‘België krijgt zijn overheidsfinanciën niet onder controle’, zei Pierre Wunsch, gouverneur van de Nationale Bank, bij de presentatie van de economische vooruitzichten voor 2024. ‘
Het Belgische begrotingstekort zal dit jaar op 4,3 procent uitkomen. Daarmee zullen we na Slowakije de slechtste leerling van de eurozone zijn. En de volgende jaren zal dat elk jaar met 0,4 procent van het bruto binnenlands product (bbp) aandikken.
Stijgende rente
Bij ongewijzigd beleid komt het begrotingstekort in 2026 zo uit op 5,6 procent. En de overheidsschuld die nu 105 procent van het bbp bedraagt, zal toenemen tot 110 procent. ‘Dat is te hoog en op termijn niet houdbaar’, zegt Pierre Wunsch, gouverneur van de Nationale Bank.
Dat het tekort stijgt, heeft te maken met de vergrijzingskosten, waardoor er meer geld naar pensioenen en gezondheidszorg gaat. Maar ook de stijging van de rente wordt een steeds zwaardere dobber, juist omdat de overheidsschuld zo hoog is. De volgende periode zullen we elk jaar 1 miljard euro méér aan rente moeten uitgeven.
45.000 extra jobs
Het tekort moet dus worden afgebouwd, ‘maar alleen al om het tekort te stabiliseren zal de volgende regering elk jaar voor 2 miljard euro maatregelen moeten nemen’, legt Wunsch uit. ‘Voor de hele ambststermijn, vijf jaar, betekent dit dat de volgende regering voor 10 miljard euro aan maatregelen moet nemen. En dan hebben we nog niets gedaan aan het verminderen van het tekort: dan is het alleen nog maar gestabiliseerd.’
Wunsch benadrukte dat België het economisch vrij goed doet, en dat ook de vooruitzichten vrij goed zijn. Onze economie zal de volgende jaren met een mooie 1,3 procent per jaar groeien, iets meer dan het gemiddelde in Europa. De volgende jaren zullen er jaarlijks zo’n 45.000 extra jobs bij komen en de werkloosheidsgraad zal historisch laag blijven, rond de 5,6 procent. Tussen neus en lippen zei Wunsch dat het gevoerde regeringsbeleid daar weinig verdienste aan heeft.
Loonindexatie
In 2024 zullen de overheidsinvesteringen stijgen – dat zien de economische bollebozen van de Nationale Bank in elk verkiezingsjaar gebeuren. Maar daarnaast is het vooral de koopkracht van de gezinnen die de groei zal ondersteunen. Ook de spaarquote, het deel van hun inkomen dat mensen sparen, blijft met 14 procent hoger liggen dan vóór de pandemie. De Belg spaart dus gemiddeld nog altijd veel.
Door de automatische loonindexatie zijn de lonen in ons land forser gestegen dan elders. Dat heeft ertoe geleid dat we wat marktaandeel hebben verloren. Ook de volgende jaren zal een zwakke handel ons parten spelen. ‘Maar in de buurlanden stijgen de lonen nu snel, dus de uurloonkloof neemt af en moet in 2026 helemaal weggewerkt zijn’, denken ze bij de Nationale Bank.
Bouwmaterialen
De Nationale Bank ziet de bedrijven ook de volgende jaren nog flink investeren. Maar opvallend is dat de investeringen in de bouw achterblijven. ‘Terwijl we net daar met het oog op de energietransitie meer investeringen nodig hebben’, zegt Wunsch. De belangrijkste oorzaken zijn de hoge kosten voor bouwmaterialen en de hogere hypotheekrente.
Maar het grote probleem zijn dus de overheidsfinanciën. Dat wordt de grote uitdaging voor de volgende regering, zo onderstreepte de gouverneur.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier