Tegen de trend in: een welkome peiling voor de N-VA

Er zijn weinig recente peilingen waarin de N-VA het goed doet. Behalve die ene van – zou toeval bestaan? – het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds (VNZ).

Iedereen weet het: peilingen zijn een mengvorm van ramingen en voorspellingen, en bijgevolg onjuist. Kritiek geven op peilingen is dus een beetje de wijsneus uithangen, zeker omdat echt iedereen, van de makers van die peilingen over de opdrachtgevers (onder meer alle media, Knack inbegrepen) tot de consumenten het belang ervan relativeren.

Dat gezegd, kijken wij wijsneuzen van Knack met nog iets meer scepsis dan gewoonlijk naar de resultaten van een nieuwe peiling die we niet hadden zien aankomen: noch de resultaten, noch de peiling zelf. De Gazet van Antwerpen bracht gisteren in exclusiviteit de resultaten van een recente peiling bij 2000 Vlamingen, uitgevoerd tussen 20 en 28 januari door het onderzoeksbureau iVOX, besteld door het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds (NVZ).

Ongewone betaalheer

Die resultaten zijn op z’n minst merkwaardig: het Vlaams Belang (26,6%) wint, maar met veel kleinere voorsprong dan in alle andere peilingen. De N-VA haalt immers 22,5 procent: dat is drie procent minder dan bij de verkiezingen van 2019 maar in de huidige context toch goed tot uitstekend nieuws. Vooral bij de peiling van VRT-De Standaard waren De Wever en co. weggezakt tot 18,9 procent. Het verschil tussen deze twee cijfers voor de N-VA is zo groot dat het zelfs buiten de foutenmarge ligt die iVOX zelf aangeeft, namelijk 2 procent. Dat is dan weer een kleinere marge dan de ongeveer drie procent die andere onderzoeksbureaus doorgaans hanteren. Wat is hier aan de hand? GVA schrijft letterlijk: ‘De enquête kadert in een marktstudie van het VNZ.’ Het gaat dus niet om een electorale bevraging as such, maar om een element uit een ruimer onderzoek naar allerhande aspecten van de publieke positionering van het VNZ.

Ongewoon is de betaalheer van deze opiniepeiling natuurlijk wel, met name het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds (VNZ). Voor zover er in de feiten een Vlaams-nationalistisch zuiltje bestaat, is het VNZ daarvan het ziekenfonds. En nu pakt die ineens zelf met een peiling uit die onverwacht goed nieuws bracht voor de meest bevriende partij.

‘Geen nutteloze stem’

Ook de resultaten van de andere partijen zal men in Vlaams-nationalistische middens graag lezen. Alle partijen van de aldaar gehate federale Vivaldi-coalitie krijgen een pak slaag. In geen enkele andere peiling was het verschil tussen de leidende Vlaams-nationalistische partijen en de eerste achtervolger groter dan in deze VNZ-peiling. Nummer drie is nog altijd Vooruit, maar die strandt nu op een schamele 12,8 procent. Dat is nipt groter dan de CD&V (12,3%). Terwijl Open VLD (7,6%) en vooral Groen (7,4%) in haast elke provincie zullen flirten met de grens. De enige andere partij die het voor haar doen en voor deze peiling ‘goed’ doet is de PVDA (9,3%). Op Vooruit en PVDA na, zakken al deze partijen ten opzichte van de verkiezingen van 2019. Voor zover dat al niet uit andere peilingen bleek, zet deze bevraging het extra in de verf: het bestaan van de Vloek van Vivaldi.

Hoe dan ook, met zulke cijfers kon De Gazet van Antwerpen moeilijk anders dan de koppen verzinnen die ook verschenen zijn: ‘N-VA zit VB op het hielen’ (op de voorpagina) en ‘Nieuwe peiling zet De Wever weer met twee voeten in de campagne’ (binnenin). Dat is bepaald geen slecht nieuws voor de N-VA. Sinds de andere, veel ergere peilingen, heeft de N-VA een soort subcampagne opgezet, vooral gericht op haar bestaande kiezers. Namelijk: een stem op het Vlaams Belang is een nutteloze stem.

Daarover was de voorbije weken veel verwarring ontstaan, zeker nadat niemand minder dan Bart De Wever zelf in het Grote Voorzittersdebat van Knack-Trends-Kanaal Z een opening naar het VB had gemaakt. Gelukkig voor hem kan de peiling van VNZ geïnterpreteerd worden als een correctie daarop, want het Belang was dermate in een winning mood geraakt dat bij de publieke opinie de rollen bijna omgekeerd waren. Alsof de N-VA het twijfelende deel van de radicale Vlaamse kiezers dringend moet inpeperen: een stem op de N-VA is géén nutteloze stem. De enquête van het VNZ lijkt deze stelling te ondersteunen.