‘Verantwoordelijkheid kan alleen getoond worden als je ook de inkomsten kan beheren’

‘De staatshervorming, waarvan Koen Geens aangeeft dat niemand erop zit te wachten, is van levensbelang voor de financiële toekomst van de volgende generaties’, schrijft Paul Becue (OVV). Na het lezen van het interview met de ex-minister, hoopt hij dat diens partij CD&V daar op korte termijn werk van zal maken.

Wie betaalt, bepaalt en vice versa. Zo horen we het graag. En het doet ons plezier dat de woorden komen van ex-minister Koen Geens, wiens partijvoorzitter momenteel niet echt veel blijkt geeft van veel communautaire interesse. Geens zelf beweert ook geen flamingant te zijn, maar wat we lezen sluit toch deels aan bij onze visie. Fiscale autonomie, niet meer of minder is wat Koen Geens laat verstaan in zijn interview met Ewald Pironet in Knack van 8 januari.

De ex-minister heeft overschot van gelijk. Verantwoordelijkheid kan alleen getoond worden als je ook de inkomsten kan beheren. En de federale staat moet niet doen wat een deelstaat kan. Geens geeft in zijn interview aan dat hij voor subsidiariteit is, bevoegdheden onderbrengen op het niveau dat het dichtst bij de mensen staat in dat domein. Koen Geens noemt de overheveling van de gezondheidszorgen, alle gezondheidszorgen, dus zowel preventief als curatief, nuttig. Hij verwijst zelfs naar de resoluties van het Vlaams Parlement zoals die in 1999 bijna unaniem werden aangenomen.

Het siert de ex-minister dat hij die resoluties nog eens van onder het stof wil halen in zijn partij. Het was nochtans een stokpaardje van de toenmalige minister-president Luc Van den Brande, ook een CVP’er. Wat Geens over gezondheidszorgen zegt is meer dan terecht. Gezondheidszorgen zijn persoonsgebonden materies en in de grondwet staat duidelijk dat alle persoonsgebonden materies de facto deelstaatbevoegdheden zijn.

Waarom delen van de gezondheidszorgen federaal blijven, is voor ons een raadsel. Een splitsing van de gezondheidszorgen zou alleszins al iets doen aan de overconsumptie in Wallonië en de oplopende gezondheidsfactuur. Het zou ook de deelstaten helpen om langdurig zieken, zo’n 500.000 momenteel, beter op te volgen en terug aan het werk te krijgen in de mate van het mogelijke uiteraard, als daaraan een eigen arbeidsmarktbeleid gekoppeld zou zijn. Alles hangt samen.

Wat Geens in het interview laat verstaan, is dat hij zich vragen stelt over de duurzaamheid van de hervormingen. Die vragen stellen wij ons ook. Koen Geens stelt weliswaar dat niemand zit te wachten op een staatshervorming, maar voegt er in één adem ook aan toe dat een staatshervorming op middellange termijn een verbetering van de Belgische begrotingssituatie op lange termijn mogelijk maakt. Zo is dat. Alle hervormingen die vandaag door de op stapel staande Arizona-regering zouden opgezet worden, laat ons op dat vlak in de voorwaardelijke wijs blijven, zijn op geen enkel vlak duurzaam als ze niet ingebed worden in een nieuwe staatsstructuur.

Als binnen 5 jaar een nieuwe ploeg aantreedt, met daarin de PS, dan zijn we ervan overtuigd dat zij snel zullen hervallen in hun oude gewoonten, nl. geld uitgeven dat niet eens in de kassa zit. Dit zit immers in het DNA van de PS. Alle recente schandalen bewijzen dat. De PS springt langs geen kanten verantwoordelijk om met belastinggeld. Kijk maar naar de ongebreidelde personeelsgroei in Brussel, de opgelopen facturen voor het station in Bergen en het schandaal rond leeflonen in Anderlecht.

De hervormingen moeten dus ingebed worden in een nieuwe structuur waarbij de PS die zaken niet kan terugdraaien in haar eigen voordeel of dat van degenen die ze met cliëntelisme aan zich binden. De PS voert nu al de druk op op Vooruit om Arizona zeker niet te laten slagen, en plaveit daardoor voor zichzelf al een herintrede in de te vormen regering, in hun ogen is dat Vivaldi II.

Geens geeft zelf aan dat een staatshervorming de oplossing kan zijn. Wel dat denken wij ook. Maar die staatshervorming moet grondig zijn en doortastend zijn. Fiscale autonomie, een eigen arbeidsmarktbeleid en een volledige overheveling van de gezondheidszorgen naar de deelstaten zijn het minimum. Dat zal in het voordeel zijn van beide deelstaten die dan verantwoordelijk met de beschikbare middelen zullen moeten omspringen en niet langer rustig grazen op de gemeenschappelijke weide, de common pool, zoals Geens het noemt, zonder zich al te veel te bekommeren of er wel voldoende gras is om te grazen.

De staatshervorming, waarvan Koen Geens aangeeft dat niemand erop zit te wachten, is van levensbelang voor de financiële toekomst van de volgende generaties. Daarom pleiten wij niet voor een hervorming op de middellange termijn, maar op de korte termijn. En voor ons gaat die hervorming minimaal over confederalisme. Toch zijn we al blij dat er nog geesten zijn bij cd&v die hopelijk de onderhandelaars bij Arizona in die richting willen sturen.

Paul Becue is de voorzitter van het Overlegcentrum Vlaamse Verenigingen (OVV).