‘Tijd is meer dan rijp om jongeren een centrale rol te gunnen in de toekomst van onze democratie’

‘Geëngageerde jongeren zitten dan misschien wel aan tafel, alleen is dat niet zelden op spreekwoordelijke een kruk, terwijl de voorzitter in een zetel kan neerzijgen’, schrijven VUB-onderzoekers Kevin Meyvaert en Sophie Schmit.  ‘Als de huidige politieke klasse er niet in slaagt om jongeren te betrekken en hen opnieuw enthousiast te maken voor de representatieve democratie, dan staat ons traditionele politieke model in de toekomst stevig onder druk.’

De plek die jongeren aan de tafel van de politiek dachten te hebben, blijkt toch eerder symbolisch te zijn. In een recente uitspraak bagatelliseerde, Conner Rousseau, de voorzitter van Vooruit, de kritiek van zijn jongerenafdelingen door te stellen dat het slechts “een handvol mensen, niet meer dan twintig” betrof. Zulke uitspraken zijn uiterst nefast en schadelijk voor het vertrouwen en geloof dat veel jongeren in onze democratie stellen. Het is echter van groot belang om de impact van dergelijke uitspraken op jongeren niet te onderschatten.

De uitspraken van Rousseau kaderen binnen groter en steeds weerkerend fenomeen: jongeren worden op vlak van politieke participatie nog te vaak niet au sérieux genomen. Zelfs zij die zich er nog durven aan te wagen binnen een partijpolitieke context. Geëngageerde jongeren zitten dan misschien wel aan tafel, alleen is dat niet zelden op spreekwoordelijke een kruk, terwijl de voorzitter in een zetel kan neerzijgen. In een tijdperk waarin jongeren in Europa en de Westerse wereld steeds vaker de representatieve democratie de rug toekeren, kunnen we ons dit als maatschappij eigenlijk niet veroorloven.

Jongeren vertegenwoordigen de toekomst van onze samenleving en verdienen een cruciale rol in onze politieke besluitvorming. Jongeren verdienen beter dan een symbolische schijnparticipatie, waarin ze als een soort ‘tick in the box’ worden behandeld. Jongeren zijn een kans én een opportuniteit om een inkijk te krijgen op een uniek perspectief afkomst van een groot deel van onze samenleving. Het is daarom van het grootste belang dat politieke leiders en partijen zich bewust zijn van het groeiende gevoel van vervreemding en onverschilligheid onder jongeren ten opzichte van traditionele politiek.

Juist jonge politieke vertegenwoordigers, zoals Rousseau, hebben een geweldige kans om het engagement van jongeren een boost te geven. Jonge vertegenwoordigers in de politiek stralen door hun aanwezigheid uit dat het mogelijk is om hetzelfde pad te bewandelen en op jonge leeftijd mee te doen in het politieke spel. Ze zouden, met andere woorden, de brug moeten slaan naar de jongere generaties, hen moeten inspireren om actief deel te nemen aan de politiek en moeten laten zien dat hun stem er echt toe doet. Ze zouden een voorbeeld moeten zijn, dat jongeren meegeeft: “Kijk, wij doen ook nog mee en zelfs tot de hoogste regionen van de partijpolitiek!”.

(Lees verder onder de preview.)

Ondertussen dringt de tijd. Als de huidige politieke klasse er niet in slaagt om jongeren te betrekken en hen opnieuw enthousiast te maken voor de representatieve democratie, dan staat ons traditionele politieke model in de toekomst stevig onder druk. We kunnen een opeenvolging van vervreemde generaties verwachten, die steeds verder van de representatieve democratie afdwalen. Dit kan leiden tot een totale erosie van het geloof in onze traditionele politieke processen. Weg van het democratisch model waar we zoveel jaren aan hebben gewerkt en voor gevochten hebben.

De tijd is niet rijp, maar over overrijp om jongeren een centrale rol te gunnen in de toekomst van onze democratie. Het is vandaag de dag niet meer te verantwoorden dat je hen onttrekt uit de besluitvorming voor de samenleving van morgen, terwijl zij er uiteindelijk zelf in zullen moeten leven.

Laten we bij deze de boycot van het partijbureau door Jongsocialisten zien als een kans tot reflectie en dialoog. Het is een uitnodiging om jongeren serieus te nemen en hen actief te betrekken in de besluitvorming. Vooruit en alle politieke partijen moeten laten zien dat ze niet alleen in naam, maar ook in daden toegewijd zijn aan de toekomst van jongeren.

Beste partijvoorzitters, zorg vanaf nu dus alleen voor zetels rond de tafel en haal die kleine krukjes nu eens en voor altijd weg.  

Kevin Meyvaert en Sophie Smit zijn PhD-onderzoekers aan de VUB en werken beiden rond politieke participatie van jongeren.