‘Met voorzitter Tom Ongena verstevigt Alexander De Croo zijn greep op Open VLD’

De aanstelling van Tom Ongena als waarnemend Open VLD-voorzitter is een berekend risico. ‘De échte baas blijft Alexander De Croo, de man die hem op de troon heeft gezet.’

‘Tom wie?’ De vraag zal dinsdagavond wellicht in meerdere huiskamers zijn gesteld. Tom Ongena is dan wel een trouwe partijsoldaat, senator én Vlaams Parlementslid, maar een bekende kop? Nee, dat is hij niet.

Van alle mogelijke kandidaat-voorzitters die de afgelopen dagen over de tongen rolden – Vincent Van Quickenborne, Maggie De Block, Bart Somers – is de 47-jarige Ongena de minst voor de hand liggende voor het grote publiek. Na het vertrek van Egbert Lachaert werd er binnen de partij al gevreesd dat ze vanzelf zouden uitkomen bij een grijze muis, die enkel aan de zijlijn staat terwijl premier Alexander De Croo ongehinderd in de spits speelt. Die verwachting is bewaarheid geworden.

Tegenover de televisiecamera’s ging Ongena uiteraard niet zo ver. Hij wil zelfs de handen uit de mouwen steken en de partij hernieuwen. Maar de vraag is met welk gezag hij dat gaat doen.

(Lees verder onder de preview)

Zeker, de partijtop heeft het strategisch best verstandig gespeeld. Ongena is een brugfiguur tussen de progressieve en klassieke flank van de partij. Hij klom hogerop aan de zijde van Bart Somers, toen hij nog Vlaams minister-president en daarna partijvoorzitter was. Ook was hij politiek directeur, een functie die in elke partij hoog aangeschreven staat. ‘Hij is nieuw en toch ervaren’, vat een topper het samen.

Zelf zette Ongena zich dinsdag in een intern communiqué graag in de verf als militant. ‘Ik heb borden afgewassen op eetfestijnen. Ik heb als medewerker lange dagen geklopt tijdens campagnes. Ik zal met dezelfde passie en toewijding deze uitdaging aangaan.’

Opnieuw rest de vraag: wélke uitdaging? Binnen de partij viel dinsdagavond te horen dat Ongena’s taak eerder die van ‘coach’ zal zijn, niet van almachtig partijvoorzitter naar particratische gewoonte. Lees: de echte baas is Alexander De Croo, de man die hem op de troon heeft gezet.

Dat stemt tot nadenken over hoe de partij de schepen uit Sint-Katelijne-Waver gaat uitspelen in de campagne die zich begin volgend jaar op gang trekt. Zal hij überhaupt deelnemen aan voorzittersdebatten – laat staan kopstukdebatten?

Tegen Conner Rousseau (Vooruit) en Tom Van Grieken (Vlaams Belang)?

Tom Ongena (2500 stemmen in 2019) versus N-VA-voorzitter Bart De Wever (242.000 stemmen)?

De partijtop doet er wel goed aan om een congres te organiseren. Dat werd geëist door critici zoals Els Ampe en Jong VLD. De kwestie wordt nu of de tegenstanders de krachten kunnen bundelen om wellicht tegen september een geloofwaardige tegenkandidaat te vinden. Of zal het congres louter braafjes voorzitter Ongena mogen valideren? Een partijbron spreekt nu al van een ‘paaicongres’.

Hoe het ook zij, met de keuze voor Ongena verstevigt De Croo zijn greep op de partij. Het verzet van iemand als Paul Magnette (PS) ten spijt: het verschil tussen regeringsleider De Croo en feitelijke partijleider zal steeds meer verwateren.

De Open VLD, met de ‘D’ van ‘De Croo’.