Vivaldi-partners laten Hadja Lahbib spartelen

Ook na een woelige parlementaire sessie is minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) niet uit de gevarenzone. Socialisten, groenen en CD&V weigeren een eenvoudige motie te ondertekenen om haar te steunen. Ook binnen de regering rommelt het.

Af en toe leek het alsof de oppositie aan het woord was. Maar Melissa Depraetere (Vooruit), Wouter De Vriendt (Groen) en Els Van Hoof (CD&V) maken wel degelijk deel uit van de meerderheid. Toch konden zij niet leven met de uitleg van minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) op woensdag in de Kamer. Die kwam er na vragen over de visa voor een Iraanse delegatie in het kader van een internationale bijeenkomst in Brussel, die ondanks negatief advies van Buitenlandse Zaken werden toegekend.

Een gespannen kern – de bijeenkomst van topministers – woensdagavond leidde niet tot een toenadering tussen de Vivaldi-partijen. Donderdag wordt er binnen de regering verder overlegd. ‘De sfeer is te snijden’, zegt een regeringsbron.

De kritiek valt uiteen in drie blokken. Ten eerste: de parlementaire verdediging van Lahbib vorige week donderdag. Daar leek de MR-politica te wijzen op druk van de ondertussen opgestapte Brusselse staatssecretaris Pascal Smet (Vooruit). Bovendien las ze Brussel de levieten over de omgang met vertegenwoordigers van het regime van Iran, dat een resem mensenrechten met de voeten treedt. Smet ontkende achteraf druk te hebben gezet. En nu blijkt dat Lahbib groen licht vroeg en kreeg van premier Alexander De Croo (Open VLD) voor de visa.

Punt twee: volgens De Croo en Lahbib konden ze niet anders dan de visa goedkeuren, aangezien Smet de uitnodiging al had verstuurd. Weigeren zou neerkomen op een diplomatieke vernedering. En zo’n frictie kon België missen als kiespijn in de onderhandelingen over Olivier Vandecasteele.

Die opgesloten Belg kwam vrij op 26 mei in ruil voor de veroordeelde terrorist Assadollah Assadi. Op 2 juni liet Iran opnieuw drie buitenlanders vrij. Vijf dagen later diende de Iraanse delegatie haar visumaanvraag in om naar Brussel te komen.

Aanvankelijk zei de regering dat de zaak-Vandecasteele niets met de visa-affaire te maken had. Vandaag blijft ze volhouden dat er geen directe link was, maar wel een verband met de context. Iran boos maken, zou gelijkstaan aan het in gevaar brengen van Europese gevangenen. ‘Is een visum een mensenleven waard?’, vroeg De Croo retorisch.

Ten slotte vindt de meerderheid het wraakroepend dat Lahbib niet toegeeft dat ze in de fout is gegaan door die informatie niet sneller met het parlement te delen. Volgens de premier moet ook die terughoudendheid gezien worden in het kader van buitenlandse gevangenen in Iraanse cellen. Onder meer de Iraans-Zweedse VUB-professor Ahmadreza Djalali zit nog vast.

Sarah Schlitz

Vooral de socialisten hadden meer schuldinzicht van Lahbib verwacht. Niet te vergeten: het was socialist Pascal Smet die ontslag nam nadat bleek dat Brussel de hotelkosten voor de Iraniërs betaald had. Het gevoel leeft dat de liberale Lahbib, de eindverantwoordelijke voor het uitreiken van de visa, er wel heel makkelijk mee weg komt.

De frustratie van de Vivaldi-partners bleef niet bij woorden alleen. In de loop van woensdag dienden Open VLD en MR een eenvoudige of ‘gewone’ motie in. Via die handgreep worden moties van de oppositie verworpen. N-VA en Vlaams Belang vragen op die manier het ontslag van Lahbib.

Socialisten, groenen en CD&V weigerden echter te ondertekenen. Zij willen eerst meer duidelijkheid. Lahbib heeft nog een week de tijd, want dan staan de moties pas op de agenda. ‘Als Lahbib aanblijft, moet het parlementair debat absoluut verdergezet worden’, zegt een bron. Let op het woordje ‘als’.

De vorige keer dat een eenvoudige motie niet werd gesteund door de volledige meerderheid was bij de heisa rond staatssecretaris Sarah Schlitz (Ecolo). Een tijdje later nam ze ontslag.