‘Te bloot of te bedekt: waarom moeten vrouwen zich constant verantwoorden?’

‘Het idee dat de politie of een GAS-ambtenaar nu mag beslissen of een vrouw “te naakt” of “te bedekt” is, is ronduit problematisch’, schrijft Alexandra D’Archambeau, nu in Antwerpen nieuwe regels ingevoerd worden om ‘aanstootgevend’ gedrag in de openbare ruimte te beteugelen.

De maatschappelijke obsessie met wat vrouwen wel of niet mogen dragen, wordt steeds vreemder. In Antwerpen heeft de gemeenteraad nieuwe regels ingevoerd om zogenaamd “aanstootgevend” gedrag en kledij in de openbare ruimte te beteugelen. Deze regels belichten echter een fundamenteler probleem: het lijkt alsof vrouwen nooit goed kunnen doen. Te bloot is ongepast, maar te bedekt ook. Waar ligt de grens, en waarom moeten wij vrouwen ons constant verantwoorden?

Vorige week droeg ik een bruine legging, een kledingstuk dat voor mij gewoon comfortabel is. Toch kreeg ik opmerkingen dat mijn “vormen te goed zichtbaar” waren en dat mensen zich daaraan stoorden. Maar stel dat ik diezelfde mannen had ontmoet terwijl ik volledig bedekt was? Dan hadden ze waarschijnlijk geklaagd over “islamisering” of geroepen dat ik te preuts was. Het maakt niet uit wat ik draag: of het nu een strakke legging is die mijn vormen benadrukt, of een losse, niet verhullende outfit, er lijkt altijd wel iemand te zijn die iets aan te merken heeft.

En dat is precies het probleem met de nieuwe Antwerpse regels. Wat wordt nu precies als “aanstootgevend” bestempeld? Is het een te strakke legging, een te korte rok, of een te bedekte outfit? De regels zijn zo vaag dat ze de deur openzetten voor willekeurige en subjectieve interpretaties. Wat ik draag, lijkt voortdurend onderhevig te zijn aan de normen van de mensen om me heen, en nu ook aan de willekeur van GAS-ambtenaren. Dit creëert een gevaarlijke situatie waarin vrouwen nooit zeker kunnen zijn of hun kleding door de maatschappij of door de wet als “gepast” wordt beschouwd. Vanaf welk percentage is een vrouw te naakt of te bedekt? Wie bepaalt die grens en waarom is het hun recht om dat te doen?

Het idee dat de politie of een GAS-ambtenaar nu mag beslissen of een vrouw “te naakt” of “te bedekt” is, is ronduit problematisch. Dit soort subjectieve handhaving leidt onvermijdelijk tot willekeur en discriminatie. Wat de ene GAS-ambtenaar als “aanstootgevend” ervaart, kan voor een ander volstrekt normaal zijn. Hierdoor wordt de vrijheid van vrouwen om hun eigen keuzes te maken beperkt door de persoonlijke opvattingen van een ambtenaar die toevallig dienst heeft.

Deze willekeur is niet alleen frustrerend, maar kan ook leiden tot misbruik van macht. Stel je voor dat je elke dag moet afwegen of jouw kledingkeuze binnen de vage grenzen van wat “gepast” is, valt. Dat maakt van elke vrouw een potentieel doelwit van boetes of veroordeling, simpelweg omdat haar kleding die dag niet in de smaak valt. Dit is geen bescherming van de openbare orde, dit is een beknotting van de individuele vrijheid en zelfexpressie van vrouwen.

De nieuwe regels versterken ook de maatschappelijke controverse over hoe vrouwen zich kleden. Aan de ene kant zijn er mensen die vinden dat vrouwen zich “te bloot” kleden en daarvoor sancties willen, terwijl aan de andere kant dezelfde vrouwen bekritiseerd kunnen worden als ze zich te bedekt kleden. Deze dualiteit zorgt voor een ongelijke en oneerlijke behandeling van vrouwen, die zich voortdurend in een grijze zone bevinden, waarin ze nooit kunnen voldoen aan de tegenstrijdige eisen van de maatschappij.

Wat deze controverse nog pijnlijker maakt, is dat het uiteindelijk niet om kleding gaat, maar om controle. Of je nu te veel blootgeeft of juist te veel bedekt, het zijn altijd anderen die menen te mogen beslissen over wat je als vrouw moet dragen. En nu worden die subjectieve meningen omgezet in officiële regelgeving, waardoor vrouwen een speelbal worden van deze morele oordelen.

Het is tijd dat we stoppen met het opleggen van deze willekeurige voorschriften. Of we nu een strakke legging dragen, een monokini, of juist volledig bedekt rondlopen, het zou aan ons moeten zijn om die keuze te maken. Het is onze vrijheid en ons lichaam, en daar zou de maatschappij of de staat geen zeggenschap over moeten hebben. Laten we vrouwen de ruimte geven om te dragen wat zij willen, zonder de angst voor sociale veroordeling of financiële sancties.

Alexandra D’Archambeau is politica voor Open VLD in Wilrijk.