In Terzake stelde Vlaams minister van Justitie Zuhal Demir (N-VA) dat Vlaams Parlementslid voor Vlaams Belang Filip Dewinter ooit een Hitlergroet bracht in het federaal parlement, tijdens zijn eedaflegging als Kamerlid in 1991. Er zijn foto’s van Dewinter met een gestrekte arm, maar of het gaat om een Hitlergroet is al jarenlang voer voor discussie.
Het ging er hevig aan toe, in de nieuwe Terzake-studio gisteravond. In een eerste verkiezingsdebat mochten Vlaams minister van Justitie en Omgeving Zuhal Demir (N-VA) en de partijvoorzitter van Vlaams Belang, Tom Van Grieken, de degens kruisen.
Het heftigste duel werd uitgevochten na de vraag of de N-VA na de verkiezingen bereid zou zijn om met Vlaams Belang in zee te gaan. Nee, zo bleek uit het antwoord van Demir. Daarvoor verwees ze naar de banden tussen het Vlaams Belang en Syrisch president Assad, en de sympathieën van sommige Belang-leden voor de Russische president Vladimir Poetin.
De opmerkelijkste uitspraak ging over Vlaams Parlementslid Filip Dewinter. Volgens Demir zou hij in het federaal parlement ooit de Hitlergroet hebben uitgebracht. ‘Fake news’, klonk het bij Van Grieken. ‘U moet wanhopig zijn om u tot zulke leugens te verlagen.’
‘Het incident waar de minister naar verwees, is de eedaflegging van Dewinter als federaal parlementslid in december 1991’, zegt woordvoerder Andy Pieters. Op een iconische foto van de gebeurtenis zien we Dewinter, getooid in een cognackleurig jasje, met een halfgestrekte rechterarm. Rechts van hem zit Gerolf Annemans, links een stuurs kijkende Marijke Dillen. Notoir negationist Xavier Buisseret, overleden in 2020, zit rechtsboven te grijnzen.
‘Ten tijde van de publicatie van de foto was er natuurlijk veel ophef. Bewijzen dat die armbeweging een Hitlergroet moet voorstellen, kun je niet’, zegt Knack-redacteur Walter Pauli. ‘Maar het is geen geheim dat Dewinter altijd van provocatie heeft gehouden.’ Bewegend beeld van het incident bestaat er niet, en ook artikels uit 1991 over de gebeurtenis zijn moeilijk te vinden.
De foto kwam opnieuw boven water in januari 2008, toen De Standaard en Het Nieuwsblad een stuk publiceerden met kop ‘Dewinter moet alle neonazi’s buitensmijten’. Het artikel verscheen naar aanleiding van een ingestuurde brief van Filip Dewinter aan de redactie van het blad Joods Actueel, waarin Dewinter de banden met de Joodse gemeenschap probeerde aan te halen.
Daarop reageerde Michael Freilich, voormalig hoofdredacteur van Joods Actueel en vandaag Kamerlid (N-VA), met een zelf opgezet onderzoek naar de nazistische sympathieën van Vlaams Belang-leden. Voorbeeld bij uitstek was de foto van Dewinter. Zelf reageerde Dewinter in een lezersbrief op Freilichs aantijgingen, waarin hij de beschuldigingen als ‘gratuit’ afdoet. ‘In een artikel uit 2019 omschreef De Morgen-redacteur Bart Eeckhout het incident als een ‘Hitlergroetachtig gebaar’.
Geframede foto
Dat de beweging een Hitlergroet moet voorstellen is volstrekte nonsens, zegt Filip Dewinter zelf: ‘De aantijging van mevrouw Demir, met wie ik overigens uitstekend contact heb, is beneden alle peil. Dit is een geframede foto van 32 jaar geleden. Wie iets bezwarends wil, zal altijd iets vinden. Het is enorm teleurstellend dat een Vlaams-nationalist een andere Vlaams-nationalist aanvalt met extreemlinkse argumenten. Ik hoop dat het niveau de komende 250 dagen tot de verkiezingen niet nog verder zakt. Daarnaast is het ook een bagatellisering van het fascisme.’ Een ding heeft Dewinter wel geleerd: ‘Ik ben sindsdien wel iets voorzichtiger geworden met het strekken van mijn arm tijdens een eedaflegging.’
Zuhal Demir blijft achter haar uitspraak staan, zegt woordvoerder Andy Pieters. ‘Er woedt al jarenlang discussie of Dewinter nu die Hitlergroet bracht of niet. Maar laten we niet vergeten dat dat niet het enige ranzige is dat meneer Dewinter heeft gezegd’, zegt Pieters. ‘In het verleden deed hij wel meer kwalijke uitspraken, bijvoorbeeld over minderheidsgroepen zoals de holebi- en moslimgemeenschap. Zulke ranzige uitspraken veroordelen, daar is helemaal niets extreemlinks aan. Dat uitgerekend deze man in een interview met De Zondag door zijn voorzitter naar voren wordt geschoven als mogelijke minister is verbijsterend. Meneer Dewinter hoort niet thuis in een democratische regering.’
Hondenfluitje
Dat Dewinter nazistische sympathieën eropna zou houden, is niet uit de lucht gegrepen. Zo bracht hij in 2016 nog een bezoek aan de Griekse extreemrechtse partij Gouden Dageraad. Hij hield er een toespraak tijdens een partijbijeenkomst. Voorzitter Van Grieken distantieerde zich destijds van Dewinters bezoek. In een interview uit 2015 met de Joodse krant Haaretz verklaarde Dewinter dat Staf De Clercq, de leider van de Vlaams-nationalistische partij VNV, één van de historische leiders van het Vlaams Belang is.
Federaal Parlement
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier