‘Gij zijt Vivaldi’: zeven citaten die de afgelopen verkiezingscampagne kleurden.
Bart De Wever (N-VA): ‘Wij gaan echt geen vijf jaar luisteren naar de kookwekker van de bomma’
Op de N-VA-familiedag in Planckendael ziet de N-VA-voorzitter zijn kans schoon om opnieuw te dollen met zijn tegenstrever Tom Van Grieken (Vlaams Belang). De ‘kookwekker van de bomma’ uit het VTM-programma Het conclaaf is een waar begrip geworden, een creatuur van de campagne – voor de nerds: het letterlijke citaat van Van Grieken ging over een eierwekker. In ieder geval ging het van ‘tikketikketik’.
Voor Bart De Wever staat het bommawekkertje symbool voor de onbeholpen en amateuristische strategie van het Vlaams Belang richting Vlaamse onafhankelijkheid. Daartegenover plaatst de N-VA, de behoeder van de Vlaamse welvaart, zich als verantwoordelijke beleidspartij, voor wie meer Vlaanderen een middel is om die welvaart te waarborgen.
Op de vrijdag vóór verkiezingsdag gaf Van Grieken toe dat het beeld van het wekkertje ‘misschien wat te simplistisch’ was. ‘Ik heb gezegd: wij zijn bereid om tot een onderhandeling te komen, maar willen niet tot in de eeuwigheid onderhandelen (met de Franstaligen, nvdr)’, zei Van Grieken op Radio 1. ‘Vijf jaar is voor ons het maximum.’
Het ridiculiseren door de N-VA valt niet los te zien van het harde ‘nee’ tegen samenwerking met Vlaams Belang op Vlaams niveau, voor het eerst uitgesproken in het VRT-programma Eerste keus. De Wever en co. hebben lange tijd een mistgordijn opgetrokken over regeren met het Vlaams Belang zodra die kans zich zou aandienen. Door het harde ‘nee’ te combineren met het symbolische kookwekkertje verguldt De Wever de bittere pil voor voorstanders van samenwerking binnen zijn eigen partij en electoraat. Of de Chinese muur ook na 9 juni overeind blijft, is nog maar de vraag.
Georges-Louis Bouchez (MR): ‘Als we een staatshervorming moeten doen die de staat lichter en efficiënter maakt, zullen we dat doen’
In campagnes wordt uitgekeken naar gamechangers: beslissende momenten die debatten een nieuwe wending geven. De opening van de Franstalige partijen MR en Les Engagés (het vroegere CDH) voor een nieuwe staatshervorming was zo’n momentje. Ook Bart De Wever had dat in de gaten. Hij weet nog goed hoe de Franstalige partijen ‘demandeurs de rien’ waren, verdedigers van het status quo. Met de puinhopen van de begrotingen van Brussel, de Franse Gemeenschap en Wallonië, kunnen ze bijna niet anders dan een opening maken om te morrelen aan de staatsstructuur. De MR van Georges-Louis Bouchez loopt al langer met het idee te koop om de regio’s financieel te responsabiliseren als ze bijvoorbeeld te weinig mensen aan het werk zetten.
Plots was de PS van Paul Magnette niet meer de onvermijdelijke gesprekspartner voor De Wever. Al was het maar omdat de MR niet kansloos is om de grootste partij te worden in Brussel én Wallonië. De Wever schakelde snel en begon te zeggen dat zijn voornaamste gesprekspartner de grootste partij aan de overkant van de taalgrens zou zijn.
Al is niets wat het lijkt. Noch de MR, noch Les Engagés zijn uit op een staatshervorming die uitsluitend bevoegdheden regionaliseert. Domeinen als preventieve gezondheidszorg en klimaat kunnen wat hen betreft terug naar het federale niveau. Onbespreekbaar, zegt de N-VA.
Is De Wever dan toch ‘veroordeeld’ tot Magnette? En als dat al zou lukken, krijgt hij zijn Vlaamse partners dan mee? Open VLD blijft zich hevig verzetten tegen het ‘opknippen van België’. Vraag is of de partij van de eerste minister nog iets in de pap te brokkelen heeft na 9 juni.
Raoul Hedebouw (PVDA): ‘Dit gaat niet over een dure koersfiets en een wijnkelder, maar over grote financiële beleggingen en vastgoed’
Nee, bovenstaande uitspraak over de miljonairstaks is niet de meest bekende van Hedebouw. Laat dat net het punt zijn: gamechangers waren er niet te vinden in de debatten over fiscaliteit. Nochtans waren koopkracht en belastingen prominent aanwezig in de campagne. Zou dat komen doordat zowat alle partijen naar de breedste schouders kijken om de komende jaren 27 miljard euro te vinden? Zelfs de N-VA spreekt concreet over een bijdrage van de hoogste pensioenen.
Het thema had nochtans alles in zich om dominant te worden. Wat belastingen op vermogens of vermogenswinsten betreft, zijn de linkse partijen – maar ook de CD&V – veel duidelijker geworden in hun standpunt dan jaren geleden. Ook politoloog Bart Maddens (KU Leuven) stelt dat vast: ‘De vermogensbelasting – of vermogenswinstbelasting – is mainstream geworden. Dat is een overwinning van links.’
Alexander De Croo (Open VLD): ‘Vivaldi II is voor mij nooit een optie geweest’
Is het de paniek door de peilingen? Of was de bocht van Alexander De Croo al langer gepland? Feit is dat de retoriek van De Croo en diens voorzitter Tom Ongena verbazing wekte. Na vier jaar lang de beslissingen van zijn regering te hebben verdedigd, begon De Croo te debiteren dat Vivaldi II geen optie was, zelfs slecht voor zijn gezondheid.
‘Elk moment heeft zijn coalitie’, klonk het. Vivaldi kwam er in volle coronacrisis, en omdat de liberalen niet mee wilden in de N-VA-PS-formule. Nu, na de crisissen, is het tijd voor centrumrechts, vindt De Croo. Hij verwelkomt de goede peilingen voor zowel de MR als Les Engagés. Dat de CD&V de werkloosheid in de tijd wil beperken, zet zijn centrumrechtse droom kracht bij.
Via het aanbod wil Open VLD de N-VA in de val lokken. Als De Wever de Vlaamse welvaart dan toch zo belangrijk vindt, dat hij zijn confederale fata morgana dan maar laat vallen in ruil voor centrumrechts socio-economisch beleid.
Conner Rousseau (Vooruit): ‘Gij zijt Vivaldi’
Of de verontwaardiging gespeeld is of niet, de socialistische en groene coalitiepartners betreuren dat De Croo zich afzet van zijn eigen coalitie. Op het Grote Debat van VTM duwden enkel Melissa Depraetere (Vooruit) en Petra De Sutter (Groen) op de groene knop bij de vraag of ze een vervolg aan Vivaldi wilden breien.
Conner Rousseau (Vooruit) vatte het sentiment samen in een typerende oneliner richting De Croo: ‘Gij zijt Vivaldi’. Dat het vooral socialisten waren die zich jarenlang off the record streng tegenover De Croo opstelden, is niet meer van tel.
Opvallend ook is dat Rousseau als lijstduwer in Oost-Vlaanderen aan dezelfde debattafel zat als premier De Croo, lijsttrekker in diezelfde provincie. Partijvoorzitter Melissa Depraetere verdween niet helemaal in de coulissen, maar Rousseau is wel de meest zichtbare lijstduwer in decennia.
Sammy Mahdi (CD&V): ‘De CD&V is geen christelijke, maar een christendemocratische partij’
‘Partijnamen evolueren per definitie’, aldus Sammy Mahdi (CD&V) bij De Leugendetector van Maarten & Dorothee, de onzalige gimmick van Q Music. Zo beantwoordt de Vlaams-Brabander de vraag of de ‘C’ ooit zou kunnen verdwijnen uit CD&V.
Geen onlogisch gespreksonderwerp na ’s mans doortocht bij De Zevende Dag. Op Pinksteren kon de voorzitter van de Vlaamse christendemocraten niet zeggen wat er wordt gevierd op die christelijke feestdag. En dus glibberde Mahdi richting de stelling dat de CD&V geen christelijke partij is. N-VA’ers en Vlaams Belangers lachten in hun vuistje op sociale media. Maar of zij allemaal weten wat Pinksteren inhoudt?
Tom Van Grieken (Vlaams Belang): ‘Petra De Sutter is voor mij biologisch een man’
Meent het Vlaams Belang het echt wanneer het zegt te betreuren dat het lgbtq-thema steeds prominenter werd naarmate de campagne vorderde? Volgens Tom Van Grieken wil zijn partij in eerste instantie over migratie praten, en zwijgen media en tegenstanders dat debat dood.
Allemaal goed en wel, maar waarom gaat Van Grieken dan over tot treiterende uitspraken zoals het citaat hierboven, dat in De Morgen verscheen?
Antwerps lijsttrekker Lode Vereeck begon de afsluitende campagnemeeting met ‘Goeiemiddag, dames en heren. Bam, dat is al meteen de eerste politieke boodschap van vanmiddag: dames en heren’. Oost-Vlaams lijsttrekker Barbara Pas verdedigde tegenover Knack-lezers haar partijprogramma, waarin staat dat regenboogvlaggen niet op een voetbalveld thuishoren. Van Grieken benadrukte dat holebirechten verworven rechten zijn, terwijl hij aanstipt dat wat hem betreft elk kind het recht heeft op een mama en een papa. Limburgs lijsttrekker Chris Janssens zei in Eerste keus dat lgbtq ‘op geen enkele leeftijd’ onderwezen mag worden.
Het is evenwel juist dat politieke tegenstrevers hun kans schoon zien om het Vlaams Belang op dat punt te raken, veel meer dan op het vlak van migratie. Ze zien het als de zwakke flank van Van Grieken en co., aangezien holebirechten breed aanvaard worden door de Vlaamse publieke opinie.
Een zwakkere flank dus dan de flank die flirt met de donkerste bladzijden uit onze geschiedenis. Alleen al de afgelopen weken verscheen een oude foto van Kamerlid Ortwin Depoortere waarop hij de Hitlergroet brengt. Alleen al de afgelopen weken bleek dat partijideoloog Tom Vandendriessche in zijn studententijd verantwoordelijk uitgever was van affiches met daarop ‘Europa blank’ en de doodskop van de SS, de elite-eenheid van de nazi’s. Alleen al de afgelopen weken bleek dat voormalig Kamerlid Dries Van Langenhove jaren geleden tegen Sammy Mahdi (CD&V) zei dat hij hoopte dat hij ‘de eerste persoon is die sterft bij de eerstvolgende terreuraanslag’.
Hoe het ook zij, in de peilingen heeft de partij haar koppositie op geen enkel moment moeten lossen.
Verkiezingen 2024
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier