Voor Groen was het al lang duidelijk dat Petra De Sutter een hoofdrol zou spelen in de campagne. De retoriek van het Vlaams Belang rond trans personen heeft haar – tegen wil en dank – tot een symbool gemaakt.
Het Conclaaf, het Grote Debat van VTM, het afsluitende debat op de VRT op de avond voor verkiezingsdag 9 juni. Stuk voor stuk belangrijke momenten in de verkiezingscampagne. En stuk voor stuk momenten waarop Petra De Sutter present tekent in naam van Groen.
De zichtbaarheid van De Sutter valt niet te ontkennen. Groen heeft nochtans niet een maar twee covoorzitters. Met Tinne Van der Straeten hebben ze een federaal minister rondlopen. Maar voor kijkend en luisterend Vlaanderen zal het toch De Sutter zijn die het meest een belletje zal doen rinkelen.
Op zich is dat niet onlogisch. De Sutter was vier jaar lang vicepremier in de Vivaldi-regering. Ze draait ook langer mee in de politiek dan covoorzitters Jeremie Vaneeckhout en Nadia Naji. Het was altijd de bedoeling dat het drietal zich als team aan de kiezer zou presenteren. Interne wrevel zoals die onder het voorzitterschap van Meyrem Almaci, onder meer tegenover Kristof Calvo, is blijkbaar iets van het verleden.
Maar Petra De Sutter is niet zomaar een pion in de Groen-strategie. Zij ís de strategie.
Straatvechters
Net zoals de Open VLD zichzelf in de markt zet via premier Alexander De Croo, doet Groen dat steeds meer met De Sutter. Wie wil dat De Croo premier blijft, stemt het best op de Open VLD. Wie wil dat De Sutter een rol blijft spelen in een toekomstige regering stemt het best op Groen.
Door haar kalmte tijdens debatten bespeelt ze andere snaren dan die van straatvechters als Naji, Almaci en Calvo. Uit de afgelopen Vivaldi-jaren blijkt ook niet dat ze een rolletje speelt. Alle coalitiepartners zijn het erover eens dat vicepremier De Sutter een rustige factor aan de regeringstafel was. Soms iets te rustig, er werd vaak off the record gezegd dat ze te veel liet betijen, te weinig haar stempel kon drukken op het beleid. Maar mocht haar attitude al een zwakte zijn gebleken binnen de regering, dan lijkt het een sterkte in de campagne.
Bart Maddens en Anton Jäger: ‘Het verdwijnen van de Open VLD kan de verrassing van 9 juni zijn’
Regenboogvlag
Ook wanneer het persoonlijk wordt, blijft ze kalm. Zelfs wanneer het héél persoonlijk wordt. Dat het lgbtq-thema zo op de voorgrond is gekomen, is naar het schijnt dik tegen de zin van het Vlaams Belang. Voorzitter Tom Van Grieken zegt overal dat hij het liever over migratie wil hebben. Dat mag dan wel zo zijn, maar uit de brochures en uitlatingen van de partij blijkt toch iets anders.
In haar strijd tegen ‘woke’ begint de partij een heleboel onderwerpen op een hoopje te gooien. Holebirechten zouden dan wel ‘verworven’ zijn, het houdt het VB niet tegen om zijn neus op te trekken voor bijvoorbeeld het adoptierecht voor holebikoppels. Wanneer het over trans personen gaat, maakt de partij een punt van een zeven jaar oude wet van Zuhal Demir (N-VA), die het makkelijker maakte om de m/v op een identiteitskaart aan te passen.
Niet iedereen kent een trans persoon in het persoonlijke leven. Maar ze kennen Petra wel.
Volgens Groen is het thema in het gezicht van Tom Van Grieken ontploft. Iedereen in Vlaanderen kent wel iemand die homoseksueel, lesbisch of bi is. De acceptie van die mensen, en hun rechten, is solide. Maar volgens kopstuk Barbara Pas horen regenboogvlaggen niet thuis op een voetbalveld.
Ook wanneer het over trans personen gaat, blijft de discussie niet volledig abstract. ‘Niet iedereen kent een trans persoon in het persoonlijke leven’, klinkt het bij een kopstuk. ‘Maar ze kennen Petra wel.’ Een beklijvende scène in Het Conclaaf waarin De Sutter rustig aanklaagt dat Van Grieken haar ‘bestaansrecht’ in twijfel trekt, zal in menig huiskamer zijn aangekomen.
‘Vlaams Belang-politici zijn extremisten opgesloten in het lichaam van democraten’
Jaren 30
Hoewel De Sutter geen vragende partij is om hiervan hét thema van de verkiezingen te maken, gaat ze het debat niet uit de weg – vrijdagavond zit ze tegenover Vlaams Belanger Chris Janssens in Terzake. Via het onderwerp wil de partij zich profileren als enig echt progressief alternatief, meer nog dan Vooruit en de PVDA (met name die laatste zwijgt over het thema).
In de visie van Groen is het ter discussie stellen van transgenderrechten slechts het opstapje naar het betwisten van andere rechten: van abortus- tot syndicale rechten. Vergelijkingen met de jaren 30 zijn niet van de lucht. Een kopstuk parafraseert het beroemde gedicht van Martin Niemöller uit 1946: ‘Toen ze de trans personen viseerden, heb ik niet geprotesteerd. Ik was immers geen trans persoon.’ Wie het Vlaams Belang nu zijn ding laat doen, klinkt het, moet niet schrikken dat straks ook andere ‘verworven rechten’ in het vizier komen.
Het thema waar De Sutter allerminst graag over praat, biedt haar partij dus meer zichtbaarheid. ‘Het Vlaams Belang heeft ons een cadeau gedaan’, klinkt het eerlijk.
Bij de groenen leeft de hoop dat het lgbtq-thema kiezers, vooral de twijfelende, wegduwt van het Vlaams Belang. ‘Ze zijn ontmaskerd’, luidt het. Een ander kopstuk: ‘Voor mij hoeven die kiezers niet eens naar Groen te komen, ze mogen gerust naar de N-VA of elders.’ Nochtans kan Groen alle stemmen gebruiken: recente peilingen geven het niet veel marge boven de kiesdrempel. De implosie van Ecolo in Franstalig België is dramatisch.
Verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier