‘Nog maar eens versterkt Matthias Diependaele het idee dat iedereen in een sociale huurwoning werkschuw tuig is’

’16 jaar geleden ben ik zelf in een sociale woning “beland”’, schrijft Matthias Van Eeckhoven. Hij heeft het moeilijk met de sfeer die vandaag gecreëerd wordt door de Vlaamse regering en bevoegd minister Matthias Diependaele (N-VA). ‘De laatste jaren is het alleen maar erger geworden, en ondertussen wordt nog maar eens het idee versterkt dat iedereen in een sociale woning werkschuw tuig is.’

De afgelopen jaren is er een onterende sfeer gecreëerd rondom sociaal wonen. Een constante hierbij is de uitbreiding van de plichten die sociale huurders tegenover de staat moeten voldoen. Plichten die moeten worden ingewilligd om te bewijzen dat de huurder deze gunst vanuit Vlaanderen en de lokale intercommunale wel degelijk waard zijn.

Het laatste wapenfeit van Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA) versterkt opnieuw de gedachte dat iedereen in een sociale huurwoning werkschuw tuig is. De Vlaamse regering wil nu ook nog voorrang geven aan werkenden bij de toekenning van sociale woningen.

16 jaar geleden ben ik zelf met mijn broer en ouders in een sociale woning “beland”. Ik heb een fysieke beperking, en op de private huurmarkt staat niemand te springen om zijn huis te verbouwen, speciaal om tegemoet te komen aan de noden van een huurder.

Vandaag is ons huis aangepast verbouwd, en ik woon er samen met mijn moeder. Zij is op pensioen, zelf heb ik een erkenning als mindervalide. Aan onze situatie verandert er voorlopig niets, het feit dat ons huurcontract van onbeperkte tijd nu omgezet wordt naar één van negen jaar. Toch heb ik het zeer moeilijk met de sfeer die vandaag gecreëerd wordt, met name door de Vlaamse regering en minister Diependaele. Zijn uitspraak: ‘Laat ons nu eens stoppen met alleen te focussen op de 20 procent armsten’ laat niks aan de verbeelding over.

Naast de nieuwe regelgeving dat werkende personen voorrang krijgen op sociale huurwoningen, zijn er onder Liesbeth Homans en Matthias Diependaele nog wel enkele zaken veranderd die een dubbele standaard zetten. Het zijn zaken die aantonen dat er meewarig wordt gekeken naar sociale huurders.

(Lees verder onder de preview.)

De middelentoets kan als voorbeeld tellen. Aan de ene kant zijn de meeste partijen pertinent tegen een vermogenskadaster, aan de andere kant kan het diezelfde partijen niets schelen als het idee van toepassing is op sociale huurders. Want in deze middelentoets zal al het vermogen van de (potentiële) huurder worden geregistreerd, en laat dat nu net de definitie zijn van een vermogenskadaster. Iedereen die in aanmerking wil komen, zal dus zijn zakken binnenstebuiten moeten draaien om te laten zien hoveel kruimels er nog in zitten.

Naast de middelentoets, is de leeftijd van waarop een kind met een inkomen begint mee te tellen in de berekening van het huishuur gedaald van 23 jaar naar 18 jaar. Dit wil zeggen dat kinderen die snel op de arbeidsmarkt komen (wat in gezinnen die een sociale woning huren vaak het geval is), geen spaarpot meer kunnen opbouwen in “Hotel Mama”. Vroeger hadden ze dus vijf jaar extra om wat extra spaargeld te verzamelen.

Ouders die vandaag in een sociale woning wonen (in een land waar één op drie kinderen tussen de 25 en 30 jaar nog thuis woont), worden hierdoor voor een prangend dilemma gezet. Vragen ze hun kinderen die snel zijn beginnen te werken om geld, om de fel verhoogde huishuur het hoofd te bieden? Dit soort verhogingen kan oplopen tot 400 euro per maand. Kortwieken zij zo de jeugd van hun kind(eren) niet? Verhoogt zo niet de kans dat zoon of dochter mee in de (generatie)armoede belandt? Of vragen ze hun kind om het ouderlijk huis te verlaten, of plegen ze domiciliefraude? De laatste mogelijkheid is uiteraard dat het kind meteen ziet dat werken en wonen in een sociale woning niet wordt beloond, en dat het zich een weg zoekt om het sociale systeem uit te buiten.

Géén van deze antwoorden lijkt het juiste, en toch zijn dat de enige toepasbare scenario’s in de situatie zoals we ze vandaag kennen.

Als kers op de taart komt dan dat minister Diependaele, die nauwelijks woningen of appartementen heeft bijgebouwd, 575 miljoen heeft doorgesluisd naar de private sector. In ruil zullen mensen maximum 25% korting krijgen op de marktconforme huursom. Daardoor kunnen we al met zekerheid voorspellen dat dit geen huurwoningen zijn voor personen in de allerlaagste barema’s van de sociale huurmaatschappijen. Voor de Vlaamse regering is dat niet echt een probleem, want ‘Laat ons nu eens stoppen met alleen te focussen op de 20 procent armsten’.

Het huidige patrimonium van de sociale woningintercommunale is in vele steden en gemeenten verouderd. Renovaties zijn dringend nodig, maar helaas zijn de 575 miljoen euro daar niet voor gebruikt. Problemen met schimmel, die recent nog veel reactie opwekten toen ze te zien waren in het programma ‘Zorgen voor Mama’, zijn in vele steden en dorpen schering en inslag.

Dat maakt dat we niets anders kunnen zeggen dan dat het beleid van Matthias Diependaele en de Vlaamse regering diepbedroevend is. Dit voelt aan als een opeenstapeling van populistisch makkelijk verkoopbare drek, uitgestort op de kap van de allerzwaksten. Niks positiefs is in beweging gezet, noch voor de mensen in de wachtrij noch voor de huidige huurders.

Als een keizer legt de bevoegde minister zijn wil op, wil hij delegeren wie er in deze huizen mag komen wonen, welke taal ze moeten spreken, wat ze moeten denken, en wat ze moeten doen. Als een heerser regeert hij over de armste en de zwakke, over mensen die de keuze hebben tussen slikken of stikken.

Het neteligste aan de laatste oprisping is dat er nog maar eens voorbij wordt gegaan aan het markante feit dat onze werkende Vlaamse middenklasse klaarblijkelijk geen huurwoning op de private huurmarkt meer kan bekomen. Dàt is een precaire situatie, die op zijn minst wat debat over zou mogen zijn op alle bevoegde niveaus.

Of gaat het hier louter om een een goedkope symbolische en strategische ingreep van de Vlaamse Regering, en N-VA, na de niet-indexering van het kindergeld en het afschaffen van de woonbonus. Een mini-maatregeltje, om in de aanloop naar de verkiezingen toch een beetje de indruk te wekken dat ze toch iets gedaan hebben voor de werkende man?

Matthias Van Eeckhoven is 33 Jaar. Hij is geboren met Epi-Metafysaire Dysplasie, en is erkend mindervalide. Hij woont in een huis van de sociale woningbouw in Oost-Vlaanderen.