Terrorisme-expert: ‘Aanslag op Bart De Wever had een schokgolf veroorzaakt’

De terroristen wisten donders goed welke invloed hij Bart De Wever heeft op de maatschappij. © BELGA
Brecht Castel

Elias E. (21) is veroordeeld tot 13 jaar cel voor een aanslag die hij beraamde op Bart De Wever (N-VA) en een politiekantoor. ‘Deze verijdelde aanslag toont dat de dreiging van de IS niet weg is. Toch is terreur geen thema in de kiescampagne. Onterecht.’

Elias E. (21) uit Merksem ging in het voorjaar van 2023 via de berichtendienst Telegram op zoek naar een AK-47. Hij wilde het oorlogswapen kopen met twee laders van 50 kogels en granaten. De reden? Samen met vier kompanen plande hij een aanslag op de Antwerpse burgemeester Bart De Wever (N-VA) en een politiekantoor.

Dankzij E.’s zoektocht naar een wapen en andere berichten op sociale media zoals TikTok konden de veiligheidsdiensten zijn terreurcel opsporen. Na huiszoekingen werd de cel opgerold, vóór de aanslag op De Wever midden april 2023 kon plaatsvinden.

Gisteren werd de beklaagde door de correctionele rechtbank van Antwerpen veroordeeld tot dertien jaar cel.
‘De links met de Islamitische Staat (IS) zijn duidelijk in dit dossier’, zegt terrorisme-expert Pieter Van Ostaeyen (KU Leuven). ‘Zo plaatste Elias IS-anashid op Instagram, niet de onschuldige soort maar echte Jihadistische strijdliederen. De verijdelde aanslag op De Wever toont dat de impact van de IS nog altijd immens is. Ze zijn terug van nooit weggeweest.’

Deze terreurcel had het gemunt op een politiekantoor en een conservatief politicus. Zijn dat doorsneedoelwitten?

Pieter Van Ostaeyen: Ja. Vergeet niet dat er in februari 2015 in Verviers al een aanslag is verijdeld op het politiecommissariaat daar. De terroristen hadden daartoe zelfs oorlogswapens en politie-uniformen bemachtigd. Politie-eenheden zijn zeker een gelegitimeerd doelwit voor de IS en andere jihadistische groeperingen.

Het hoofddoekenverbod aan Antwerpse loketten dat Bart De Wever handhaaft, zal zeker een rol hebben gespeeld.

Pieter Van Ostaeyen (KU Leuven)

Het hoofddoekenverbod aan het loket in Antwerpen dat Bart De Wever handhaaft, zal zeker een rol hebben gespeeld waarom hij in het vizier kwam van deze terreurgroep. Al was zijn standpunt in het hoofddoekendebat zeker niet het enige. De terroristen in kwestie wisten donders goed welke invloed De Wever heeft op de maatschappij. De impact van een moord op Bart De Wever zou een geweldige schokgolf voor het hele land betekend hebben.

‘De geschiedenis laat zien dat terrorisme vele vormen kan aannemen’

Elias E. en Harun C., die hem radicaliseerde, krijgen elk dertien jaar cel en een boete van 16.000 euro. Drie andere beklaagden kregen celstraffen tussen 7 en 12 jaar. Is dat een normale strafmaat?

Van Ostaeyen: Tien jaar geleden kregen Syriëstrijders, die terugkeerden naar België zonder bewijs van misdaden, maximaal vijf jaar voor aansluiting bij een terroristische groepering. Die dertien jaar is dus relatief gezien een zware straf, maar ze is zeker terecht. Het gevaar bestaat dat zij in de gevangenis anderen gaan radicaliseren. Die kans bestaat nog steeds.

Is de verijdelde aanslag op De Wever een wake-up-call dat islamitische terreur niet weg is in Europa?

Van Ostaeyen: De IS is nooit weg geweest, dat verkondig ik al jaren. Die organisatie is nog altijd in staat om grotere georganiseerde aanslagen uit te voeren. Er moet nu heel veel aandacht naar de Olympische Spelen in Parijs en het EK voetbal in Duitsland.

Er moet nu heel veel aandacht naar de Olympische Spelen in Parijs en het EK voetbal in Duitsland.

Pieter Van Ostaeyen (KU Leuven)

De IS heeft via zijn kanalen duidelijk laten weten dat die sportevenementen deze zomer gelegitimeerde doelwitten zijn. Bovendien hebben de Franse veiligheidsdiensten al geplande aanslagen op de Olympische Spelen verijdeld. Zulke evenementen, waar massaal veel volk aanwezig is, blijven – meer dan politici of politie – het doelwit bij uitstek voor islamitische terroristen.

Terrorisme-expert Thomas Renard over de aanslag in Brussel: ‘Dit moet ons wakker schudden’

Terreurdreiging lijkt afwezig in de kiescampagne. Onterecht dus?

Van Ostaeyen: Niet alleen politici, iederéén lijkt het vergeten. De verklaring is simpel: de islamitische terreur speelt zich momenteel verder van ons bed af. Dat de IS dagelijks aanslagen pleegt in heel Afrika, Afghanistan, Pakistan… Daar ligt niemand hier van wakker. Terwijl via sociale media de propaganda van de IS ook in ons land nog altijd mensen radicaliseert.

De veroordeelden in Antwerpen waren actief op Instagram en TikTok. Ziet u een evolutie in de islamitische propaganda?

Van Ostaeyen: X, het voormalige Twitter, was vroeger sterk gereguleerd. Voor de overname door Elon Musk werden zelfs onderzoekers offline gehaald omdat ze beelden van islamitische propaganda toonden. Nu is de IS opnieuw openlijk actief op X. Een kwalijke evolutie. De impact van TikTok op jongeren is sowieso dramatisch, en ook daar speelt de IS op in.

Sommige ouders moeten eens grondig nadenken over wat hun kinderen uitvreten op sociale netwerken.

Pieter Van Ostaeyen (KU Leuven)

Ik ben niet voor een verbod op sociale media voor jongeren, maar sommige ouders moeten eens grondig nadenken over wat hun kinderen uitvreten op sociale netwerken. Ze raken snel verzeild in complottheorieën of erger. Zelf blijf ik ver weg van TikTok, maar collega Montasser AlDe’emeh zag dat de IS er zeer prominent aanwezig is.

Dringend gezocht: nieuwe Bart De Wevers in de Wetstraat

Partner Content