Het ontslag van een adjunct-kabinetschef van minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden legt vooral het haast existentiële probleem bloot van de CD&V.
Officieel voert – voerde – grondwetspecialist Jürgen Vanpraet de titel van adjunct-directeur, maar in de Wetstraat heet zo iemand meestal nog de ‘adjunct-kabinetschef’, of in het geval van Vanpraet: adjunct-kabinetschef Institutionele Zaken. Veel pret zal hij aan zijn passage op het kabinet Binnenlandse Zaken niet hebben beleefd. Op Knack.be lekte deze week uit dat Vanpraet al in september ontslag nam. Hij vindt dat de Franstaligen en bloc weigeren om institutionele vooruitgang te boeken. Blijkbaar leeft bij hen nog altijd de geest van ‘Madame Non’ (Joëlle Milquet, ex-voorzitter van PSC-cdH, nu Les Engagés, nvdr).
Dat is eigenlijk een harde beschuldiging aan het adres van de Franstaligen. Want de institutionele hervormingen waaraan Vanpraet werkte, beoogden zowel de verhoging van de autonomie van de deelstaat als de versterking van de federale slagkracht. Maar het ontslag legt vooral bloot hoe de CD&V binnen de Vivaldi-regering haast veroordeeld is tot de rol van bijzitter.
Herenakkoord
Als de CD&V zich opnieuw wil profileren als een partij die gaat voor de Vlaamse zaak, kan ze de regering in theorie voor het blok zetten. Sinds het ontslag van Emir Kir bij de PS in december 2019 steunt Vivaldi op 87 zetels van 150, waarbij 12 CD&V’ers. Zonder de CD&V valt Vivaldi terug op 75 zetels van 150. Dan heeft premier Alexander De Croo (Open VLD) één zetel te weinig voor een parlementaire meerderheid.
Inmiddels sloot de PS wel een ‘herenakkoord’ af met Emir Kir. Hij steunt de meerderheid, ongetwijfeld in ruil voor afspraken bij de volgende gemeentelijke en mogelijk zelfs parlementaire verkiezingen in 2024. Zonder de CD&V zou de meerderheid dus feitelijk van Kir afhangen. Maar evengoed van elk ander parlementslid van gelijk welke Vivaldi-partij dat solo zou durven te gaan. Zonder de CD&V is Vivaldi niet werkbaar.
Overigens, zo’n Vlaamse profilering heeft de Vlaamse christendemocraten in het verleden electoraal geen windeieren gelegd. Kijk naar de twintig jaar dat de koers werd uitgezet door Wilfried Martens, eerst als voorzitter en dan als premier (1972-1992), en nadien de roaring years onder Yves Leterme (2003-2011).
Een ‘betere N-VA’
Maar hoe moet de CD&V zich vandaag dan electoraal profileren? Op welk concreet communautair dossier? Volgens Vanpraet kan er door de blokkering van de Franstaligen zelfs geen agenda vastgelegd worden. Dus is er zelfs geen reden om de communautaire gemoederen te doen oplaaien, toch niet tot de volgende verkiezingen.
De CD&V heeft ook weinig andere ijzers in het vuur. Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor kiest voor de harde lijn, op het eerste zicht vergelijkbaar met die van haar voorgangers Sammy Mahdi (CD&V), Theo Francken (N-VA) of Maggie De Block (Open VLD). Maar ze moet toch opletten dat ze geen maatschappelijk rode lijn overschrijdt en dat ze niet té ijverig wordt in haar pogingen om in asieldossiers de CD&V te profileren als een ‘betere N-VA’.
Op dit moment moeten zelfs minderjarige asielzoekers buiten slapen. Net zoals bij andere asielzoekers voor wie geen opvang bestaat, lijkt dat voor de minister vooral een praktisch probleem, en minder een humaan affront. In 2014 had Francken tenminste nog een plan voor de betere bescherming van de ‘uiterst kwetsbare groep’ van minderjarige asielzoekers. Vraag is hoe lang de achterban van Beweging.net en andere sociale organisaties het beleid van De Moor blijven gedogen.
Lees verder onder de foto‘s.
Ook de andere CD&V-ministers hebben kopzorgen. Minister van Financiën Vincent Van Peteghem werd bij de begrotingsbesprekingen terug naar af gestuurd met zijn plan tot fiscale hervorming. Dat was natuurlijk een foute timing: je wilt een fiscaal meerjarenplan niet bij één begrotingscontrole doorduwen. In het regeerakkoord stond trouwens dat het plan ‘voorbereid’ moest worden door de minister van Financiën. De eigenlijke bespreking en goedkeuring zou het werk zijn van een volgend (Vivaldi?)-kabinet.
Voor minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden worden het ook woelige weken. Tijdens de begrotingscontrole heeft de regering beslist om de voordelige pensioenregeling van de politie tegen 2030 af te bouwen. ‘De politievakbonden beraden zich over acties’, heet het nu al.
Euthanasie en abortus
En dan kan Sammy Mahdi alleen maar hopen dat er kort voor de verkiezingen niet plots een meerderheid gevonden wordt voor een verdere versoepeling van de euthanasie- en abortuswetgeving, ook al zou dat tegen de gemaakte afspraken ingaan. Bij de regeringsvorming in 2020 kon de toenmalige CD&V-voorzitter Joachim Coens nog bedingen dat er géén wisselmeerderheden zouden komen voor ethische dossiers. Het is maar de vraag of dat akkoord standhoudt tot het einde van de regeerperiode. De kans is groot dat dergelijke wetsvoorstellen de steun krijgen van een oppositiepartij als de PVDA/PTB. Die is met haar 12 zetels trouwens even groot als de CD&V.
Met welk federaal palmares wil Sammy Mahdi straks nieuwe kiezers aantrekken voor de CD&V, en vooral zijn bestaande (en overlevende) kiezers behouden? Als het ontslag van kabinetsmedewerker Jürgen Vanpraet één zaak duidelijk maakt, is het dat de CD&V in Vivaldi op alle terreinen in het defensief dreigt te raken. En een offensieve opstelling loont evenmin, zeker als het roekeloos gebeurt, zonder plan B. Dat is toch de les van de Vlaamse begroting, waar de christen-democraten eerst de indexering van het kindergeld verdedigden en achteraf genoegen moesten nemen met een schraal compromis.
De CD&V is erin geslaagd om haar politiek personeel te vernieuwen. Voor 2019 hadden alleen insiders gehoord van Benjamin Dalle (Vlaams minister van Brussel, Jeugd & Media), Jo Brouns (Vlaams minister van Economie, Werk en Landbouw), Vincent Van Peteghem, Annelies Verlinden en Nicole de Moor. Partijvoorzitter Sammy Mahdi was zelf nog een outsider. Maar hebben zij ondertussen het politieke metier al voldoende in de vingers om hun partij boven water te houden in de bijzonder woelige kiesstrijd die zich nu al elke dag steeds duidelijker aandient?
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier