Iraanse visa-affaire vreet aan Vivaldi: ‘Paybacktime voor alles wat Bouchez heeft gedaan’

De Franstalige liberalen en de groenen staan lijnrecht tegenover elkaar. Als minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) niet minstens een openbare knieval doet, komt de federale regering in gevaar. Dat zeggen verschillende regeringsbronnen aan Knack.

Een geplande topvergadering die te elfder ure wordt afgelast. Partijtoppers die de bar slechte sfeer in de regering publiekelijk beschrijven. En een MR die tot elke prijs vasthoudt aan haar minister. Nee, de rust bij Vivaldi is nog lang niet teruggekeerd.

Na een woelige parlementaire vergadering op woensdag is de regering verdeeld in twee blokken: de liberalen van de Open VLD en de MR tegen de rest. Socialisten, groenen en de CD&V zijn niet te spreken over de houding van minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR). Niet alleen zijn er contradicties in haar verhaal over de visa aan een Iraanse delegatie voor een internationale bijeenkomst in Brussel, die ondanks negatief advies van Buitenlandse Zaken werden toegekend. Ook wordt de minister beticht van leugens – of ‘onwaarheden’ – tegenover het parlement. Een van de politieke hoofdzondes.

Open kaart

Groenen en socialisten reageerden nijdig. Vorige week gooide Lahbib de Brusselse staatssecretaris Pascal Smet (Vooruit-One.Brussels) onder de bus. Hij zou haar onder druk hebben gezet om de visa af te leveren, ondanks het negatieve advies van Lahbibs eigen administratie. Smet nam ontslag.

Dat bleek niet het volledige verhaal. Deze week gaf ze toe dat ze de visa ook afleverde om Iran diplomatiek niet te bruuskeren en de levens van Europese gevangenen in Iraanse cellen niet in het gevaar te brengen. Premier Alexander De Croo (Open VLD) werd daarbij geconsulteerd.

Zo lijkt Lahbib zichzelf een hak te hebben gezet. Vorige week donderdag ging ze niet door het stof, ze vertelde niet de volledige waarheid, maar pakte daarentegen agressief door op Smet. Ook woensdag bleef ze de schuld bij Smet leggen en weigerde ze over fouten te spreken. Nochtans was er in de regering afgesproken dat ze zich bescheidener zou opstellen.

Met de verandering van de verhaallijn (‘We deden het in het belang van de Europese gevangenen’), verraste Lahbib niet alleen de parlementsleden. Ook haar regeringspartners vielen uit de lucht. Blijkbaar hadden de rode en groene vicepremiers geen weet van die drijfveren. Spelen De Croo en de andere liberalen wel open kaart? Die vraag knaagt aan het onderling vertrouwen.

Karton eieren

Wat niet helpt is dat zowat elke regeringspartner een eitje te pellen heeft met MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez (een bron spreekt over een ‘groot karton eieren’). Hij bracht Lahbib persoonlijk op het politieke toneel. Wie Lahbib aanvalt, raakt Bouchez. ‘Dit is paybacktime voor alles wat Bouchez iedereen heeft aangedaan’, analyseert een regeringsbron.

Al sinds het ontstaan van Vivaldi, beukt ‘GLB’ tegen alles en iedereen in. Nog het hardst tegen de groenen. Denk aan de kernuitstap en de hetze rond de hoofddoek van Ihsane Haouach, kortstondig regeringscommissaris. Bouchez weigerde ook om gewezen staatssecretaris voor Gelijke Kansen Sarah Schlitz (Ecolo) enige rugdekking te geven. Haar ontslag is nog niet verteerd.

Binnen de meerderheid zien mede- en tegenstanders van Lahbib meerdere parallellen met de affaire-Schlitz. ‘De groenen willen Lahbib laten sudderen, net zoals dat bij Schlitz gebeurde. Ook zij had gelogen in het parlement (over haar persoonlijk logo, nvdr). Door haar te laten hangen, geef je iedereen de kans om er nog een paar dagen op door te gaan.’

Versta: hoe langer de kwestie aansleept, hoe meer tegenstrijdigheden in Lahbibs verhaal kunnen opduiken. Ieder nieuw element verzwakt haar positie nog meer.

Kemphanen

De groenen stellen zich dus het strafst op. Maar ook de socialisten tonen geen animo om Bouchez te hulp te schieten. PS-voorzitter Paul Magnette kan geen interview geven zonder te benadrukken hoezeer er in zijn ideale regering geen liberalen zitten. Kemphanen Magnette en Bouchez strijden in Franstalig België om het politieke marktleiderschap. Met de hete adem van de PTB/PVDA in de nek van de PS, hebben de socialisten weinig zin om poeslief te zijn tegen een donkerblauwe liberaal als Bouchez.

In deze fase van het verhaal is de puur inhoudelijke kwestie van de visa dus grotendeels achterhaald. Het gaat om onderling vertrouwen, openstaande rekeningen en electorale berekeningen. De eerste minister kan niet anders dan vaststellen dat de samenhang van zijn ploeg voor de zoveelste keer zwaar beschadigd is. Misschien wel onherstelbaar.