‘U hoeft niets van defensie af te weten om erover te kunnen meepraten’

Wie als expert wil meepraten over de begroting heeft vaak genoeg aan drie cijfers. En dat geldt vandaag ook voor defensie.

Weet u wanneer iemand precies een begrotingsexpert wordt? Wij van de media voeren die mensen dolgraag op, dus ik zal er geen kwaad woord over zeggen, maar ik heb soms de indruk dat ze slechts drie cijfers vanbuiten leren om als expert-in-kwestie aan de bak te komen.

Voor België is dat: het huidige tekort, een schatting voor wat het aan het eind van het jaar zal zijn, en wat de Europese Commissie ons oplegt.

Het duurt niet meer zo heel lang voor de regering-De Wever in de lente aan haar eerste begrotingscontrole moet beginnen. En u zult het zien: met alleen die drie cijfers kunt u al een heel eind meebabbelen. De échte kenners weten ook nog wel hoeveel het tekort aan het eind van deze regeerperiode kan bedragen, en ze kunnen een verschil maken tussen lopende kosten en eenmalige investeringen, maar veel meer in de diepte hoeft u echt niet te gaan.

De discussies zijn ook tijdloos: verander de jaartallen en de cijfers en alles wat dit jaar over de begroting wordt gezegd zal niet heel veel verschillen van wat er tien jaar geleden werd verteld. Elke keer wordt er weer gedreigd met wat de Europese commissie ons land zal aandoen als we onze begroting niet verbeteren. Terwijl iedereen kan vaststellen dat daar nooit iets van komt: er is altijd wel een excuus of een groter land dat het nog slechter doet. Het argument blijft onveranderd, het heeft iets van een ritueel.

Ondertussen zien we dat Duitsland, tien jaar geleden de beste leerling van de Europese klas voor een begroting op orde, zichzelf helemaal kapot heeft bespaard. Dat land zit in het derde jaar van economische krimp op rij.

Sinds iets langer dan een jaar is er een subcategorie ontstaan van dit soort debatjes: het defensie-debat. U hoeft eigenlijk helemaal niets af te weten van defensie om vandaag daarover mee te kunnen praten. Ook hier komt u al een heel eind met slechts drie cijfers. Bijvoorbeeld: wat we aan defensie uitgeven, wat Donald Trump wil dat we eraan uitgeven en wat Polen vandaag al doet. Ik zal niet zeggen dat u daarmee een discussie in Terzake kunt winnen, maar u raakt er wel de uitzending mee door.

Alvast niet echt ter zake doend: waar we dat geld precies aan moeten uitgeven. Voor een land als België, dat perfect in staat is om die extra miljarden straks aan exact het verkeerde op te maken, kan dat toch nog een heikel puntje worden.

Knack-redacteur Peter Casteels gooit elke week een blokje op het vuur.

Theo Francken (N-VA): ‘De F-35’s, moet ik me daar echt voor verdedigen?’