Brussels staatssecretaris Ans Persoons reageert op de commotie die ontstaan is over de geplande verplaatsing van het Brussels kunstwerk De Rijpheid, in de buurt van het Centraal Station. ‘Je zou bijna gaan geloven dat het beeld door een stel woeste vrouwen met hamers vernietigd zal worden.’
“Fanatiek woke-isme”, “Trumpiaans”, “Vergelijkbaar met boekverbrandingen”, “Knip anders zijn kloten af, dan kan het vast blijven staan”.
De kans is reëel dat u de afgelopen dagen iets gelezen heeft over de beeldengroep ‘De Rijpheid’ van Victor Rousseau. De Brusselse regering heeft inderdaad een tekst goedgekeurd waarin geschreven staat dat het beeld een “patriarchale visie op het gezin” weergeeft.
Patriarchy got 99 problems but this statue ain’t one
Er valt veel ophef te maken over het patriarchaat. Op Instagram en Facebook mag je vrouwen sinds kort weer beschrijven als ‘object’ of ‘eigendom’. Ook vandaag nog leidt verkrachting al te vaak tot vrijspraak. Op steeds meer plekken staan abortusrechten onder druk.
Maar daar ging de ophef niet over. Hoe durft men ergens te schrijven dat een 100-jaar oud beeld een patriarchale visie weergeeft!? Schandalig! Woke!
Je zou bijna gaan geloven dat het beeld door een stel woeste vrouwen met hamers vernietigd zal worden.
En toch, van een beeldenstorm is geen sprake. Het beeld zal daarentegen beschermd, gerestaureerd en verplaatst worden. Zoals in het verleden reeds vele Brusselse fonteinen en monumenten bij een heraanleg naar een ander plein of park verhuisden.
Alles moet blijven zoals het ooit was
Waarschijnlijk had u tot voor kort nog nooit van De Rijpheid gehoord. De beeldengroep staat te verkommeren ergens achter het Centraal Station in Brussel. Geen haan die ernaar kraaide.
De openbare ruimte rond de Noord-Zuidverbinding is zielloos en kaal. De Stad Brussel wil hier verandering in brengen en stelde landschapsarchitect Bas Smets aan de hele as te herdenken zodat de spoorlijn geen grens meer is in de stad, maar een plek waar mensen makkelijk laveren tussen de boven- en de benedenstad.
Zijn eerste voorstel: van de onbestemde ruimte tussen Bozar en het Centraal Station een echts stadsplein maken en er massaal bomen planten. Zodat mensen er niet voorbijsnellen op weg naar hun trein, maar er rust en verkoeling vinden. Het bleek moeilijk de Rijpheid in de nieuwe plannen te integreren en de Stad zou het beeld verplaatsen. Niets aan de hand, iedereen blij.
Tot de Koninklijke Commissie van Monumenten en Landschappen de plannen onder ogen kreeg. Schandaal! Ze dienden een aanvraag in tot klassering bij de Brusselse Regering. Niet alleen van de beeldengroep, maar van het hele mistroostige plein. Niets mag veranderen. Alles moet blijven zoals het ooit was. En plant er vooral geen bomen, want die stonden er 100 jaar geleden ook niet.
De Brusselse Regering verwierp de aanvraag tot klassering, maar besloot wel de beeldengroep te beschermen omwille van diens historische waarde. Concreet betekent dit dat de Rijpheid verplaatst mag worden, maar ook gerestaureerd moet worden en overgebracht naar een ander plein of park.
In dit besluit werd een veelheid aan argumenten aangehaald: Rousseau had het werk voor een andere plek ontworpen en was ontevreden met de locatie die het 100 jaar geleden kreeg; zijn werk is oververtegenwoordigd in de straten van de hoofdstad; het valt moeilijk te integreren in de nieuwe plannen, en ja… – hou u vast, want nu komt het- ook de “patriarchale visie op het gezin” wordt ergens vermeld.
Doe eens rustig
Nu vraagt u zich vast af waarom u dit verhaal nergens leest. Waarom zoveel mannen boos de barricades op kruipen en ik overladen word door haat op sociale media.
De nieuwssites houden wel van een sappig woke-discussietje. Daar klikken/kicken de lezers op. En emoties zijn behangrijker dan feiten, dat horen we ondertussen allemaal te weten.
Zelf word ik er moedeloos van. Je kan niet enerzijds bezorgd schrijven dat de opkomst van extreemrechts en totalitarisme een bedreiging is voor onze vrijheden (en vrije pers) en anderzijds elke mogelijke woke-discussie oppoken. Correcte berichtgeving en fact checking doen er wel degelijk toe.
En aan de vele mannelijke politici die me ‘boekverbrandingen’, ‘Trumpiaanse praktijken’, en ‘woke-fanatisme’ verwijten: doe eens rustig. Mijn excuses dat ik jullie eerder hysterisch noemde, ik was vergeten dat dat adjectief ons vrouwen toebehoort. Jullie kunnen trouwens op beide oren slapen. Er wordt niet aan jullie beelden, kloten noch privileges geraakt.
Wie het nieuws volgt, weet dat vrouwenrechten in veel landen onder druk staan. Misschien moeten we daar eens wat meer ophef rond maken.
Ans Persoons is Brussels staatssecretaris voor Stedenbouw en Erfgoed.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier