Raad van State schorst opvangstop voor asielzoekers die elders in EU beschermde status hebben

De Raad van State heeft vrijdag de beslissing van de federale regering om een opvangstop voor asielzoekers die beschermingsstatus genieten in een ander Europees land, geschorst. Ontslagnemend staatssecretaris Nicole de Moor (CD&V) zegt dat ze zich niet zal neerleggen bij het arrest en werk zal maken van een wetswijziging.

Sinds begin december sluit het met plaatsgebrek kampende Fedasil mannelijke asielzoekers met een beschermingsstatus in een ander Europees land uit van de opvang. Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) zei eind november dat het ‘niet rechtvaardig en niet houdbaar’ is dat elders erkende vluchtelingen nog eens asiel aanvragen in België.

Van januari tot en met september ging het om 4404 personen, voornamelijk Palestijnen en Syriërs die in Griekenland of Bulgarije erkend zijn.

‘Ons land wil solidair zijn met oorlogsvluchtelingen, maar het systeem draait vierkant als we ook nog eens dossiers moeten behandelen van mensen die elders al bescherming hebben’, aldus De Moor.

Volgens Thomas Willekens van Vluchtelingenwerk Vlaanderen trof de maatregel voornamelijk Palestijnse mannen die al bescherming genieten in Griekenland. ‘Zij krijgen geen toegang tot de opvang omdat ze mannelijke, alleenstaande asielzoekers zijn en omdat ze reeds een beschermende status hebben in een ander Europees land, waardoor zij zich niet kunnen registreren op de wachtlijst voor opvang’, legt hij uit.

Maatregel ‘onzorgvuldig’

De Moor was van oordeel dat de situatie in Griekenland veilig genoeg was voor Palestijnse vluchtelingen en asielzoekers, iets wat Willekens ontkent. ‘De situatie voor erkende vluchtelingen in Griekenland is onmenselijk. Het is ontzettend moeilijk voor hen om aan verblijfsdocumenten te raken, de Griekse instanties vertragen de procedure. Daardoor kunnen die mensen niet werken, naar school gaan of sociale ondersteuning aanvragen.’ Ook de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen onderschrijft de ontoereikende situatie voor asielzoekers en vluchtelingen in Griekenland, duidt Willekens. De Raad van State heeft de maatregel nu geschorst. ‘Volgens de rechtbank belanden die mensen door de maatregel in een situatie van grote ontbering. Zij worden namelijk ook niet opgevangen buiten het Fedasil-netwerk’, zegt Willekens. Bovendien zou de maatregel ‘onzorgvuldig’ zijn uitgewerkt. ‘Hij bevat een wijziging aan het wettelijk kader, die eerst voorgelegd moest worden voor advies aan de Raad van State. De staatssecretaris deed dat niet, waardoor de Raad de maatregel schorst.’

De beleidsmedewerker van Vluchtelingenwerk Vlaanderen wijst erop dat het volledig wettelijk is om asiel in België aan te vragen, ook al heeft de asielzoeker al bescherming in een ander Europees land. ‘Palestijnen bevinden zich al in een ontzettend moeilijke situatie door de oorlog in de Gazastrook. Hen nu op straat zetten tijdens de winter getuigt van weinig empathie of inlevingsvermogen. We zijn dan ook tevreden dat de Raad van State deze kille maatregel schorst’, aldus nog Willekens.

‘Individuele beoordeling’

Ontslagnemend staatssecretaris De Moor stelt dat het ‘een groot probleem is’ dat mensen die al bescherming genieten in een Europees land ‘nog eens asiel aanvragen in ons land’. De CD&V-politica heeft besloten ‘bepaalde delen van het Europese Migratiepact vervroegd toe te passen’ en opvang te weigeren op individuele basis. De Raad van State zou ‘louter op formele aard’ de maatregel hebben vernietigd. ‘De Raad van State heeft gezegd dat we op voorhand de beslissing hadden moeten voorleggen’, duidt De Moor. ‘Dat zal moeten gebeuren bij een wetswijziging. In tussentijd zullen we gebruik maken van de bestaande wetgeving en op individuele basis beoordelen of opvang geweigerd kan worden aan wie al de vluchtelingenstatus heeft.’