Theo Francken (N-VA): ‘Wat Iran betreft, zit de Staatsveiligheid er altijd naast’

Nog nooit is de regering-De Croo zo dicht bij haar val gekomen. Minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib kwam onder vuur na de uitreiking van visa aan een Iraanse delegatie, onder wie de burgemeester van Teheran. Doordat ze vaak van verhaallijn wisselde en het parlement soms tegenstrijdige informatie gaf, haalde ze zich de woede van haar eigen meerderheid op de hals. De MR-politica blijft in het zadel, maar ze is het vertrouwen kwijt van de PS en Ecolo, twee regeringspartners.

Off the record gaven tegenstanders toe dat ze via Lahbib ook haar voorzitter Georges-Louis Bouchez wilden raken. Maar doordat diezelfde Bouchez het lot van de regering koppelde aan dat van Lahbib, overleefde de minister vorige week donderdag een belangrijke stemming in het parlement. Zowel de N-VA als het Vlaams Belang had immers een motie van wantrouwen ingediend tegen Lahbib. ‘We geven ons compleet over aan het afschuwelijke regime van Iran’, zegt Theo Francken (N-VA).

Op een bepaald moment leek de Iraanse visa-affaire vooral rond strategie en intrige te draaien, en niet langer rond de inhoud.

Theo Francken: Mij gaat het alleen om de inhoud: hoe ga je om met een schurkenregime? Ik verwijt de regering naïviteit en laxisme. Iran is geen ver-van-mijn-bedshow. Het land levert drones aan Rusland, waarmee het onschuldige Oekraïense burgers aanvalt. Het Iraanse regime beraamt ook aanslagen op Europese bodem. Ons beleid zit op een compleet verkeerd spoor. Dat zagen we al bij de ruil van de veroordeelde terrorist Assadollah Assadi voor Olivier Vandecasteele.

Wat had u dan gedaan voor Vandecasteele?

Francken: We hadden het regime duidelijk moeten maken dat het wel deze veldslag wint, maar niet de oorlog. We hadden onze ambassadeur uit Iran kunnen terugroepen, hun ambassadeur in Brussel op het matje roepen, via de Europese Unie de internationale sancties proberen te verhogen … maar we deden niets. Onze buitenlandpolitiek vis à vis Iran wordt helemaal anders zodra de N-VA deel uitmaakt van de regering.

U ging fel tekeer na een getuigenis van twee Iraanse broers die in Brussel hadden geprotesteerd tegen de Iraanse delegatie. Dat protest werd gefilmd door leden van die delegatie, wier visa verstrekt werden door Lahbib. Volgens de twee zou hun moeder, die nog in Iran is, op basis van die beelden ondervraagd zijn door de Iraanse veiligheidsdiensten. Alleen: volgens onze informatie heeft de Staatsveiligheid dat verhaal niet kunnen verifiëren.

Francken: (fel) Wat Iran betreft, zit de Staatsveiligheid er altijd naast. Hebben ze met die moeder gesproken? Nee dus. Net om die reden gaan wij het Comité I, toezichthouder van onze inlichtingendiensten, vragen te onderzoeken wat de Staatsveiligheid precies rond Iran doet.

Uw partijgenote Darya Safai postte op Twitter een foto van het protest van 13 juni, waarop volgens onze informatie een van de twee broers te zien is. Zo kan het Iraanse regime toch ook aan de info raken?

Francken: Maar dat is de wereld op zijn kop. Darya Safai is toch niet verantwoordelijk als een familie in Iran onder druk wordt gezet? Als Lahbib de visa niet had afgegeven, was er nooit een betoging geweest.

Ondanks de druk blijft Vivaldi overeind. ‘We blijven geloven in deze regering, toch zolang ze akkoorden kan blijven maken’, zegt Vooruit-voorzitter Conner Rousseau.

Francken: Ze heeft dan ook weinig alternatieven, aangezien ze niet naar de kiezer durft te gaan. En wat die akkoorden betreft: ik wil het allemaal wel eens zien. De architecten van Vivaldi verlaten het toneel met de staart tussen de benen. Eerst was er het vertrek van Joachim Coens (CD&V), nu dat van Egbert Lachaert (Open VLD). Ze voelen dat de kiezer deze federale regering uitspuwt.

Tegelijkertijd kan de Vlaamse regering, waarin de N-VA de grootste partij is, ook geen harten veroveren.

Francken: De Vlaamse regering doet haar werk. Er zijn extra budgetten voor de zorg, we zijn volop bezig met onderwijshervormingen en de begroting is op orde. Maar kijk bijvoorbeeld naar inburgering. Bevoegd minister Bart Somers (Open VLD) heeft goeie intenties, maar het is dweilen met de kraan open zolang er op het federale niveau een asielcrisis woedt. Rechts eet het centrum op – niet alleen bij ons, ook elders in Europa. Vivaldi II wordt onmogelijk als de kiezer het centrum voldoende afstraft. Aan het begin van deze eeuw eindigde Paars-Groen nog bont en blauw, dit keer eindigt het geel en zwart – en ik hoop vooral op veel geel en niet te veel zwart.