Exit N-VA, enter Groen: zo snel kan het gaan in de politiek. Na weken van ophef en demonstraties in de straten van Gent, krijgt Groen nu twee weken lang het initiatief om een bestuursakkoord te maken met Voor Gent, het kartel van Vooruit en de Open VLD. Aanleiding is de bewogen stemming bij Vooruit Gent, waar 56 procent van de leden het akkoord tussen Voor Gent en de N-VA van Anneleen Van Bossuyt verwierpen.
Oud-gouverneur en historicus Herman Balthazar was zondag een van de sprekers in Gent. ‘Ik hoop dat zowel Groen als Voor Gent de lessen van de voorbije weken begrepen heeft.’
U nam het woord om tegen samenwerking met de N-VA te pleiten. Waarom?
Herman Balthazar: Mijn toespraak paste op een half A4’tje. De kern is: als Voor Gent een bestuursakkoord zou sluiten met de N-VA, dan komt Vooruit zonder eigen gezicht in een college terecht waarin het een minderheid is. De socialisten zouden opkijken tegen een zeer zware linkse coalitie van 14 zetels van Groen en 3 van de PVDA. De komende zes jaar zouden gelijkstaan aan politieke zelfmoord.
Nochtans viel er geen slecht woord te horen over de inhoud van het akkoord.
Balthazar: Die is perfect – zelfs onverwacht perfect. Het is verbazend dat alle figuren van rechts dat akkoord zonder mopperen hebben aanvaard. Het is bijna verdacht. Alsof ze klaar waren om de afspraken gaandeweg in hun richting om te draaien. En het akkoord zou niet meer zijn dan ‘words, words, words’, zoals Hamlet zei.
‘De verantwoordelijkheid voor Groen is zéér groot.’
Vooruit werkt samen met de N-VA in de Vlaamse regering, in Antwerpen, en in zoveel andere gemeentes. Waarom kan het niet in Gent?
Balthazar: Iedereen die tussenbeide is gekomen om dit te bekampen, heeft zijn redenen om de N-VA te wantrouwen. Samenwerking kan zeer aanvaardbaar zijn in Antwerpen of Sint-Niklaas, maar hic et nunc was het geen goede zaak. Het is dus niet tegen de N-VA als zodanig, het gaat om de specifieke situatie in Gent.
De Vooruit-top was enthousiast over het akkoord dat tot zondag op tafel lag. Met schepenposten voor onder meer mobiliteit en wonen werd de partij goed bediend. Kan er iets beters uit de bus vallen na de onderhandelingen met de groenen?
Balthazar: Ik denk dat er niet veel meer veranderd moet worden aan het akkoord. Er kunnen details verschoven, geschrapt of toegevoegd worden, maar ten gronde niet veel.
Vooruit-kopstukken Joris Vandenbroucke en Astrid De Bruycker gooien de handdoek in de ring als onderhandelaars voor Vooruit. Een verstandige zet?
Balthazar: Ik kan dat begrijpen. Die twee hebben alles gezet op het opstellen van een akkoord, dag en nacht hebben ze gewerkt. Ik heb daar bewondering voor. Voor hen was dit het nec plus ultra, en dat wordt dan afgeschoten… Het spijt mij voor hen, maar ze hebben politiek niet goed ingezien hoe moeilijk samenwerking met de N-VA lag bij de achterban. Ik ben 86 jaar. Nog nooit heb ik meegemaakt dat er alle dagen honderden mensen op straat kwamen. En zondag zat de zaal stampvol met Vooruit-leden. Dat is een mooie vorm van democratie. Of Groen en de Open VLD ook best nieuwe onderhandelaars afvaardigen? In zekere zin zal het niet anders kunnen.
‘Zes jaar met de N-VA zou gelijkstaan aan politieke zelfmoord.’
Vormt de persoon van Filip Watteeuw (Groen) een struikelblok?
Balthazar: Het is in elk geval duidelijk dat mensen en karakters een rol spelen. Dat is nooit anders geweest.
Vindt u dat nationaal voorzitter Conner Rousseau fouten heeft gemaakt?
Balthazar: Nee. Twee jaar geleden heeft hij een zeer zware verantwoordelijkheid genomen voor de totstandkoming van de lijst Voor Gent. Nu heeft hij dat niet gedaan. Rousseau stuurde weliswaar een brief aan de leden, maar hij heeft geen stemindicaties gegeven. Ik denk dat hij al merkte hoe moeilijk het lag.
Volgens de groenen werd de samenwerking tussen Vooruit en de N-VA niet lokaal gevormd, maar op nationaal niveau. Denkt u dat Conner Rousseau een deal heeft gemaakt met Bart De Wever (N-VA)?
Balthazar: Het is een interessante vraag, maar u stelt ze aan een oude man die weliswaar geëngageerd is, maar niet behoort tot de incrowd. Voor Vooruit is dat niet het geval, geloof ik. Het feit alleen al dat de N-VA geen tien minuten discussie heeft gevraagd over het akkoord, wijst erop dat zij op de een of andere manier maar een ding wilden: meedoen. Is dat onder invloed van hun voorzitter? Ik weet dat niet.
Groen krijgt nu twee weken het initiatiefrecht. Daarna is de N-VA aan de beurt. Moet het nu gebeuren?
Balthazar: Ja. De verantwoordelijkheid voor Groen is zéér groot. Ze moeten nu bewijzen dat ze zin van staatsmanschap in zich dragen.
