Politiek gezien zijn ze felle tegenstanders, maar op persoonlijk vlak komen Alexander De Croo (Open VLD) en Theo Francken (N-VA) goed overeen. Ook daarom was de premier zo verbaasd over de uithaal van Francken op de Israëlische televisie.
‘Meneer Francken, u bent een van de sterkste parlementsleden in dit halfrond.’ Het was een verrassend moment tijdens de plenaire vergadering in de Kamer eerder dit jaar. In een bits debat over de opvangcrisis en de tumultueuze ontruiming van een Brussels kraakpand kwam ook Theo Francken scherp uit de hoek. Maar premier Alexander De Croo wierp hem in zijn antwoord zowaar een bloemetje toe. Hij verwees naar zijn periode als vicepremier in de regering-Michel, waarin Francken staatssecretaris voor Asiel en Migratie was. ‘U hebt kennis van een domein door zowel studie als praktijkervaring. U hebt in die positie gezeten en u hebt ook in bijzonder moeilijke omstandigheden moeten werken. We hebben dat toen samen gedaan. Op moeilijke momenten heeft de regering toen steeds besloten de handen in elkaar te slaan.’
Arabische stemmen
Het voorval zegt veel over de relatie tussen de eerste minister en het Kamerlid met de meeste voorkeurstemmen (bijna 123.000 stemmen in 2019). Hoewel Francken en zijn N-VA de regering-De Croo constant onder vuur nemen vanuit de oppositie, blijft zijn persoonlijke houding tegenover de premier altijd hoffelijk en correct. Beide heren sturen af en toe sms’jes naar elkaar. Er is sprake van wederzijds respect.
Vandaar de grote consternatie in de entourage van De Croo over de uithaal van Francken op de Israëlische televisie – nog afgezien van diens steenkolenengels. Vooral het nepnieuws dat België ‘niets onderneemt tegen antisemitisme’ (‘Niemand wordt gearresteerd, de politie doet er niets aan’) kwam hard aan. En dan was er nog het verwijt dat de Midden-Oostentrip van De Croo was ingegeven door electoraal winstbejag bij ‘Arabische stemmen’.
De uithaal van Francken viel ook slecht bij zijn eigen partij, de N-VA. Dat bleek maandagochtend tijdens het wekelijkse partijbureau, maar ook ’s avonds in het tv-programma De Afspraak. Kamerlid en partijgenoot Michael Freilich zei daarin onomwonden dat het niet klopt dat België niets onderneemt tegen Jodenhaat. Hij loofde de beslissing van minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) om de beveiliging van de Antwerpse Joodse wijk te verhogen. ‘De vorm was niet correct, de communicatie zat niet goed’, stelde Freilich.
Excuses aanvaard
In een lang bericht op sociale media nuanceerde Francken zijn betoog op de Israëlische televisie. Hij blijft erbij dat de houding van De Croo vis à vis Israël niet correct is én dat de aanpak tegen antisemitisme een ‘gebrek aan daadkracht’ vertoont. ‘Maar ik beschouw dit voorval als een wijze les, zowel qua inhoud als qua stijl. Voor de mensen die er aanstoot aan namen, mijn excuses.’
En daar was opnieuw De Croo, die de excuses van Francken goedhartig aanvaardde in een reactie bij persagentschap Belga. En opnieuw weerklonk de persoonlijke appreciatie voor de Vlaams-nationalist. ‘Ik heb vaak meningsverschillen met Francken. We kijken op een andere manier naar het conflict in het Midden-Oosten. Maar ik heb respect voor hem en kom persoonlijk goed met hem overeen.’
De zus van Francken
De waardering mag dan oprecht zijn, ze past ook goed bij het beeld dat De Croo van zichzelf wil scheppen als bruggenbouwer en optimist. In zijn nieuwe boek Waarom het beste nog moet komen zet de liberaal zich in de markt als positief alternatief tegenover de ‘puinhopen van het nationalisme en het populisme’. De Croo wil aantonen dat ‘we altijd vooruitgang boeken wanneer we samenwerken’. Hij verwijst daarbij naar de periode dat hij minister voor Ontwikkelingssamenwerking was in de regering-Michel. ‘Mij gaat het zelden om ideologie, altijd om resultaat, zelfs al tart ik daarmee de politiek-strategische wetten. Toen we in 2018 voor de Wereldbank een Belgische directeur dienden aan te wijzen, koos ik voor Nathalie Francken, de zus van N-VA-parlementslid Theo Francken. Het is een understatement om te zeggen dat haar broer me niet gunstig gezind is, maar dat weerhield me er niet van om in die bepaalde situatie de beste optie te kiezen. Nathalie was de meest geschikte kandidaat, dus zij verdiende de positie.’
Marrakesh
De Croo is overigens het scherpst voor de N-VA wanneer hij het heeft over de val van de regering-Michel naar aanleiding van het Marrakeshpact. ‘Als het te warm wordt, lopen ze weg’, zei hij tijdens het begrotingsdebat eind vorig jaar. ‘Dát is de N-VA die ik ken.’
Maar zelfs in die chaotische Marrakeshperiode bleef de relatie tussen De Croo en Francken correct. Eind 2018 las De Croo tegenover De Morgen het sms’je voor dat hij de N-VA’er had gestuurd. ‘Theo, het is jammer dat het zo moet eindigen. We hebben elkaar vaker verdedigd dan aangevallen. We komen elkaar zeker nog tegen.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier