open VLD (de huidige meerderheid), plus de lokale lijst TIM. Zelfs zo’n coalitie zou slechts beschikken over de kleinst mogelijke meerderheid van 18 zetels op 35.

Ondernemend Vlaanderen

Verbreden is dus de boodschap. Het VB zet een opmerkelijk charmeoffensief in tegenover ondernemend Vlaanderen. Van Grieken presenteert bekende namen als Lode Vereeck, oud-hoogleraar economie aan de Universiteit van Hasselt en voormalig Vlaams Parlementslid voor Lijst Dedecker (LDD). In 2014 werd Vereeck zowel door De Standaard, De Morgen als Het Belang van Limburg uitgeroepen tot ‘beste parlementslid’. De kranten loofden zijn ‘sterke dossiers, verbale kracht en humor.’ Nadat hij in een zaak van grensoverschrijdend gedrag ontslagen werd door zijn universiteit, viste het VB hem op als als economisch beleidsadviseur. Volgend jaar wordt Vereeck de lijsttrekker voor de Antwerpse Kamerverkiezingen.

Kurt Moons wordt de nummer twee op de Vlaams-Brabantse Kamerlijst. Moons was niet alleen voorzitter van Pro Flandria, een netwerk van Vlaamsgezinde ondernemers en academici, maar ook ceo van bekende bedrijven als Brantano, Santana en Eddy Merckx Cycles. In die laatste functie had hij zelfs een voet tussen de deur van de zeer Belgicistische kring rond Eddy baron Merckx.

(Lees verder onder de preview)

En waarom zou Van Grieken niet nóg breder gaan, en ook voluit mikken op de allochtone stem? Het VB propageert de ‘omvolkingstheorie’: het hele Westen – en dus ook Vlaanderen – zal fundamenteel van aard veranderen door de massale influx van (niet-Europese) migranten. Waarom zou het VB dan lijdzaam toezien tot die ontwikkeling ook politieke effecten krijgt en – nog steeds in de ogen van het VB – elke pure autochtoon-Vlaamse partij gemarginaliseerd zal worden?

LGBTQIA-gemeenschap

Is het toeval dat VB’ers die het voorbij decennium ineens op de bres sprongen voor de rechten van de homo, ook om zo de kloof met de moslimgemeenschap zichtbaar te houden, de sprong naar een positieve houding tegenover de hele LGBTQIA-gemeenschap níét hebben gemaakt? Wellicht was het voor velen van hen sowieso een sprong te ver, maar er zit ook een strategische reden achter. Wat genderissues en seksualiteit betreft (denk aan het protest tegen Evras op school), zijn conservatieve Belgen, gelovige moslims en ook veel nieuwe landgenoten uit landen als Polen en India het vaak roerend met elkaar eens.

(Lees verder onder de preview.)

Wie in het contact zoeken met nieuwe landgenoten zelfs verder gaat dan de doorsnee VB’er is, jawel, Dries Van Langenhove. Officieel is hij onafhankelijk, maar bij zijn ontslag hamerde hij erop dat hij het VB zal blijven steunen met zijn politieke acties. Alleen verandert zijn actieradius van ‘binnen het parlement’ naar ‘tussen de massa’.

Cestmocro

Het is bepaald geen toeval dat Van Langenhove een vaste deelnemer is aan discussies op de bij allochtone jongeren uit België en Nederland razend populaire (bijna één miljoen volgers) Instagram-groep Cestmocro. Volgens de VRT gaat het om een initiatief van ‘mogelijk een jonge Marokkaan uit Nederland’.

Op Cestmocro verschijnen voortdurend posts over controversiële onderwerpen: geweld van de politie, deining inzake homo’s, lesbiennes en transseksuelen, corruptie, de oorlogen in Gaza en Oekraïne, …. Die berichten halen gemakkelijk tienduizenden likes en leiden tot felle discussies. Ook met Dries Van Langenhove (‘64,700 K volgers’). Op de post ‘Transgender vrouw gekroond tot miss Portugal’ antwoordt Van Langenhove: ‘Een man dus.’ Dat levert hem meteen 1505 likes op, inbegrepen een schouderklopje van ene Hassan Hamsj: ‘Af en toe zeg je nog iets goed.’

Van Langenhove krijgt ook bakken kritiek, zeker van autochtone holebi’s of antifa’s als hij weer eens uitgebreid zijn al bekende standpunt herhaalt: ‘We hebben veel te lang veel te veel getolereerd waardoor we nu op een punt gekomen zijn dat er Frankenstein-achtige geslachtsoperaties worden uitgevoerd op kinderen en er genderideologie-vlaggen hangen aan ieder overheidsgebouw. Het wordt tijd om minder tolerant te zijn voor dit soort degeneratie.’

Dan is er altijd wel een ‘x.mohammed.x’ die reageert met ‘excellent’, hartje inbegrepen. Als Van Langenhove de vermeende ‘moral high ground’ hekelt van de Israëli’s in de oorlog om Gaza, krijgt hij weliswaar bakken kritiek van rechtse geestesgenoten, maar tegelijk een zinderend applaus uit moslimhoek. Talloos zijn ze, de varianten van de boodschap van Amal.x95: ‘Dries bravo. Jij zegt tenminste waar het op staat. Free Palestine.’

Zo bereikt Van Langenhove een publiek dat zogezegd onbereikbaar is voor het VB. Bovenstaand berichtje alleen was bijvoorbeeld goed voor 3233 likes – van Omar, Wiham Benhomani, Sarah Akkari en de gesluierde Neslihan Eris. Tom Van Grieken kijkt over de schouder mee en ziet dat het goed is. Alweer een stem erbij?