Ewald Pironet
‘Spoorstakingen zijn politieke stakingen uit eigenbelang’
De negendaagse spoorstaking is nog maar net achter de rug of er zijn al nieuwe acties aangekondigd.
Nadat een paar kleinere vakbonden negen dagen lang het treinverkeer ontregeld hebben, dreigen de grote spoorvakbonden ACV Transcom en ACOD Spoor nu ook tot en met juni geregeld het werk neer te leggen. Het moet een protest zijn tegen ‘de afbouw van de openbare dienstverlening’ in het algemeen en de pensioenplannen voor het spoorpersoneel van de regering-De Wever in het bijzonder. Zullen die stakingen daaraan iets verhelpen? Het is de negendaagse staking alvast niet gelukt.
De pensioenleeftijd van het NMBS-personeel ligt nu op 55 jaar en in het regeerakkoord staat dat dit geleidelijk aan zal worden ‘opgetrokken naar de wettelijke pensioenleeftijd van andere werknemers en ambtenaren’. Vanaf 2027 wordt hun pensioenleeftijd per jaar stapsgewijs verhoogd met één jaar. Dat wil zeggen dat ze pas na 2037 dezelfde wettelijke pensioenleeftijd zullen hebben als de meeste mensen.
Een lange, geleidelijke overgang bij de pensioenhervorming is aangewezen, je kunt mensen aan de vooravond van hun pensionering niet vragen om jaren langer te werken. Daarom hadden we al jaren geleden de pensioenleeftijd voor het spoorpersoneel moeten optrekken. Herman Welter, die sinds 1964 over onze spoorwegen schrijft en ze een warm hart toedraagt, vroeg het zich precies tien jaar geleden af: ‘Is het nog langer financieel verantwoord dat treinbestuurders en conducteurs al met 55 met pensioen kunnen? 57 of 58 moet toch bespreekbaar zijn. We leven niet meer in het harde stoomtijdperk.’ Daar kwam niets van, vooral omdat de spoorbonden er niet van wilden horen.
De spoorbonden wijzen er altijd op dat je minstens dertig jaar moet hebben gewerkt om op 55 jaar met pensioen te kunnen gaan. Dat is maar voor een handvol mensen weggelegd, de overgrote meerderheid gaat tussen de 59 en 61 jaar op pensioen. Dat blijft vroeg, ook in vergelijking met bijvoorbeeld Nederland. De pensioenleeftijd bedraagt daar officieel 67 jaar, maar machinisten en conducteurs kunnen op 64 jaar stoppen. De ondergrens in Nederland ligt dus vier jaar hoger dan de gemiddelde leeftijd waarop het meeste spoorwegpersoneel bij ons met pensioen gaat.
De negendaagse staking heeft niets opgeleverd, de geplande stakingen gaan ook niets opleveren tenzij opnieuw miserie voor de treinreizigers. Commentator Guy Tegenbos legde op Radio1 uit hoe de spoorstakingen passen in de traditie van politieke stakingen in ons land, waarmee men hoopt druk uit te oefenen op de regering, die niet door de stakingen getroffen wordt en niet zal toegeven. Er wordt gestaakt uit eigenbelang, voor het behoud van de uiterst lage pensioenleeftijd. Het algemeen belang, de betaalbaarheid van de pensioenen, is van geen tel. Tot nu toe gedroegen alleen de kleinere spoorbonden zich onverantwoordelijk, nu dus ook de grote vakbonden.
