Regering schroeft subsidies voor krantenbedeling fors terug

De federale regering stopt het systeem van concessies voor de verdeling van kranten en behoudt de komende drie jaar enkel nog subsidies voor de levering in dunbevolkte gebieden en voor uitgaves binnen de non-profit. Vanaf 2027 houdt de steun volledig op.

Dat hebben premier Alexander De Croo en staatssecretaris voor Begroting Alexia Bertrand (Open VLD) dinsdag bekendgemaakt.

Eerder op de dag raakte het kernkabinet het eindelijk eens over het contract voor de levering van kranten en tijdschriften. Enkele weken geleden bleek dat niet bpost, maar concurrenten PPP en Proximy als meest geschikte kandidaten naar voren waren gekomen voor de nieuwe concessie. De regering was echter niet van plan zomaar het contract te gunnen, maar het was uitkijken naar wat er met de 125 miljoen euro aan subsidies zou gebeuren.

Beide liberalen kondigden dinsdag na de sluiting van de beurs aan dat voortaan niet meer met concessies wordt gewerkt. Om te voorkomen dat de bedeling vanaf 1 januari 2024 stilvalt, wordt nog een half jaar een beroep gedaan op bpost, dat daarvoor nog 75 miljoen euro steun krijgt.

Nadien is het aan de uitgevers zelf om de commercieel meest interessante deal te sluiten met een verdeler.

De subsidies drogen de komende drie jaar niet helemaal op. Zo krijgen de uitgevers een fiscale steun voor de bedeling in dunbevolkte zones. Dat gaat om gemeenten met minder dan 225 inwoners per vierkante kilometer. Volgens premier De Croo gaat het om 10 tot 15 procent van de bevolking. Een kwart van die gemeenten ligt in Vlaanderen, de overige driekwart in Wallonië. Daarnaast blijven er ook subsidies voor de verdeling van uitgaven van de non-profit, bijvoorbeeld van de vakbonden, en dat over het hele land.

Maar nadien stoppen de subsidies volledig, tenzij een volgende regering daar anders over beslist. Volgens staatssecretaris Bertrand komt dat dus neer op een structurele besparing van 125 miljoen euro per jaar vanaf 2027. In 2024 dalen de subsidies met 35 miljoen euro, om in 2025 en 2026 telkens met 80 miljoen euro omlaag te gaan. Over drie jaar gaat het dus om een besparing van 195 miljoen euro.

Premier De Croo verwacht niet dat de prijzen van de krantenabonnementen plots fors omhoog zullen gaan. “Ik zie niet goed in waarom”, aldus de premier “We blijven een stuk steun voorzien in gebieden die commercieel moeilijker liggen.” Wat de gevolgen voor bpost zijn, dat valt nog af te wachten.

De Sutter zit spoedig samen met top bpost over gevolgen

Minister van Overheidsbedrijven Petra De Sutter (Groen) gaat zo snel mogelijk samenzitten met de top van bpost over de gevolgen van het stopzetten van de concessie voor de verdeling van kranten en tijdschriften. Het kernkabinet besliste dinsdag nog een half jaar een beroep te doen op bpost voor die verdeling, met daaraan verbonden subsidies, maar nadien kunnen de uitgevers zelf een partner zoeken.

De groene vicepremier is tevreden met de beslissing van de regeringstop. Eerder was gebleken dat bpost niet als beste uit de bus was gekomen voor de nieuwe concessie. De regering besliste daarop niet langer te werken via een concessie en de komende drie jaar enkel nog subsidies te voorzien voor de bedeling in dunbevolkte gebieden en voor bepaalde uitgaven in de nonprofit.

“Ik wilde een regeling voor bewoners van dunbevolkte gebieden. Ook de abonnees die daar wonen blijven hun tijdschriften en kranten aan een democratische prijs thuiskrijgen”, reageert De Sutter.

“Kranten- en tijdschriftlezers zijn meer dan klanten, maar ook goed geïnformeerde burgers. Daarom is het cruciaal dat iedereen aan een betaalbare prijs de geschreven pers thuiskrijgt. Ook de mensen die geen krantenwinkel om de hoek hebben of niet digitaal lezen.”

Freilich reageert voorzichtig tevreden

Kamerlid Michael Freilich van oppositiepartij N-VA reageert voorzichtig positief op de beslissing van het kernkabinet over de krantenconcessie. Het is volgens hem een goede zaak dat de subsidies aan bpost uitdoven, al houdt hij een slag om de arm. Hij wil eerst de details van het akkoord kennen én bovendien kan een volgende regering de beslissing steeds terugdraaien, zegt de N-VA’er.

Freilich strijdt al langer tegen de subsidies aan bpost voor de verdeling van de kranten en tijdschriften. De regering De Croo besliste dinsdag geen concessie meer te gebruiken.

Volgens Freilich toont de regering zich daarmee een onbetrouwbare partner – omdat ze eerder een aanbesteding had gelanceerd – en loopt ze het risico dat ze een schadevergoeding zal moeten betalen. Hij ziet ook “opnieuw een transfer” naar Wallonië en dat omwille van de steun voor uitgevers voor de verdeling in dunbevolkte gebieden. Die liggen voor driekwart ten zuiden van de taalgrens.

Bpost: financiële en operationele impact na overgangsperiode nog onduidelijk

Bpost zal in een overgangsperiode, gedurende zes maanden vanaf 1 januari, de kranten en tijdschriften blijven bedelen zoals vandaag, en krijgt daarvoor een budget van de overheid van 75 mijoen euro. De modaliteiten moeten nog worden besproken met de overheid en zijn onderworpen aan een goedkeuring van de Europese Commissie, zegt het bedrijf dinsdagavond. Voor de periode na die tijdelijke verlenging, blijft de operationele en financiële impact voor bpost onduidelijk. “Dat zal afhangen van het commercieel aanbod dat wordt uitgewerkt, en waarvoor bpost in gesprek gaat de uitgevers. De onderneming werkt aan het beperken van die impact”, klinkt het.

Het bedrijf zegt dat het vorig jaar een omzet van ongeveer 265 miljoen euo realiseerde op de verdeling van kranten en tijdschriften, inclusief de vergoeding van de overheid en de inkomsten van de uitgevers. De winstmarge (ebit) lag onder de 7,5 procent.

 “Bpost blijft doen waar het goed in is: de dagelijkse uitreiking van kranten en tijdschriften verzorgen in het hele land tijdens deze verlenging. Wat volgt er daarna? Hoewel we ons op onbekend terrein bevinden, is en blijft onze focus gericht op het verzekeren van de toekomst van het bedrijf en op het welzijn van onze medewerkers. Daarom zullen we met alle interne en externe stakeholders overleggen om onze volgende stappen te bepalen en het toekomstige aanbod voor persdistributie uit te werken”, zegt topman Chris Peeters. “bpost heeft de mensen en de middelen om de distributie van kranten en tijdschriften op een kwalitatieve en duurzame manier uit te voeren. Het bedrijf blijft sterk geloven in een model waarin medewerkers goede arbeidsomstandigheden en een eerlijk loon krijgen.”

Concurrent PPP, dat voor de aanbesteding van het krantencontract als beste uit de bus kwam, kondigde eerder al aan dat het naar de Raad van State zal stappen als de aanbestedingsprocedure niet zou worden gerespecteerd. Topman Michel d’Alessandro bevindt zich dinsdag in Finland en heeft nog niet gereageerd op de nieuwe ontwikkelingen.